Kóne "shekpenin" qaıta kıgen jańa úkimettiń 10 kemshiligi

Iá, kúni keshe ǵana Prezıdent Nazarbaev QR Úkimetin otstavkaǵa jiberý týraly sheshim shyǵarǵanda búkil qazaqstandyqtar (saıasatkerler, saıasattanýshylar, qoǵamdyq uıym ókilderi, jalpy qoǵam bolyp) Úkimet quramynda ózgeris bolady dep kútkeni ras. Alaıda, aınalasy 2 saǵattyń ishinde Elbasy tolyqtaı eski quramdaǵy jańa Úkimetti qaıta jasaqtap, premer-mınıstri kreslosyna Másimov myrzany qaıta otyrǵyzǵanda, el ne bolǵanyn túsinbeı qalǵany da jasyryn emes. Quddy túski asqa, úziliske shyǵyp, tústen keıin jumysyna qaıta kirisken qyzmetkerdeı boldy. Ne asyǵystyq? Prezıdenttiń bul usynysyn ádettegideı Májilistegiler de maquldaı jóneldi. Bul sheshimderin olar "qazirgideı krızıs (daǵdarys) kezeńinde Úkimetti aýystyrýdyń esh qajettiligi joq", dep túsindirdi. Múmkin solaı da shyǵar?!

Alaıda bizdiń jańa-eski Úkimetti esh kemshiliksiz, muntazdaı dep aıtýǵa kelmes, sirá. Sonymen 30 sáýir kúngi Prezıdent Nursultan Nazarbaevtyń qaýlysy boıynsha qaıta jasaqtalǵan,  tozyǵy jetken shapanyn qaıta kıgen jańa Úkimettiń on kemshiligin tizbelep kórelik.

1. 2015 jyldyń naýryzynan beri Qazaqstannyń 5 birdeı oblysynda, Aqmola, Qaraǵandy, Pavlodar, ShQO jáne Soltústik Qazaqstan oblystarynda tasqyn júrip, júzdegen aýyl, qala, myńdaǵan úı sýdyń astynda qalǵanda bizdiń IIM-TJM ne bitirdi?

Osy rette Elbasy: «Kóktem kezindegi tótenshe jaǵdaılardy joıýǵa jumyldyrylǵan barlyq memlekettik qurylymdardyń jumysy erekshe baqylaýǵa alyndy. Birde-bir adamdy memleket kómeksiz qaldyrmaıdy», – degen bolatyn. Soǵan baılanysty Premer-Mınıstrdiń birinshi orynbasary B.Saǵyntaev jáne Ishki ister mınıstriniń orynbasary V.Bojko, Aýyl sharýashylyǵy mınıstrligi Sý resýrs­tary komıtetiniń tóraǵasy I.Ábishev myrzalardyń nazaryna!

Jalpy, sý basqan oblystardaǵy qazirgi jaǵdaıdy saralasaq, Aqmola, Pavlodar jáne Soltústik Qazaqstan oblystarynda 186 úıdi sý basty, qazirgi ýaqytta 179 úıden sý soryp shyǵaryldy. Sol sııaqty Shyǵys Qazaqstan oblysynda sý basqan 82 úıdiń 40-ynan sý soryldy. Bir ǵana Qaraǵandy oblysynda sý basqan 2030 úıdiń 1037-sinen sý ketkenimen 56 úı qırady. Barlyǵy 2298 úıdi sý basyp, onyń 1256-synan sý shyǵaryldy, al 1042 úı sý astynda qalyp otyr. Al bizdiń IIM quramyna qosylǵan burynǵy TJM basshysy, IIM orynbasary Bojko bastaǵan komanda halyqqa SMS jazýmen shekteldi. Túsinikti, klımat! Alaıda, qalyń jaýǵan qar erıtin bolǵandyqtan, aldyn ala dabyl belgisi nege qaǵylmaǵan? Qaraǵandy oblysynyn bir ǵana Temirtaý qalasynda dabyl belgisi qaǵylǵanda, basqa aýdandarda joq. Munyń aldyn alý sharalary joq pa?

