Ekopatrıotızm: "Taza Qazaqstan"aksııasynyń tereń máni nede?

Sońǵy jyldary Qazaqstan azamattardy tabıǵat pen qorshaǵan ortaǵa qamqorlyq jasaýda biriktiretin ekologııalyq patrıotızm ıdeıasyn belsendi túrde nasıhattaýda. Osyndaı bastamalardyń jarqyn mysaldarynyń biri "Taza Qazaqstan" ("Taza Qazaqstan") respýblıkalyq aksııasy bolyp tabylady, ol ekologııalyq problemalardy sheshý úshin qozǵaýshy kúshke aınalyp qana qoımaı, halyq arasynda birlik pen jaýapkershilik sezimderiniń ósýin yntalandyrdy, dep habarlaıdy Qamshy.kz aqparattyq agenttigi.

Qazaqstandaǵy ekologııalyq jaǵdaı: syn-tegeýrinder men perspektıvalar

Qazaqstan Tıan-Shan men Altaıdyń keremet taýlarynan bastap sheksiz dala men shólderge deıingi erekshe tabıǵı sulýlyqqa jáne Landshafttardyń alýan túrliligine ıe. Alaıda, ondaǵan jyldar boıy respýblıka eleýli ekologııalyq syn-qaterlerge tap boldy. Shóleıttený, aýa men sýdyń lastanýy, baqylaýsyz ormandardy kesý, ónerkásip qaldyqtary men qoqystar sııaqty belgili máseleler eldiń ekologııalyq qaýipsizdigine qaýip tóndiredi.

Aral teńizindegi jaǵdaı, álemdegi eń úlken ishki kólderdiń biri adam qyzmetiniń nátıjesinde is júzinde joǵalyp ketken kezde, osy ekologııalyq syn-qaterlerdiń sımvolyna aınaldy. Mundaı problemalar halyq pen memlekettiń belsendi qatysýynsyz ekojúıelerdi qalpyna keltirý jáne saqtaý kúrdeli mindetke aınalatynyn kórsetti.

"Taza Qazaqstan" - eko-patrıotızmniń sımvoly retinde jalpyulttyq aksııa

2019 jyly iske qosylǵan "Birge - Taza Qazaqstan" respýblıkalyq aksııasy qorshaǵan ortanyń tazalyǵy men el ekologııasyn qoldaý úshin kúreste mańyzdy qadam boldy. Bastama azamattardy, memlekettik jáne jeke uıymdardy aýmaqtardy tazalaýǵa, sý aıdyndaryn tazartýǵa, polıgondardy joıýǵa jáne ekologııalyq habardarlyqty arttyrýǵa belsendi tartýǵa baǵyttalǵan.

Aksııanyń alǵashqy kúnderinen bastap ol kópshiliktiń kóńilinen shyqty. Birneshe jyl ishinde oǵan búkil el boıynsha 650 myńnan astam adam qatysty. Resmı málimetterge sáıkes, tek 2021 jyly aksııaǵa 1,2 mıllıonnan astam adam qosyldy. 2024 jyly "Taza Qazaqstan" ekologııalyq aksııasy aıasynda birneshe mıllıon tonna qaldyqtar jınalyp, kádege jaratyldy, myńdaǵan gektar jerler men ondaǵan ózender tazartyldy.

Aksııa sonymen qatar halyqtyń ekologııalyq saýattylyǵyn arttyrýǵa baǵyttalǵan bilim berý jáne aqparattyq is-sharalardy qamtıdy. Mańyzdysy, ol tek memlekettik deńgeıde ǵana emes, sonymen qatar jergilikti qaýymdastyqtar, kásiporyndar men eriktiler tarapynan qoldaý tabady, bul azamattardyń jalpyulttyq maqsatqa qatysý sezimin kúsheıtedi.

Eko-patrıotızm jáne onyń ult birligindegi róli

Eko-patrıotızm-týǵan jerdi súıý men qurmetteýge jáne ony qorǵaýǵa degen umtylysqa negizdelgen patrıotızmge jańa kózqaras. Bul azamattardyń tabıǵı baılyqty saqtaý úshin bolashaq urpaq aldyndaǵy jaýapkershiligin túsinýdi qamtıdy. Osy turǵyda "Taza Qazaqstan" aksııasy dál osyndaı sananyń damýyna yqpal etedi, óıtkeni mundaı is-sharalarǵa qatysý ekologııalyq sanany ǵana emes, sonymen birge birlik sezimin de nyǵaıtady.

Aýmaqtardy tazartý jáne sý aıdyndaryn tazartý boıynsha jappaı aksııalar ortaq maqsatqa jetý úshin birlesip jumys isteýdiń mańyzdylyǵyn bildiredi. Mundaı sátterde áleýmettik, jas jáne kásibı aıyrmashylyqtar bulyńǵyr bolady jáne barlyq qatysýshylar tabıǵatty qorǵaý mindetine teń bolady. Dál osy birlesken is-qımyl arqyly qoǵamnyń birigýi eko-patrıotızmdi ulttyq biregeılikti qalyptastyrýdyń mańyzdy bóligine aınaldyrady.

"Taza Qazaqstan" aksııasy árbir qazaqstandyqqa óziniń mańyzdylyǵyn jáne eldiń damýyna qosqan úlesin sezinýge múmkindik beredi. Adamdar ózderiniń kúsh — jigeriniń nátıjelerin — tazartylǵan ózen jaǵalaýlaryn, jınalǵan qoqystardy jáne taza saıabaqtardy kórgende, bul óz eline qanaǵattaný men maqtanysh sezimin týdyrady. Tabıǵat aldyndaǵy jaýapkershilik-árbir azamattyń paryzy.

