Saıasattanýshy Shalqar Nurseıitov: "Men QR azamatymyn" dep aıtýǵa qorqatyndaı beıshara kúıge qalaı jettik?

Karantınde Alnýr Ilıashevtyń, Arman Shoraevtyń jáne birneshe saıası belsendiniń quqyǵynyń aıaqqa taptalýyn kórip "Prezıdent Toqaev baıǵus NSOD arqyly reforma jasaǵysy keledi-aq, biraq oǵan jasatpaı otyr", "Jylymyqty joqqa shyǵarýǵa bolmaıdy", "Qos prezıdenttiń arasynda bılikke talas sumdyq júrip jatyr" degen ıllıýzııadan arylǵandardyń sany keıingi eki-úsh kúnde artqan shyǵar dep úmittenemin.

О́ziniń konstıtýsııalyq quqyǵyn paıdalanyp, bılikti synaǵany úshin qýdalanyp jatqan azamattardyń isi nemen aıaqtalatyny ázirge belgisiz. Biraq dál qazir bir nárse anyq. "QR Tuńǵysh prezıdenti-Elbasy týraly" konstıtýsııalyq zańyn oryndaýǵa jáne onyń kúshin saqtaýǵa Nazarbaev áýleti ǵana emes, qazirgi rejımge qyzmet etý arqyly "Forbsqa" kirgen olıgarhtar, saıası jáne bıznes "elıta" atanǵandar, shash al dese, bas alatyn "quqyq qorǵaý" organdarynyń ókilderi, medal men orden úshin jaralǵan "qoǵam qaıratkerleri", paıdasynan zııany kóp "zııaly qaýym" ókilderi jáne jaǵympazdyq, jemqorlyq, kózboıaýshylyq pen nepotızmsiz ómirin eleste almaıtyn adamdardyń bári múddeli.

О́zine otyz jyl boıy tıimdi bolǵan oıyn erejesiniń ózgergenin osylardyń eshqaısysy qalamaıdy. Sol úshin ishten de, syrttan da ózgeris týraly oı oılaǵan, sóz aıtqan adamnyń bárin aıamaıdy. #BizBirgemiz dep olar ótirik aıtyp júrgen joq. Olar shynymen birge.

"Men QR azamatymyn" dep aıtýǵa qorqatyndaı beıshara kúıge qalaı jettik? Meniń oıymsha, onyń jaýaby saıası belsendi A.Ilıashevtiń "Qudaı jáne Konstıtýsııa bizdiń jaǵymyzda" degen sózinde jatyr.

Táýelsizdik jyldarynan beri aýzymyzdan Qudaıdyń aty men Konstıtýsııa degen sóz túsken emes. Biraq isimizben Qudaımen de, Konstıtýsııamen de birge bola almaı kele jatyrmyz. Jyl sanap ǵıbadat oryndary men dinge senýshilerdiń sany óskenimen, Qudaıǵa jaqyndaı almadyq. Ádilettiń jolymen Qudaıǵa qaraı júrýdiń ornyna, uıalmaı Qudaıdyń nesibesi dep jemqorlyq pen ádiletsizdikti norma ettik. Eń soraqysy, Qudaımen birge bolýdy "shúkir" men "patshaǵa baǵyný" degen dúmshe túsinikke kúrmep baılap qoıdyq.

Konstıtýsııamen de eshqashan birge bolmadyq. Konstıtýsııany ózimizge ıkemdep, Ata Zań dep atadyq. Bir emes, eki ret Konstıtýsııany qabyldap tastadyq. Odan keıin bizdiń qatysýymsyz sanynan bıliktiń ózi jańylysatyn ózgerister men tolyqtyrýlar engizildi. "Konstıtýsııadaǵy ózgerister týraly ne oılaısyńdar?" dep olar bizden suramady. "Áı, Konstıtýsııany ne istep jatyrsyńdar?" dep biz de suramadyq. Rasymen de, 80-ge kelgen kisini ata deıtin bolsaq, 18 mıllıon azamattyń quqyǵyn qorǵaýy tıis Konstıtýsııany áp sátte atanyń jáne onyń aınalasynyń múddesin qorǵaıtyn zańǵa aınaldyryp berdik.

Qudaımen jáne Konstıtýsııamen birge bolýǵa áli de bolsa múmkindik bar ma?

Meniń oıymsha, bar. Ol úshin Qudaıǵa qaraı aqıqattyń jolymen júrip, qoryqpaı aqty aq, qarany qara dep aıtýǵa tez arada kóshýimiz kerek. Ol úshin ótirikke tunshyǵyp qalǵan azamattyq ar-namysymyzdy silkip oıatýymyz kerek. Ol úshin dál qazir konstıtýsııalyq quqyǵy taptalyp jatqan otandastyrymyzdyń saıası jeleýmen sottalýyna jol bermeýimiz kerek. Ol úshin bılikti synaǵany úshin qýdalanyp jatqan, áli isti bolatyn azamattardy jeke tanýymyz mindetti emes. О́ıtkeni dinı jáne saıası senimine, jasy men jynysyna qaramaı jany ózgeristi qalaıtyn qazaqstandyqtardyń bári myna "bolotoda" birge. Ary qaraı birge batý da, "bolotodan" birge shyǵý da óz qolymyzda.

"Bolotoǵa" batpas úshin dál qazirden bastap saıasat maǵan qyzyq emes degen oıdan arylýymyz kerek. Saıasat qazir sizge qyzyq bolmasa, erteń salyǵyńyzdan aılyq alyp otyrǵan polısııa sizdi nemese sizdiń jaqynyńyzdy esh sebepsiz SIZO-ǵa aparyp tyqqanda saıasatqa qyzyǵýyńyz múmkin. Biraq ol kezde tym kesh bolýy múmkin.

Shalqar Nurseıitov,

Saıasattanýshy

Facebook paraqshasynan