Tilsiz jaýmen kúres: Qyzylorda órt sóndirýshileri ottyń kúshin qalaı joıady?

Qyzylorda oblysynda 14 órt sóndirý bólimi bar. Olardyń úsheýi-mamandandyrylǵan órt sóndirý bólimderi. О́rt sóndirýshilerge kásibı sheberlik, batyldyq, tózimdilikti qajet etedi. Qaýipti mamandyq ıeleriniń qaýipke toly ómiri jónindegi aqparattardy Qamshy.kz aqparat agenttigi oqyrman nazaryna usynady.

О́rt sóndirý bólimderinen basqa oblysta taǵy eki órt sóndirý beketi bar. Qyzylordada 6 órt sóndirý bólimshesi bar. Solardyń biri – № 2 mamandandyrylǵan órt sóndirý bólimi. Munda qaraýyl bastyǵy Muhamedalı Teńizbaı. Ol 24 jasta, Kókshetaý tehnıkalyq ınstıtýtynyń túlegi. Ol sonymen qatar Mınsk azamattyq qorǵanys ýnıversıtetinde 4 jyl oqydy. Eki jyldan beri osy órt sóndirý bóliminde jumys isteıdi. Muhamedalı órt sóndirýshiniń jumys kúni qalaı bastalatynyn aıtady.

"Túnde órt boldy ma, joq pa, 6:30-da kóterilý. О́rt sóndirýshiler kezekshilikti tapsyrady, osy ýaqytta jańa aýysym tehnıkany, órt sóndirý mashınalaryn tekseredi, óz nysanyn, qujattaryn daıyndaıdy. Ajyrasý da bar-bul kezekshi qaraýyldyń aýysýy. Onda aýysymdaǵy barlyq oqıǵalar týraly baıandalady. Ádette 10 adam qaraýyl bastyǵymen jáne órt sóndirýshilermen birge shapaǵat etedi. Eger bul kúni eshqandaı oqıǵa bolmasa, onda órt sóndirýshilerdiń óz sabaqtary bar, bul dene shynyqtyrý (bólimde óziniń sport zaly bar) jáne teorııa", – deıdi Muhamedalı.

Qaraýyl bastyǵy olardyń 11 órt sóndirý mashınasy bar ekenin aıtady. Sısternaǵa 5 tonna sý quıylady. Eger úlken tótenshe jaǵdaı oryn alsa, oǵan eki brıgada shyǵady. Mashınalarda sizge qajet nárseniń bári bar: 30 metrlik baspaldaq, órt sóndirgishter, shelekter, kúrekter, baltalar, tynys alý apparattary, kombınezondar, etik. Qutqarý quraldarynyń salmaǵy 20 keliden asady. Qutqarýshylarǵa alymdarǵa bir mınýt qana beriledi.

Bólim bastyǵy Qýanysh Jańabaev kúnine eki, tipti úsh-tórt ret órt bolady. Onyń bul salada óte tájirıbeli maman, 2008 jyldan beri jumys isteıdi. О́rtti birneshe aýyzdyqtap, kúshin joıdy.

"Meniń alǵashqy saparym 2008 jyly boldy. Sodan keıin biz ónerkásiptik aımaqtaǵy órtti sóndirdik-janarmaı janyp ketti. Árıne, qorqynysh boldy, biraq ol jyldar ótken saıyn ótedi. Men órt sóndirýshilerdiń jumysy týraly Bala kezimnen biletinmin, óıtkeni ákem Amıt Jańabaev órt sóndirýshi bolǵan, ol osy qyzmette 25 jyl eńbek etken. Qazir meniń qyzym jáne eki ulym bar. Eger olardyń bireýi bizdiń áýletimizdi jalǵastyrǵysy kelse, qýanyshtymyn", – deıdi Qýanysh Jańabaev.

Qutqarýshy aıtqandaı, onyń bir bóliginiń basty urany –  árqashan tilsiz jaýdyń kúshin joıý. Al adamdardan alǵan alǵys olar úshin syıaqy sekilli kórinedi.

Biraq órtti jeńgennen keıin tútinniń ıisi shyqqan jáne kúıe jaǵylǵan órt sóndirýshiler birden demalmaıdy. Olar áli de oqıǵa ornynda sebepterdi anyqtap, dálelder jınaýy kerek. Sodan keıin ǵana olar oqıǵa ornynan ketip, kelesi synaqqa daıyndalady.

"Qıyndyqqa kelgende biz úshin eń mańyzdy jáne birinshi kezektegi mindet – adamdardy qutqarý, sodan keıin jalyndy sóndirý. Adam ómirinen artyq eshteńe joq. Sondyqtan kez-kelgen jaǵdaıda eń aldymen salqyn bolý kerek jáne durys sheshim qabyldaý kerek. Ot qatelikterdi keshirmeıdi", - deıdi Qýanysh Jańabaev.

Bıylǵy jaz Qyzylorda oblysynda erekshe ystyq boldy. Búkil aımaqta órt shyqty. 2024 jyldyń basynan beri 267 boldy. 2023 jyly sol kezeńde 328 boldy. Sebepteri ártúrli-aqaýly elektr symdary, úıde temeki shegý, aqaýly peshter, orman órtteri de boldy. Sondyqtan órt sóndirýshiler qala turǵyndaryna profılaktıkamen shyǵyp, reıdter, sonyń ishinde páterler júrgizip, órttiń aldyn alý joldaryn túsindiredi. Únemi taqyryptyq jattyǵýlar ótkizedi. Munyń bári qaıǵyly oqıǵalardyń aldyn alý úshin jasalady, óıtkeni órtte adamdar men janýarlar jıi óledi.