Kvadroberler kóbeıdi: Balalar nege «Haıýan» bolǵysy keledi?

Áleýmettik jelilerde sońǵy ýaqytta balalardyń ıt, mysyq sekildi tórt aıaqtap janýardyń keıpinde júrgenin baıqaımyz. Adamnyń sanasyna qonbaıtyn bul birtúrli úrdis bastapqyda Reseıde bastalǵan desedi. Endi bul soraqy tirlik Qazaqstanǵa da jetti. Iаǵnı, kishkentaı balalardan bastap eresekterge deıin ártúrli ań-qustyń obrazyna kirip, solar sekildi tórt aıaqtap júrip, qolmen emes aýyzdarymen ıtaıaqtan as iship júr. Tipti nemeresiniń moınyna qarǵybaý kıgizip, kóshede serýendetip júrgen ájeler de joq emes.

Bul týraly jýrnalıst Turar Sattarqyzy kvadrobıka boıynsha tehnıkalardy úıretetin vıdeolardyń tarap jatqanyn aıtyp, dabyl qaqty.

• Eki aıaqty adamnyń tórt aıaqty haıýan beınesine enip, maskasyn kıip, quıryq jalǵap, haıýansha tórt aıaqtap júretin sýbmádenıet túri shyqty. Jáne osyǵan baılanysty tehnıkalardy úıretetin vıdeolar da tarap jatyr.ony jasaǵandar tórt aıaqtap qalaı sekirýge bolatynyn, betperdelerdi qalaı jasaýǵa bolatynyn úıretedi. Adamnan haıýanǵa aınalǵysy keletinderdiń arasynda eresekter de bar deıdi. Tipti Tashkentte bir bala ıt bolyp júrip adamdy qaýyp alǵan kórinedi. Mundaı qańsyqtyń aldyn almasaq, kúni erteń onsyz da kóringenge eliktep, daǵdaryp turǵan qoǵamǵa, jastarǵa óte qaýipti bolmaq, – deıdi.

Ataýy jaı sport túri sekildi kóringenimen, jasóspirimderdiń tirligine qarap bul sýbmádenıettiń jastardy qurdymǵa ketiretin qubylys ekenin ańǵaramyz. Rasynda qalaı qabyldaǵanymyz jón? Bul týraly psıhologtar ne deıdi?

Kvadrobıkanyń jasóspirimderge áseri

 Atalmysh trendke qatysty psıholog Bota Jalǵasbekova bul ynjyq balanyń betperde kııý arqyly ǵana óz oıyn jetkize alýy nemese dıssosıasııalyq buzylystyń belgisi bolýy múmkin dep túsindiredi.

- Bul trend sýbmádenıet balanyń áli tolyq qalyptaspaǵan psıxıkasynyń buzylýyna ári qoǵamnan oqshaýlanýyna sebep bolýy múmkin. Sonymen qatar ózin-ózi tabý prosesindegi keıbir jastarǵa betperde astynda óz pikirin bildirý, dostarmen qarym-qatynas qurý ońaıyraq. Mysaly, trend Áleýmettik jelilerde nemese oıyndarda osyndaı áreketterdi nasıhattaıtyn beıneler, trendter bar. Keıbir jastar tanymal trendterge ilesý nemese paraqshasynda kóp qaralym jınaý úshin janýar kıimin kıedi. Sondaı-aq janýar kıimine jasyryný – tuıyq, ynjyq adamǵa erkindik syılaıdy, – deıdi.

 Balany bul jaǵdaıdan qalaı alyp shyǵamyz?

Psıholog bul máseleni sheshý úshin árbir ata-ana balalarymen únemi syrasyp, onyń aralasatyn ortasyna da mán berý kerektigin aıtady. "Qorqý kerek pe? Naqty sebebin anyqtaý úshin nege janýar obrazyna qyzyǵýshylyq tanytatynyn túsiný kerek. Balany tyńdap, suraq qoıyńyz. Balalar ózin tyńdaǵanyn jáne túsingenin sezinse, ata-analaryna kóbirek senim artady. Eger jasóspirim ózin shynymen janýar dep sanap, sol senimge qatty berilse, bul shyndyqtan alystaý nemese dıssosıasııalyq buzylystyń belgisi bolýy múmkin. Eger jasóspirimniń janýarǵa elikteýi onyń mektepke barý, qarym-qatynas jasaý nemese jaýapkershilikterin oryndaý qabiletine kedergi keltirse, bul mamannyń aralasýyn qajet etedi. Aldyn alý amaldary Onlaın qaýipsizdigin tekserińiz. Balalardyń ınternette nemen aınalysyp jatqanyn baqylańyz. Shekteý qoıyńyz. Ata-ana balalarǵa qaýipsizdik týraly eskertip, qandaı kontenttiń paıdaly nemese zııandy ekenin túsindirgeni durys. Jasóspirimder kóp jaǵdaıda dostarynyń minez-qulqyn qaıtalaıdy. Sondyqtan olardyń ortaǵa eliktemeýin jáne kimmen aralasatynyn qadaǵalaý kerek. Balany sportqa, ónerge, mýzykaǵa jáne basqa da paıdaly hobbılerge qyzyqtyrý arqyly olardy pozıtıvti ortaǵa baǵyttaýǵa bolady", – deıdi psıholog Bota Jalǵasbekova.