• USD 468.56

  • EUR 497.56

  • RUB 7.3

  • CNY 67.18

21 Qarasha, 20:30:58
Almaty
+12°

Májilis búgin alǵashqy oqylymda "Qazaqstan Respýblıkasynyń keıbir zańnamalyq aktilerine jer qatynastary máseleleri boıynsha ózgerister men tolyqtyrý engizý týraly" zań jobasyn maquldady. Zań jobasy aýyl sharýashylyǵy maqsatyndaǵy jerlerdi shetel azamattaryna satý men jalǵa berýge tyıym salýdy kózdeıdi. 19 naýryzda qurylǵan jer reformasy boıynsha komıssııanyń keı músheleri Qamshy portalyna aýyl sharýashylyǵy jerlerin Qazaqstan azamattaryna da satýǵa tyıym salý máselesi tasada qalyp bara jatqanyna alańdaýshylyq bildiretinin aıtty.

Komıssııa múshesi, saıasattanýshy Dos Kóshim prezıdent Q.Toqaev jerdi sheteldikterge jalǵa berýge, satýǵa tyıym salý týraly aıtyp, Qazaqstan azamattaryna da satpaý jaıynda únsiz qalýy túsiniksiz ekenin, budan qaýip kórip otyrǵanyn jetkizdi.

– Jer reformasy boıynsha ekinshi ret komıssııa qurýdyń qajetin túsinbeımin. Árqaısysy 7-8 saǵatqa sozylǵan 2016 jylǵy alǵashqy komıssııa otyrystarynda jer máselesine baılanysty barlyǵy aıtyldy. Halyqtyń talaby belgili: jer sheteldikterge jalǵa berilmesin, óz azamattarmyzǵa satylmasyn. Qısynǵa salsaq ta, zańǵa súıensek te sol komıssııa otyrystarynyń negizinde parlamentte jumys komıssııasy qurylyp, tıisti zań qabyldanýy kerek bolatyn. Biraq olaı istemedi. Endi ekinshi ret komıssııa qurylǵan eken, onda aldymen qoǵamdy tolǵandyrǵan "jer eshkimge satylmaıdy, sheteldikterge jalǵa berilmeıdi" degen eki másele boıynsha sheshim qabyldanýy kerek edi ǵoı. Nege biri aıtyldy da, ekinshisi tasada qalyp otyr? Meni osy alańdatady. Komıssııanyń ekinshi otyrysynda Almasbek Sadyrbaev degen azamat "jerdi qazaqtarǵa satý kerek" degendi kóterip, arnaıy slaıd usyndy. Menińshe, bul komıssııa músheleri men qoǵamnyń reaksııasyn tekserý áreketi, – deıdi Dos Kóshim.

Saıasattanýshynyń sózinshe, jerdi Qazaqstan azamattaryna satýǵa ruhsat berýdiń artynda birneshe qaýip tur.

 

– Qazir sharýalarda jerdi satyp alatyndaı qarajat joq. Sondyqtan jerge qoldaryn ysqylap otyrǵan qaltalylar ǵana ıelik ete alatyn bolady. Osydan kelip jerge ıelik etetin alpaýyttar shyǵady, jer ekinshi satylymǵa kóshedi, taýarǵa aınalady. Ekinshiden, jerdi óz azamattarymyzǵa rásimdep, shetel azamattary emin-erkin paıdalyp otyrýy múmkin. Mundaı qaýip bar. Maǵan túrli adamdardan osyndaı habar kelip otyrady. Keshe ǵana Saryaǵashta sondaı jaǵdaı bolyp jatqany týraly habar keldi. Zań jaǵynan ıesi qazaq, al paıdalanyp otyrǵandar – ózbekter. Sheteldikter zańdy aınalyp ótý arqyly qazaq jerine ıelik ete alatyn osyndaı joldar kóp. Sondyqtan jerdi óz azamattarmyzǵa satýǵa birjola tyıym salý kerek. Bul máseleniń aıtylmaı qalyp otyrǵanyn halyq túsinbeı otyrǵan sııaqty, – deıdi ol.

 

Komıssııa múshesi, belsendi Jánibek Qojyq ta aýyl sharýashylyǵy jerlerin shetel azamattaryna satý men jalǵa berýge tyıym salý týraly zań jobasy sheteldikterdiń Qazaqstan jerine ıelik etý qaýpin seıiltpeıdi dep sanaıdy.