2. Túrkistan, Almaty, Taraz qalalarynda qara bazarlar, saýda ortalyqtary arty-artynan órtke oranyp jatqanda Tótenshe jaǵdaılar departamentteri dármensizdik tanytyp jatady. Mysaly, Túrkistandaǵy bazar órtengende órt sóndirýshilerdiń 4 máshınesi órtti 4 saǵat júrip ázer aýyzdyqtaǵan. Kúne keshe ǵana Almatydaǵy "Adem" saýda ortalyǵyniń 25 myń sharshy metri túgeldeı órtenip ketkende órt sóndirýshiler tańǵa deıin alysqanymen, bazardyń kúli kókke ushty ǵoı. Bir ǵana Almatyda, jylyna ondaǵan bazarlar órtenip jatyr. Osy bazarlarda nápaqasyn taýyp, otbasyn asyrap otyrǵan qara halyq qoı. Olardyń óteýin kim tóleıdi? Osyndaıda TJD nege dármensiz?
3. Mınýsy kóp mınıstrlik - DSÁDM (Densaýlyq saqtaý jáne áleýmettik damý mnıstrligi). Mańǵystaý oblysynda oqýshylar qyzylshaǵa qarsy ekpeden keıin jappaı esterinen tanyp, sulap túskende oqýshylardyń barlyǵyna birdeı "ekpeden keıingi reaksııa" degen dıagnoz qoıylǵan. Jańaózende 30 bala aýrýhanaǵa túsip, 8 bala jansaqtaý bóliminen biraq shyqty. Keıin belgili bolǵandaı, bul ekpe Úndistanda shyǵarylǵan bolyp shyqty. Dál osyndaı vaksınasııalaýdan keıin, ShQO, Astana jáne Temirtaý qalalarynda da oqýshylar men stýdentter aýrýhanalarǵa túsken bolatyn. Al sizdiń Úkimet - balalary aýrýhanaǵa túsken ata-analarǵa qoldaý bildirýdiń ornyna, ekpeden bas tartqandardy jazalaý kerek dep shyqty.
4. Aqmola oblysynyn Kalachı aýylynda "uıqy aýrýy" paıda bolyp, búkil aýyl uıqyǵa ketti. Quzyrly mekemeler, ekologtar, toksıkologtar, vırýsologtar zertteý júrgizgenimen nátıje joq. Aýyl turǵyndaryn kóshirdi, basqalary ózderi qashyp ketti t.s.s. Ondaǵan turǵyn úzdiksiz uıqyǵa batqanda bizdiń qoldan keler shara ne?
5. Soltústik Qazaqstan oblysynda 550 mıllıon teńgeniń astyǵy qar astynda qaldy. 93 myń gektar alqaptaǵy 144 myń tonna astyq orylmaı qaldy. Dál osyndaı jaǵdaı Qostanaı oblysynda oryn alǵanda, Prezıdent Nursultan Nazarbaevtyń tikeleı ózi qadaǵalap, Úkimettiń keńeıtilgen otyrysynda Mamytbekov myrzaǵa tóte suraq qoıǵanda Asyljan Sarybaıuly lám-mım deı almady. Sonymen qatar, Reseıge eksporttalatyn Qazaqstandyq et ónimderi de turalap tur.
6. Qazaqstan Táýelsizdigin alǵan jyldardan beri qaraı QR Bilim jáne ǵylym mınıstrligin on birdeı mınıstr tizgindegenimen, sheshilgen túıin shamaly. Jańa mnıstr - jańa reforma. Bul mınıstrliktiń bylyǵy men shylyǵy jeterlik.

6.1. Orta mektepterde oqýlyq jetispeýshiligi.

6.2. Oqýshyny sharasyzdyqqa ıtermeleıtin UBT-nyń qajeti bar ma? Oqýshalar arasyndaǵy sýısıd kórsetkishiniń artýyne UBT sebepker me? Test suraqtaryndaǵy soraqylyqtar.

6.3. Qazaq mektepterindegi orys ádebıeti pániniń bir retke keltirilmeýi.

7. Mektep bitirýshi túlekterge JOO granttarynyń bólinýi. Qazaq tildilerge 50 paıyz, orys tildilerge 50 paıyz. Mektep bitirýshilerdiń ishinde orys tildilerdiń sany az bolǵandyqtan, oqýshylardyń barlyǵy derlik JOO granttaryna ıe bolady. Al qazaq tildi mektep bitirýshilerdiń sany eki ese kóp bolǵandyqtan, abıtýrıentterdiń teń jartysy JOO-na túse almaı qalady.
8. Stýdentterge jataqhanalardyń jetispeýshiligi de áli kúnge sheshimin tappaı kele jatqan másele bolyp tabylady.
9. Sońǵysy, kúni keshe ǵana Almatyda eki birdeı memlekettik teatrdyń dırektorlary aýysty. Almatydaǵy M.Áýezov teatry men Ǵ.Músirepov teatrynyń dırektorlary. Ákemteatrǵa jańa basshy bolyp Qazaqstannyń eńbek sińirgen qaıratkeri, akter Erlan Bilál taǵaıyndalsa, Ǵ.Músirepov teatryna belgili prodıýser, rejısser, akter Sábıt Ábdihalyqov basshylyq qyzmetke keldi. Áleýmettik jeli qoldanýshylary men qoǵam belsendileri bul aýys-túıisti túrlishe bajaılaýda. Qos birdeı azamat ta teatr salasynda kóp jyldar boıy eńbek etip kele jatqanymen, bul oryndarǵa laıyqty basqa da azamattar bar emes pe edi?! Já, Muhamádıuly Úkimet otstavkaǵa jiberiletinnen bir kún buryn tetar basshylaryn aýystyrýynyń sebebin túsindirmedi.
10. Aıtpaqshy, jeltoqsannyń ashy shyndyqtaryn sýrettegen "Allajar" fılminiń rejısseri Qaldybaı Ábenov naýqastanyp jatyp, halyqtan kómek suraǵanda mınıstr Muhamádıuly "Qaldybaı ekeýmiz jaqsy aralasqanbyz. Men ony jaqsa tanımyn",-dep úı alyp berýge ýáde etkeni áli kúnge deıin eldiń esinde. Nátıjede úı de joq. Basqa da joq.

Másimov myrza basqaryp otyrǵan eski-jańa Úkimette budan da basqa kemshilikter, túıini sheshilmeı turǵan túıtkildi máseleler jetkilikti. Endi Elbasy senim bildirip, Májilis maquldap, qaıta oryntaǵyna orytǵan Másimovshınalyq Úkimet aldaǵy bes jylda osy máselelerdi qolǵa alsa, halyq údesinen shyǵar edi. Biraq...

Nurgeldi Ábdiǵanıuly

Sýret: primeminister.kz

“Qamshy” silteıdi