"О́tirikten ábden sharshadym". Jetibaıdaǵy munaıshylar ereýili ne bolyp jatyr?

Mańǵystaý oblysy Jetibaı kentinde West Oil Software kompanııasynyń jumysshylar ereýildetip jatqanyna 75 kún boldy. Munaıshylar jumystaǵy turaqtylyqty qamtamasyz etý úshin kompanııany "QazMunaıGaz" qurylymyna qosýdy, ESOT júıesine sáıkes jalaqyny teńestirýdi, tehnıkany jańartýdy talap etedi. Osy ýaqytqa deıin ereýilshilermen ártúrli deńgeıde kelissóz júrgenimen, eki tarap ymyraǵa kele almaǵan. Al keshe «QazMunaıGaz» ulttyq kompanııasy jumystyń turaqtylyǵyna, jalaqy máselesi men tehnıkalardy jańartý jaıyn sóz etken málimdeme jasap, munaıshylardy jumysqa shyǵýǵa shaqyrdy.

QMG munaı servısi departamentiniń dırektory Jasulan Balýanovtyń aıtýynsha, uzaqqa sozylǵan ereýil West Oil Software mekemesine ǵana shyǵyn keltirip qoımaı, Jetibaı ken ornynda munaı ónimin joǵaltýǵa baılanysty «Mańǵystaýmunaıgaz» AQ-ǵa qomaqty kólemde zalal keltirgen.

«Qazirgi ýaqytta onyń somasy 1 mlrd 320 mln teńgeni qurap, óndiriske jáne tapsyrys berýshilerdiń qarjylyq jaǵdaıyna zııanyn tıgizip otyr» deıdi ol.

Jasulan Balýanov «QazMunaıGaz» kompanııanyń ken oryndarynda qyzmet kórsetetin merdiger uıymdarda eńbek etetin jumysshylardyń turaqtylyǵy men eńbek jaǵdaıyna erekshe nazar aýdaratynyn atap ótti.

 

 

Azattyq radıosy narazylardyń birinen málimdemege baılanysty "qazir ózara talqylap, aqyldasyp, sosyn jaýabymyzdy aıtamyz, biraq talaptarymyz sol kúıi qalady" degen jaýap alǵanyn jazdy.

Munaıshylar narazylyǵy bastalǵan 75 kúnde ereýilshiler sany birde artyp otyrsa, birde kerisinshe kemip, jumysyna oralǵandar da bar. Búgin Mańǵystaý oblysyndaǵy jergilikti Lada.kz, Mangystaumedia.kz saıttarynda ereýshilermen birge 50 kúnnen astam ýaqyt alańda turdym degen anonım munaıshynyń suhbaty shyqty. Materıalda suhbat berýshi narazylyqqa shyǵýdan bas tartqandar qysymǵa ushyrap otyrǵanyn jetkizip, aty-jónin qupııa qaldyrýdy ótingeni aıtylǵan. Biraz nárse sóz bolǵan suhbat tómende tolyq nusqada usynylyp otyr.

Lada: Siz jumysqa qaıta oralǵan ekensiz. Otbasyńyz bul sheshimge rıza shyǵar?

West Oil jumysshysy: Iá, shúkir, árıne, rıza. Ásirese balalar jaǵy.

Lada: Siz bárimen birge narazylyq aksııasyna qatystyńyz. Siz ereýilde qansha kún turdyńyz?

West Oil jumysshysy: Elý kúnnen artyq turdym. Eshteńe sheshilmedi. Adamdardy sol jerde aldap, áldeneni jasyrǵandaı kórindi. Sodan keıin eshkimdi tyńdamaı jumysqa shyqtym.

Lada: Siz adamdardy aldady dep otyrsyz. Qalaı aldady? Kim?

West Oil jumysshysy: Ol jerde belsendiler bar, kúnde bir ótirigimen bárin toıdyryp júredi.

Lada: Belsendiler? Olar qansha adam?

West Oil jumysshysy: Naqty pálen adam dep aıta almaımyn. Jobamen 10 shaqty adam bar.

Lada: Qazirgi ýaqytta qansha adam Jetibaıda narazylyq aksııasyna qatysyp jatyr?

West Oil jumysshysy: (aýyr kúrsindi, red.) Qazir jobamen 110 adam jumysqa shyqty, odan basqa úıinde otyryp, jumysqa kelmeı otyrǵan adamdar bar. Ol jerde qansha adam bar ekenin naqty tap basyp aıta almaımyn. Jobalap aıtsam, 150-200 adam bar bolýy kerek.

