"Báıterek" ǵaryshtyq zymyran kesheniniń qurylysy týraly ne bilemiz?

Qazaqstan Premer-mınıstri Oljas Bektenov Qyzylorda oblysyna jumys sapary barysynda "Báıterek" ǵarysh zymyran keshenine bardy, sondaı-aq Baıqońyr qalasynyń damý josparlarymen tanysty. Bul týraly 2024 jylǵy 27 maýsymda Úkimettiń baspasóz qyzmeti habarlady.

Ǵaryshtyq zymyran kesheniniń qurylysy "Soıýz-5" jańa zymyran tasyǵyshtaryn ushyrýǵa arnalǵan "Zenıt-M"ǴZK ınfraqurylymy bazasynda júrgizilýde.

2018 jyly Reseı tarapy alańdy jalǵa berýden shyǵarǵannan keıin nysandy qazaqstandyq mamandar paıdalanýda. Jumystardy aıaqtaý 2028 jyldyń mamyryna josparlanǵan, al alǵashqy ushý synaqtaryn 2025 jyly bastaý josparlanyp otyr. Keshenniń jobalyq qýaty jylyna 6-8 zymyran ushyrýdy quraıdy.

Oljas Bektenov montajdaý-synaý keshenin, sondaı-aq zymyran kólemine eseptelgen kólik qondyrǵylaryn qarap shyqty. "Báıterek" BK " AQ Basqarma tóraǵasy Aıdyn Aıymbetov keshendi zamanaýı júıelerge jańǵyrtý týraly baıandap, energııa tasymaldaýshy júıelerin tekserý kezeńderi týraly, sondaı-aq joba úshin mamandardy oqytý týraly habardar etti.

Úkimet basshysy "Báıterek" ǵarysh zymyran kesheni búginde postkeńestik keńistiktegi eń iri birlesken qazaq-reseılik joba bolyp tabylatynyn jáne eki memleket basshylarynyń erekshe baqylaýynda ekenin atap ótti. Bıyl ony iske asyrýǵa 14,7 mlrd teńge baǵyttaldy, qarajattyń qalǵan bóligin bólý máselesi qosymsha pysyqtalatyn bolady.

Oljas Bektenov ekologııalyq taza tasymaldaǵyshtarda ǵarysh apparattaryn sátti ushyrý úshin mamandardyń tyǵyz birlesken jumysynyń qajettiligine nazar aýdardy.

"Iske qosý merzimderi saqtalýy kerek. Keshennen úsh ushyrylymnyń birinshisi kelesi jyly bolýy kerek. Joba "Baıqońyr"kesheniniń belsendiligin saqtaý úshin mańyzdy. Munda birlesken kásiporyn ujymynyń úılesimdi jumysy qajet. Bul máselede ǵylymı toptardyń tyǵyz ózara is – qımyly da mańyzdy", - dep atap ótti Oljas Bektenov.

Qalany damytý jospary týraly Premer-mınıstrge QR Prezıdentiniń "Baıqońyr" keshenindegi arnaıy ókili Qaırat Nurtaı baıandady. Qazirgi ýaqytta halyqtyń 70% - Kazahstana Qazaqstan azamattary quraıdy. Pozıtıvti dınamıka tabıǵı ósý men kóshi-qon aǵynynyń arqasynda jazylady. Qalanyń qarqyndy ósýin eskere otyryp, áleýmettik, ınjenerlik ınfraqurylymdy damytý, turǵyn úı qoryn ulǵaıtý jónindegi sharalar iske asyrylýda. Máselen, 600 oryndyq mektep salý josparlanǵan, ótken jyldyń qorytyndysy boıynsha qazaqstandyq bilim berý standarttary boıynsha eki balabaqsha ashyldy, bul kezekti eki ese tómendetýge múmkindik berdi.

"Baıqońyr" keshenin gazben jabdyqtaý týraly kelisimge sáıkes qalada barlyq kóppáterli turǵyn úılerdi gazdandyrý júrgizildi. Budan basqa, sýmen jabdyqtaý jáne sý burý jelileri jalǵa alynyp, oblystyq kommýnaldyq menshikke berildi. "Baıqońyr" kesheniniń obektilerine ruqsat alýdy jeńildetý úshin sıfrlyq quraldardy engizý múmkindigi qarastyrylýda.

Buǵan deıin "Báıterek" ǵaryshtyq zymyran kesheniniń qurylysyn aıaqtaý merzimi 2023 jyly josparlanǵan bolatyn. Keıinirek ǵaryshtyq zymyran kesheniniń ushý synaqtarynyń bastalýy 2025 jylǵa aýystyrylatyny belgili boldy. Al 2024 jyldyń 18 maýsymynda SDIAО́M basshysy keshenniń iske qosylý kúnin atap ótti.

"Báıterek" – Baıqońyrda salynyp jatqan Reseı-Qazaqstan ǵaryshtyq zymyran kesheni, odan"Soıýz-5" zymyrandaryn ushyrýdy júzege asyrý josparlanýda. Bul jobada Reseı tarapy zymyran tasyǵyshtardy qarjylandyrýdy jáne qurýdy qamtamasyz etedi. Qazaqstandyq tarap memlekettik tapsyrmany oryndaý arqyly qoldanystaǵy "Zenıt-M" jerústi keshenin qarjylandyrýdy jáne jańǵyrtýdy qamtamasyz etedi.