Eko-patrıotızm ár adamnyń qorshaǵan ortany qorǵaýǵa belsendi qatysýyn boljaıdy. Qazaqstannyń tabıǵı resýrstary-bul bir urpaqtyń ǵana emes, elimizdiń bolashaq azamattary úshin de mura. Bul faktini bilý jaýapkershilik sezimin týdyrady, bul óz kezeginde ekologııalyq bastamalarǵa qatysýdy yntalandyrady.

Munda ekologııalyq mádenıetti erte jastan tárbıeleý mańyzdy ról atqarady. Mektep baǵdarlamalaryna ekologııa sabaqtaryn engizý jáne balalardyń tabıǵatqa degen súıispenshiligin qalyptastyrýǵa baǵyttalǵan is-sharalar ótkizý osy baǵyttaǵy mańyzdy qadamdar bolyp tabylady. "Taza Qazaqstan" aksııasy qorshaǵan ortaǵa qamqorlyq jasaýdyń mańyzdylyǵyn is júzinde kórsete otyryp, osyndaı bastamalardy tanymal etýge yqpal etedi.

Qazaqstandaǵy tabysty ekologııalyq bastamalardyń mysaldary

"Taza Qazaqstan" aksııasynan basqa, elimizde ekologııalyq jaǵdaıdy jaqsartýǵa baǵyttalǵan basqa da mańyzdy jobalar iske asyrylýda. Sonymen, shóleıttenýden zardap shekken aımaqtarda ormandardy qalpyna keltirý jáne aǵash otyrǵyzý baǵdarlamasy klımattyń ózgerýine qarsy kúreste mańyzdy qadam bolyp tabylady. 2022 jyly Qazaqstan prezıdenti Qasym-Jomart Toqaev 2025 jylǵa qaraı 2 mıllıardtan astam aǵash otyrǵyzý josparyn jarııalady. Bul bıoártúrlilikti saqtaýǵa jáne eldegi aýa sapasyn jaqsartýǵa mańyzdy úles bolady.

Tabysty ekologııalyq bastamanyń taǵy bir mysaly-jańartylatyn energııa kózderin damytý baǵdarlamasy. Qazaqstan eldiń jalpy energııa teńgerimindegi "jasyl" energetıkanyń úlesin ulǵaıtý boıynsha belsendi jumys isteýde. Bul qorshaǵan ortaǵa teris áserdi azaıtyp qana qoımaı, eldiń ekonomıkalyq damýyna yqpal etedi.

Eko-patrıotızm Qazaqstan úshin biregeı tujyrymdama bolyp tabylmaıdy. Álemdik tájirıbe kórsetkendeı, mundaı bastamalar qoǵamdy biriktirýdiń jáne onyń tabıǵat aldyndaǵy jaýapkershiligin arttyrýdyń qýatty quraly bola alady. Mysal retinde Fınlıandııany keltirýge bolady, munda tabıǵatty qorǵaý jónindegi qoǵamdyq bastamalar ejelden kele jatqan dástúrge ıe jáne ulttyq sanamen tyǵyz baılanysty.

Qazaqstan da tabysty halyqaralyq tájirıbe alýǵa umtylady. El jahandyq klımattyq kelisimder men bastamalarǵa belsendi qatysady. Mysaly, Qazaqstan Klımat jónindegi Parıj kelisiminiń qatysýshysy bolyp tabylady jáne jalpy ekologııalyq saıasattyń mańyzdy bóligi bolyp tabylatyn kómirqyshqyl gazy shyǵaryndylaryn azaıtýǵa baǵyttalǵan.

Eko-patrıotızmniń bolashaǵy

Qazaqstanda Eko-patrıotızm damýyn jalǵastyrýda. "Taza Qazaqstan" aksııasy jáne basqa da bastamalar tabıǵatqa qamqorlyq jasaý ulttyq biregeıliktiń mańyzdy bóligi bola alatynyn kórsetedi. Ekologııalyq jaýapkershilik ıdeıalaryn halyq arasynda nasıhattaýdy jalǵastyrý, jastar men jeke sektordy ekologııalyq jobalarǵa tartý mańyzdy.

Eko-patrıotızmdi tabysty damytý úshin buqaralyq aksııalar ǵana emes, sonymen qatar tabıǵı resýrstardy saqtaýǵa jáne eldiń turaqty damýyna baǵyttalǵan uzaq merzimdi Memlekettik baǵdarlamalar da qajet. Memlekettiń, bıznestiń jáne azamattardyń kúsh-jigerin biriktirý arqyly ǵana osy baǵytta aıtarlyqtaı nátıjelerge qol jetkizýge bolady.

Osylaısha, "Taza Qazaqstan" ekologııalyq aksııasyn iske asyrý Týǵan jerge degen súıispenshilik pen onyń bolashaǵyna qamqorlyq negizinde jatqan azamattyq jaýapkershiliktiń jańa nysanyn bildiredi. Qazaqstanda "Taza Qazaqstan" aksııasy júzdegen myń azamattardy tazalyq pen tabıǵatty qorǵaý ıdeıasyna biriktire otyryp, osyndaı ózgeristerdiń sımvolyna aınaldy. Bul jol ekologııalyq sanany ǵana emes, sonymen birge eldiń tabıǵı resýrstaryna jaýapkershilikpen qaraýdyń negizin qalaý arqyly ulttyq birlikti nyǵaıtady.