Lada: Siz bul narazylyqqa qalaı shyqqanyńyzdy aıtyp berińizshi. О́zińiz aıtqan 10 belsendiniń ishinde qaısysy sizdi narazylyqqa qatysýǵa shaqyrdy?

West Oil jumysshysy: Negizinen olar 14 qarashada shyǵatynymyzdy aıtty. Biraq biz 11 jeltoqsannan bastap alańda turdyq. Ol jaǵyn ózim qatty bilmeımin. Birge jumys istegen soń kóppen birge biz de qalmaı shyqtyq.

Lada: Siz sol kóptiń arasynda boldyńyz ǵoı? Solaı emes pe?

West Oil jumysshysy: Iá, kópshilikpen birge sol jerde turdym. О́tiriktiń kóp bolǵany sonsha, eń sońynda jumysqa qaıta shyǵýdan basqa jol joǵyn túsindim. Solaı istegende ǵana bári durys bolaryn uqtym. Áli kúnge deıin kópshiligi sol jerde. Adamdardy aldap alańda ustap otyr.

Lada: Sonda qalaı, ne dep aıtady? Adamdar olarǵa qalaı senedi?

West Oil jumysshysy: Endi, senetinder bar…

Lada: Sonda ne dep aıtady? Nelikten kópshilik olarǵa senedi?

West Oil jumysshysy: Endi, sengende olar... Búgin 23 aqpan bolsa, 1 naýryzǵa deıin bári sheshiledi. Kúteıik, Az ǵana qaldy, anaý-mynaý deıdi. Qysqasy, aldaı beredi.

Lada: Sonda ne másele sheshilýi kerek? Barlyǵyn "QazMunaıGazǵa" aýystyrady dep pe

 West Oil jumysshysy: Iá, olar bárimizdi "QazMunaıGazǵa" alady. Iаǵnı, "Mańǵystaýmunaıgazdyń" transporttyq kompanııasy bolamyz deıdi. Qalaı aıtylatyn edi? OTK - sol jaqqa bárimizdi alady degendi aıtady. Tyńdaı berseń basyń aınalady.

Lada: Siz joǵaryda belsendiler týraly aıttyńyz. Sizdiń oıyńyzsha olardyń maqsaty qandaı?

West Oil jumysshysy: Olardyń naqty qandaı oıda ekenin aıta almaımyn (kúrsindi). Buǵan deıin bir kompanııa bolatyny týraly qańqý tarady. Alıans dedi me eken... Olar West Oil kompanııasynyń ornyn basyp, álgi belsendiler sol jerdegi basshylyq qyzmetten úmitti boldy.

Lada: Sonda belsendiler basshylyq qyzmetti alyp, ózgeleri orynbasary bolamyz degen oıda júrdi me? Solaı ma?

West Oil jumysshysy: Iá, bireýi dırektor, ekinshisi orynbasary bolady. Jalpy, ondaǵy maqsattar basqasha edi.

Lada: Sizder ereýilge shyqqan kezde kópshiligińiz tikeleı efırde boldyńyzdar, beıne habarlamalar jazyp jattyńyzdar. BAQ-pen tyǵyz baılanysta boldyńyz. Munyń bárin kim uıymdastyrdy? Belsendiler me?

West Oil jumysshysy: Ol jerde tek 7-8 belsendi emes. Olardyń komandasy bar. Biz bilmeıtin adamdar. Men beıneúndeýlerdiń mátinderin kim jazatynyn naqty bilmeımin, biraq ereýilshiler ishinde mundaı sózderdi jazatyn saýatty adamdar joq. Bilmeımin, biraq qandaı da bir kúsh bar sııaqty. Mátinderdi bireý jazyp jiberedi, olar jaı ǵana oqyp otyrady.

Lada: Biz sizderdiń kásiporynnyń janyna shatyr ornatqylaryńyz kelgen beınejazbany kórdik, biraq polısııa bul shatyrdy ornatýǵa ruqsat bermedi. Jalpy, osyndaı áreketterdi jasaýdy kim basqaryp, sheshim shyǵaryp otyrdy? Mysaly, shatyr qoıý kerek pe, joq pa, biz beıne jazamyz nemese jazbaımyz degen máselelerde…

West Oil jumysshysy: Ol jerde belsendilerdiń barlyǵy túrli Kúshterdiń qoldaýyna ıe sııaqty.

Lada: Belsendiler degenimiz - bular West Oil qyzmetkerleri me?

West Oil jumysshysy: Iá, Olar 2021 jyldan beri belsendi bolyp shyǵa keldi.

Lada: Sizderge qoldaý kórsetý nemese keńes berý úshin syrttan kelgender boldy ma?