 

– Qazaqstan azamattarynyń atynan sheteldikter jerimizdi satyp almaıtynyna esh kepildik joq. Aýyl sharýashylyǵy jerleri Qazaqstan jeriniń 80 paıyzǵa jýyǵyn quraıdy. Bul úlken jer. Eger osy jer túrli jolmen shetel azamattarynyń qolyna óter bolsa, bul ulttyq qaýipsizdigimizge qaýip tóndiredi. Biz birneshe belsendi bolyp máseleni qoǵamdyq komıssııada daýysqa salýǵa bolmaıdy degendi kóterip otyrmyz. О́ıtkeni daýysqa salatyn bolsaq, biz jeńilip qalamyz. Sondyqtan parlament deńgeıinde "jer eshkimge satylmaıdy" dep zań júzinde sheshilýi kerek. Biraq ol halyq tarapynan qoldaý, máselege ún qosý bolǵanda ǵana iske asady. Eger halyq qozǵalmasa, únsiz jatsa, birde-bir másele sheshilmeıdi. Prezıdenttiń "jer sheteldikterge satylmaıdy" degeni, 2016 jylǵy tolqý sekildi narazylyq áreketterdiń aldyn alýynyń belgisi. Qazir halyqtyń belsendi toby ǵana máselege nazar aýdaryp otyr. Tym bolmasa, Almatyda, elordada 10 myń, 20 myń adam "jer satylmasyn" dep saıası belsendilik tanytsa, jerge de, elge de ıe bola alamyz. Jerdi satýǵa tyıym salynbaı, máseleniń qaıtadan qyltıyp shyǵýyna bir jaǵynan halyqtyń osy enjarlyǵy da sebep. Eger halyqtyń eń bolmasa 1 paıyzy "jer satylmasyn" dep shyqsa, sonyń basynda ózim júrýge daıynmyn, – deıdi Jánibek Qojyq.

 

Komıssııa múshesi, qoǵam belsendisi, ekonomıst Muhtar Taıjan jerdi jekemenshikke berý eldi múshkil jaǵdaıǵa ákelip soǵýy yqtımal degen pikirde.

 

– Qazaqstanda jerdiń jekemenshikke ótýin qalaıtyn óte yqpaldy kúshter bar. Tipti komıssııa quramynda da jerdi jekemenshikke berýdi usynyp jatqandar az emes. Osy jerde bárimiz juqyryqtaı jumylyp, jerdi satýǵa qarsy turýymyz kerek. О́ıtkeni jekemenshikke ruhsat etiletin bolsa, Qazaqstan terrıtorııasynyń 80 paıyzy jekemenshikke ótýi múmkin. Olaı bolsa, bolashaǵymyz bulyńǵyr. Sondyqtan óz azamattarymyzǵa tek qana arenda bolýy kerek degendi tabandy túrde talap etý kerek, – deıdi jer reformasy jónindegi komıssııa múshesi.

 

2016 jyly aýyl sharýashylyǵy maqsatyndaǵy jerlerdi satý jáne jalǵa berýdi kózdeıtin zań jobasy qoǵamda daýǵa ulasyp, eldiń birneshe qalasynda jer mıtıngteri ótken. Atyraýda ótken mıtıngterge qatysqan belsendiler Maks Boqaev pen Talǵat Aıan "áleýmettik arazdyq týdyrdy", "jalǵan aqparat taratty", "mıtıng ótkizý zańdaryn buzdy" dep aıyptalyp, 5 jylǵa sottalǵan. Búginde eki belsendi de bostandyqta.

Jer mıtıngterinen keıin eldiń sol kezdegi prezıdenti Nursultan Nazarbaev zań jobasyna bes jylǵa moratorıı jarııalap, jer máselesi boıynsha komıssııa quryldy. Bıyl moratorıı merzimi aıaqtalady.

Qazirgi prezıdent Q.Toqaev jer sheteldikterge satylmaıtyny týraly 2019 jylǵy qyrkúıekte Qazaqstan halqyna arnaǵan alǵashqy joldaýynda, bıyl qańtarda jarııalanǵan "Táýelsizdik bárinen qymbat" maqalasynda jáne ulttyq qoǵamdyq senim keńesiniń 5-otyrysynda málimdegen. Alaıda 2016 jyly azamattar alańǵa shyqqanda qoıǵan "jer óz azamattarymyzǵa da satylmasyn" degen talap týraly sóz qozǵaǵan emes.

Jerdi Qazaqstan azamattaryna satqan durys pa? (saýalnama)

Melis Seıdahmetov

Avtormen onyń Facebook paraqshasy arqyly habarlasýǵa bolady.

Jazylyńyz

"Qamshy" silteıdi

Qate tapsańyz, qajetti bólikti tańdap ctrl+enter basyńyz.

Pikir qaldyrý

pikir