Qazaqstanǵa qaýip tónse, Erdoǵan men Sı Szınpın ýádesinde tura ma?

Sı Szınpın Qazaqstanǵa resmı saparmen kelgen kezinde Qazaqstandy aımaqtyq ári halyqaralyq máselelerde qoldaıtynyn jetkize kele, "halyqaralyq jaǵdaı qalaı ózgergenine qaramastan, Qazaqstanǵa táýelsizdigin, egemendigi men aýmaqtyq tutastyǵyn qorǵaýyn senimdi qoldaýdy jalǵastyramyz" degen sózder aıtty. Sıdiń bul sózderin halyqaralyq basylymdar shartarapqa taratty.

Osy saryndaǵy sózderdi Túrkııa tarapynan da estigenbiz. Prezıdent Taıyp Erdoǵan "Qazaqstannyń memlekettiligin moıyndamaıtyn, qazaq jerine kóz alartyp, Reseı ımperııasyn kókseýshilerge Túrkııa eshqashan baýyrlas Qazaqstandy qıyn jaǵdaıda qaltyrmaıtynyn aıtqym keledi" degen edi.

Bıyl Qazaqstan men Túrkııa áskerı yqtymaqtastyq týraly kelisim-shart jasasyp, Qazaqstanda ANKA áskerı drondary óndirisin ashýǵa kelisken. Qorǵanys mınıstriniń orynbasary Sultan Kamaletdınovtiń "shynaıy qaýip týsa, Túrkııa áskeri Qazaqstanǵa kómekke kele alady" degen sózi de tarady sol tusta. Artynsha ol Qazaqstan halyqaralyq normalarǵa saı, ózge de elderden kómek suraı alady dedi. Bunysy Kremldegilerge baǵyttaǵandaı áser qaldyrdy.

Saıasattanýshy, eks-dıplomat Qazybek Beısebaev iri qos memleket Qazaqstanǵa qoldaý kórsetkeni jaǵymdy qubylys ekenin, alaıda mundaı málimdemeler ádette dıplomatııalyq etıket úshin jasalatynyn aıtady.

– Eki basshynyń da aıtqan málimdemeleri dıplomatııaǵa jatady. Alaıda bul málimdemelerdiń mańyzyn joqqa shyǵarýǵa taǵy bolmaıdy. Mundaı málimdeme Ýkraınadaǵy jaǵdaıǵa baılanysty aıtylyp otyr degen oıdamyn. Qazir halyqaralyq jaǵdaı ýshyǵyp tur. Úshinshi dúnıejúzilik soǵysqa bir qadam ǵana qaldy. Sol sebepti mundaı iri memleketterdiń qoldaýy biz úshin mańyzdy. Erdoǵan da, Sı Szınpın de Qazaqstanǵa aýyzsha túrde qoldaý kórsetip otyr. Alaıda munyń bári sóz júzinde ekenin de umytpaǵan jón. Túrkııa men Qytaı Qazaqstanǵa qaýip tóne qalsa, táýelsizdigimizdi saqtap qalýǵa is júzinde qoldaý kórsetedi dep nyq senimmen aıta almaımyn. О́ıtkeni memleketter arasynda mundaı máselege qatysty arnaıy kelisimder, sharttar bolady. Mysaly, qańtar oqıǵasy kezinde UQShU Qazaqstanǵa ne sebepti kirdi? Sebebi olar belgili bir kelisimge, zańǵa súıenip Qazaqstanǵa kómek kórsetti. Sol sekildi Qytaı men Túrkııa elderimen de belgili bir kelisimsharttar bar. Mundaı jaǵdaıda Qazaqstan múshelik etetin basqa da uıymdar da arnaıy erejege sáıkes sheshim shyǵarady, – deıdi Qazybek Beısebaev. 

Saıasattanýshy qazir úshinshi dúnıejúzilik soǵystyń aýyly alys emes, Qazaqstan bıligi halyq arasyndaǵy birlikti saqtap qalýǵa kúsh jumsaýy kerek dep sanaıdy.

– Árıne, halyqtyń bılikke degen ókpesi bar. Biraq qansha qıyn bolsa da halyq pen úkimet bir bolýy kerek. Dál osyndaı qıyn-qystaý kezeńde bizdi birlik qana saqtap qala alady. Muny qoǵam da, halyq ta, eń bastysy bılik te túsinip, soǵan saı áreket jasaǵany jón. Kóp másele úkimetke baılanysty sheshiledi. Sondyqtan bılik halyqtyń jaǵdaıyn jasap, tynyshtyqty, aýyzbirshilikti saqtap qalýy qajet, – deıdi saıasattanýshy.