West Oil jumysshysy: Iá, «О́zenmunaıgaz» BJB-nyń jigitteri bir ret keldi, ony barlyǵy beınejazbadan kórgen shyǵar. Olar basynda keldi. Qazir eshkim bulaı qoldaý kórsetpeıdi. Alǵashqy 20-30 kún boı kelip júrdi. Qazir eshkim kelmeıdi de.

Lada: Belsendiler tarapynan siz sııaqty jumysqa qaıta oralýǵa sheshim qabyldaǵan adamdarǵa qaýip, qysym tóndi me?

West Oil jumysshysy: Iá. Olar jumysqa oralǵysy keletinderdiń kólikteriniń kiltterin alyp alady. Olar úıge bar, biraq máshinniń kiltin qaldyryp ket deıdi.

Lada: Sizge de solaı dedi me?

West Oil jumysshysy: Joq. Olar maǵan olaı degen joq. О́ıtkeni men olardyń aıtqanyna kóngem joq. Men keletinimdi nemese kelmeıtinimdi ózim sheshemin. Biraq belsendilerden qorqatyndar bar, olar ózderi úshin tura almaıdy.

Lada: Olar kiltten bólek basqa neni tartyp aldy? Nemen qorqytty?

West Oil jumysshysy: Bilmeımin. Olar kóbinese kiltterin tartyp alatyn. Jáne muny eshkimge jymyn bildirmeı jasaıdy. Belsendiler "aǵaıyn, kólikti bizge qaldyryńyzdar, bizdiń uıyqtaýymyz kerek. Sizder tańerteń báribir oralasyzdar", deıdi. Jaǵdaı osylaı boldy.

Lada: Siz ózim úshin jaýap bere alam deısiz. Aınalańyzdaǵylarǵa jumysqa qaıta oralaıyq dep aıttyńyz ba?

West Oil jumysshysy: Men olarǵa talaı aıttym. Tura berýden túk te shyqpaıdy dep. Biraq eshkim tyńdaǵan joq. Tipti, QMG-dan arnaıy ókilder kelip, kelissóz júrgizýge shaqyrǵan kezde de dál osylaı boldy.

Lada: Qalǵandary jumyssyz qalamyz dep qoryqqan joq pa?

West Oil jumysshysy: Olar jumystan shyǵaratynyna senbeıdi. Basynda 100 adamǵa jumystan shyǵarý týraly habarlama jiberdi. Keıin 18 adamdy jumystan shyǵardy. Olar turýyn jalǵastyra berdi. Qandaı jaǵdaı bolsa da turamyz dep otyr. Bul qaǵazdar eshteńe sheshpeıdi deıdi.

Lada: Siz ereýilshilerge bireý kómektesedi dedińiz. Olarǵa mátindi jazyp beredi, taǵysyn taǵylar... Siz bul kómekti kimder beredi dep oılaısyz?

West Oil jumysshysy: Bilmeımin. Baıqaǵanym tekst óte saýatty ári ádemi etip jazylǵan. Qate atymen joq.

Lada: Ol mátindi kimder oqıdy? Belsendiler me?

West Oil jumysshysy: Sáken esimdi belsendi oqydy. Tana degen taǵy bar. Taǵy Qýanysh degen belsendi oqyp júrdi. Biraq Qýanyshty bedeldi deı almaımyn. Al Sáken ol óte yqpaldy.

Lada: Ereýilshilerdiń týystary buǵan qalaı qaraıdy? Úıge qaıtyńdar, jumysqa shyǵyńdar dep aıtpaı ma?

West Oil jumysshysy: Aıtyp jatyr ǵoı, biraq olar tyńdamaıdy. Ondaı aqyl aıtqan týystarymen tipti telefon arqyly sóılespeıdi. Telefondaryn almaı qoıady. Olar sol jerde túnep júr.

Lada: Sizdi qazir ne mazalaıdy? Qansha degenmen 50 kúnnen artyq turdyńyz ǵoı.

West Oil jumysshysy: Men sol jerde 50 kúnnen artyq turdym. Eger eshteńe sheshilmeıtinin basynda bilsem, ol jerde turmas edim. О́kinemin rasymen

Lada: 50 kún jumysqa shyqqan joqsyz, osy ýaqytta nesıeńizdi qalaı tóledińiz?

West Oil jumysshysy: Qaryzǵa batyp, bireýden aqsha alýǵa týra keldi. Jaǵdaı nasharlady, jalpy.

Lada: Jumysqa qaıta oralýǵa qorqynysh bolǵan joq pa?

