18 Qańtar, 2022 Saıasat
Toqaev nazaryna: Uıǵyr aýdany shıelenis núktesi bolmaýǵa tıis
Uıǵyr aýdanynyń atyn ózgertetin kez keldi
Foto: Qamshy.kz
О́tken aptada prezıdent Qasym-Jomart Toqaev parlament májilisi otyrysynda kólemdi baıandama jasap, sóz sońyn "Endi, Qazaqstanda damýdyń jańa kezeńi bastalady. Bul – shynaıy jańarý kezeńi bolady" dep aıaqtady. Sol jolǵa túsýde qoǵamnyń talap-tilegine, halyqty mazalaıtyn máselelerge, shıelenis núktelerine sarap júrgizilip, sony sheshý joldary qarastyrylatyny haq. Sol izdenis kezinde osyǵan deın san márte kóterilgen Uıǵyr aýdanynyń atyn ózgertý máselesi nazardan tys qalmaýǵa tıis.
Joǵaryda shıelenis núktesi tirkesi tegin qoldanylyp turǵan joq. Uıǵyr aýdany Qazaqstandaǵy yqtımaldy shıelenis núkteleriniń biri. Ol sońǵy jyldary aıqyn baıqala bastady. Qazaqstanda keıingi eki jylda eki ultaralyq kıkiljiń boldy. Qordaı qaqtyǵysynda 11 adam qaza taýyp, 100-den astam úı men kólik qırasa, Uıǵyr aýdanyndaǵy qazaq-uıǵyr jigitteri tóbelesiniń saldarynan birneshe adam pyshaq jaraqatyn aldy. Qordaıdaǵy jaǵdaı turaqtalǵanymen, Uıǵyr aýdanyndaǵy janjal jalyny tolyq sóngen joq. Muny halyqtyń sózin óz aýzynan estigennen keıin aıtyp otyrmyz. Dúrlikken halyqty sol kezde Almaty oblysynyń burynǵy ákimi Amandyq Batalovtyń "aýdan atyn aýystyrý týraly usynystaryńyzdy joǵaryǵa jetkizemin" degen ýádesi de toqtatqan-dy. Ákim aýysqanymen másele sheshilmeı qalyp qoıdy.
Jýyrda másele taǵy kóterildi. Birqatar belgili óner, mádenıet, qoǵam qaıratkerleri torqaly toı – táýelsizdiktiń 30 jyldyǵy qarsańynda "bılik bir etnosqa aýdan aty arqyly basymdyq bermeı, QR Ata-Zańynda kórsetilgendeı barsha qazaqstandyqtarǵa teńdeı kózqarastaǵy saıasat júrgizýi kerek" dep talap qoıdy. "Jalpy kez kelgen ulttyń atyn resmı túrde aýdan, qalaǵa berý qate. Bul sol ulttyń bólektenýine, ózgeshelenýine, tipti ıemdenýine jeterlik sebep" dep máseleniń taǵy bir qyryn ashyp bergender boldy. "Ár oblysta jappaı ult atymen atalatyn aýdan joq" dep derek-dáıek te keldirildi.
Osylardyń ózi-aq aýdan atyn aýystyrý qandaı ózekti ekenin kórsetip tur emes pe?! Rasynda da erteń ár oblysta shoǵyrlanǵan túrli etnostar bir-birden aýdan quryp berýdi ıa bolmasa turyp jatqan jerin óz etnostarynyń atymen ataýdy surap jatsa, olarǵa ne aıtamyz? Álde báriniń tilegin oryndaımyz ba? Onda eldiń birtutastyǵy qaıda qalady? Tipti bas tartyp jatqan jaǵdaıda ony qalaı túsindiremiz? Aýdan aty tek uıǵyr ultynyń atymen ǵana atalýy kerek deımiz be? Ol etnos ókilderi teń quqyqty Qazaqstanda ózin bireýden kem sezinip júrmeı me?
Uıǵyr aýdanynda daý-damaı áli kúnge deıin dúrkin-dúrkin bolyp turady. Jýyrda ǵana qazaq aqyny Muqaǵalı men uıǵyr aqyny Bahtııaǵa qoıylǵaly jatqan sáýlet kompozısııasynyń jobasy biraz aıtys-tartys týdyrdy.
Aıta berse, aýdandaǵy turmystyq, áleýmettik máseleler az emes. Alaıda basty túıitkil tarqatylmaǵan soń máseleniń ultaralyq sıpat alyp ketýi op-ońaı.
Qazaqstan sońǵy jyldary buryn sońdy bolmaǵan qantógis oqıǵalardy bastan ótkerdi. Qańtar basyndaǵy qyrǵynnan keıin el tolyq esin jııa alǵan joq. Bizge kezekti tragedııa kerek emes. Kóptiń tileýi eskerilip, Uıǵyr aýdanynyń atyn ózgertetin kez keldi.
Qate tapsańyz, qajetti bólikti tańdap ctrl+enter basyńyz.
Pikir qaldyrý
pikir