West Oil jumysshysy: Qazir meniń jalaqym burynǵydaı, ózgeris joq, sol mekemedemin. Bári burynǵydaı boldy. Jumysymdy jalǵastyryp jatyrmyn. Eń bastysy otbasym qýanýda. О́zim de aılyq alam, qaryzymdy tóleımin dep ishteı ózime qaıta oralǵanyma rıza bop júrmin. Basqalar da jumysqa oralýy kerek. Sebebi, barlyǵynyń balalary, otbasy bar. Kredıti bar degendeı. Negizi jumystaryna qaıta oralǵysy keletinder barshylyq, biraq olar basqalardyń aldynda uıat bolady dep áli tur. Baıaǵy sasyq kókirektik qo, basqa dymda emes.

Lada: Biri qorqady, taǵy biri uıalady deısiz ǵoı?

West Oil jumysshysy: Iá, qorqady. Sebebi, olar, ereýilshiler, túbinde jeńiske jete me dep oılaıdy. Maǵan da basta solaı aıtty. Biraq men sengem joq, tyńdamaı jumysqa shyqtym.

Lada: Ereýilshiler jumysqa shyqqandarǵa qalaı qaraıdy?

West Oil jumysshysy: Endi qalaı… Neshe túrli aıtady, áıeldiń kıimin kıip júrińder, ıýbka kıińder dep kelemejdegender boldy.

Lada: Ereýilshilerge biraz adam qomaqty aqsha jınaǵanyn bilemiz. Ol aqshanyń jaıy ne boldy? Sizderge jetti me?

West Oil jumysshysy: Joq, qaıdan, bizge bermedi. Tek jalpyǵa ortaq tamaq alyndy. Bul aqsha jınaýmen belsendiler aınalysty. Múmkin, ózderiniń nesıesin japqan shyǵar. Kim biledi?! Ol jerde 20 mıllıon teńgedeı aqsha jınaldy.

Lada: 20 mıllıon teńge — bul óte qomaqty soma. Barlyǵyn halyq jınap berdi me?

West Oil jumysshysy: Mekemeler, kompanııalar 100, 600 myńdap aqsha jiberdi.

Lada: Biraq ol qarjynyń barlyǵy adamdarǵa berilmegeni ras qoı?

West Oil jumysshysy: Eshkimge eshteńe bermedi. Ortaq kassa boldy. Oǵan bir adam jaýapty boldy. Odan barlyǵy azyq-túlikke, basqa da shyǵystarǵa aqsha aldy. Belsendiler de jeke bastaryna aqsha aldy dep oılaımyn. О́z qajettilikteri úshin. Áıtpese olar nesıesin qalaı tóleıdi?

Lada: Olar barlyǵyn jumystan shyǵarady degenge ne deıdi?

West Oil jumysshysy: Oı, áser etpeıdi. Basynda jumystan shyǵarylǵan 18 adam ózderin lıder sanap júr. Olar bizdi jumystan shyǵarsa da biz osynda turmyz, basqalarǵa qoldaý kórsetemiz deıdi.

Lada: Bir úıden birneshe adam bolyp ereýilge shyqqany bar ma?

West Oil jumysshysy: Iá, bar. Bir aǵaly inili boldy. Aǵasy jumysqa shyǵyp, inisin de aqymaq bolmaýǵa shaqyraıyn dep telefon soǵyp edi, telefonyn múldem almaı qoıdy. Týǵan aǵasyn tyńdamaǵanyna qaraǵanda belsendilerdiń sózinen shyǵa almaı otyrǵan boldy bala.

Lada: Al ereýilshiler West Oil-de jumys istegisi keletin jumyssyzdardyń beıneúndeýlerine, málimdemelerin qalaı qabyldap jatyr?

West Oil jumysshysy: Mundaı beıneúndeýdi birinshi bolyp Jetibaıdan kelgen jumyssyz jigitter jazǵan eken. Ereýilde turǵan jigitter 5-6 kólikke minip alyp, sol jigitterdiń úıine baryp qorqytypty. Ol jigitter júmysqa turǵysy keletinderin ashyq aıtypty. Jigitter durys jasady. Qansha adam jumyssyz júr. Ne ózderi shyqpaıdy, ne basqaǵa oryn bermeıdi, túsinbeımin.

Lada: Jaýap bergenińizge rahmet. Aty-jónińiz qupııa saqtalady. Ýaıymdamańyz.

Buǵan deıin qysym týraly munaıshylar da málimdegen. Olar Qaraqııa aýdandyq soty ereýildi "zańsyz" dep taýyp, qysym kórsetip otyr degen bolatyn.