"Qola dáýirindegi Qazaqstan". Olımpıadadaǵy sátsizdikke kim kináli?

Tokıo olımpıadasynyń aıaqtalýyna eki kún qaldy. Qazaqstan sapynan tórt jyldyqtyń basty sport oqıǵasyna barǵan sportshylardyń kóbisi jarys jolyna shyǵyp úlgerdi. Ázirge qorjynda 7 medal. Onyń barlyǵy qola. Bul olımpıada táýelsiz Qazaqstan tarıhyndaǵy eń sátsiz oıyn bolyp otyr. Mamandar muny ártúrli jaǵdaımen túsindiredi. Qamshy tilshisi sarapshylardan olımpıadadaǵy sátsizdiktiń sebebi týraly surap kórdi.

 "О́ZINIŃ JEŃILISIN TÚSINDIRIP BERE ALMAǴAN SPORTShYDAN NÁTIJE KÚTÝ О́TE QIYN"

Azattyq tilshisi Rýslan Medelbek bıylǵy olımpıadada qazaqstandyq sportshylardyń psıhologııalyq jáne fızıkalyq daıyndyǵy durys bolmaǵanyn baıqaǵanyn aıtady.

– Bıylǵy olımpıadaǵa pandemııa qatty áser etkeni ańǵarylady. Rıo olımpıadasynda naqty bir sportshylar altyn alady degen úmit bolǵan edi. Al osy joly "myna sportshy altyn alady-aý" dep aıtatyndaı myqtylar óte az boldy. Ásirese udaıy bir altynmen bolsa da oralyp júrgen boksshylar olımpıadaǵa daıyn bolmaǵan sııaqty. Keıbir kezde boksshylarda jattyǵý óte kóp bolyp ketkendeı kórindi. Sportshylarymyz tehnıka jaǵynan aqsap jatty. Bunyń sebebin ulttyq quramanyń bas bapkerleri anyqtap,  ne sebep bolǵanyn túsindirip aıta jatar. Osyǵan uqsas jaıt, balýandardyń básekesinde de baıqaldy. Keshe Nurıslam Sanaev degen balýan erkin kúresten jeńip turyp, sońǵy sátte jeńilip qaldy. Iýsýp Batyrmýrzaev degen balýan 10:0 esebimen utyp jatyp, sońǵy sátke kelgen kezde qarsylasynyń ádisine túsip utyldy. Qarsylasy Iýsýpty kilemge jatqyzyp ornynan turǵyzbaı qoıdy, – deıdi ol.

Jýrnalıst sózinshe, Tokıoda qazaqstandyq sportshylar kóńil kúıleri bolmaı, qysylyp júrgen. Tilshilermen sóılesý kezinde  ózderiniń jeńisi men jeńilisin túsinidirip bere almaǵan.

– О́ziniń jeńilisine túsinik bere almaǵan sportshydan nátıje kútý óte qıyn. Keshe karateden Darhan Asadılov degen sportshymyz jartylaı fınalǵa shyǵyp qola medal aldy. Altyn men kúmiske degen úmitimiz Darhanda  ǵana edi. Olımpıada oıyndarynyń bitýine 2-aq kún qaldy. Basqa sportshylarda altyn men kúmiske úmit te joq, – deıdi Rýslan Medelbek.

"QAZAQ BOKSY KRIZIKE UShYRADY..."

Sıdneı olımpıadasynyń chempıony Ermahan Ibraımov ta boksshylardyń olımpıadadaǵy súreńsiz oınyn pandemııamen baılanystyrady.

– Qazaqstanda boks osy olımpıadada krızıske ushyrady. Oǵan basty bir sebep – dúnıejúzine kelgen pandemııa. Bizdiń jigitterimiz jarystarǵa der kezinde shyǵa almaı, úıinde qamaýda boldy. Sonyń bári olarǵa keri áserin tıgizdi. Qazir men bárine kásibı kózqaraspen qarap otyrmyn. Boksshy Sáken Bıbosynov shyqqan kezde biraz qatelikter jiberip jatty. Sol qateliginiń kesirinen sheshýi kezeńderde 3:2 esebimen brıtanııadyq boksshydan jeńildi, – deıdi ol.

Ermahan Ibraımov kelesi olımpıada burynǵydaı mamyrajaı ýaqytqa kelse, qazaq jigitteri qaıtadan altyn ala alatynyna senimdi.

Sondaı-aq ol bokstan ulttyq quramaǵa ózin keńesshi retinde alatyn bolsa, aıanbaı bar kúshin salaýǵa sóz berdi. 

– Boksshylarymyz taktıkalyq qatelikter jiberip jatty. Bıylǵy sportshylardan aldyńǵy eki qolymen araqashyqtyq arqyly soqqy jasaıtyn boksshyny múldem kórmedim. Bári solaqaı bolsa, sol qolyn, ońqaı bolsa, oń qolyn ala júgiredi. Qoly "tıse terekke, tımese butaqqa" ketip jatyr. Olardyń árqaısysyna qarap qarnym ashyp otyrdy. Erte me, kesh pe dál osyndaı jeńilis bolatyny belgili edi. Osylaı kete bersek kelesi jolǵy olımpıada oıyndarynda  biz qolaǵa da jete almaýmyz múmkin. Sizder arqyly mınıstrlikke úndeý joldaǵym keledi. Olardyń qulaǵyna altyn syrǵa. Bokstan olımpıadaǵa daıyndaıtyn ortalyqty qalpyna keltirsin, – dedi olımpıada chempıony.

"BIZDIŃ SPORTQA BASShYLYQTAN BASTAP О́ZGERIS KEREK"

Kommentator Jandos Aıtbaıuly sportshylardyń deńgeıine qarap, bıylǵy olımpıada oıyndarynda eshkimnen altyn kútpegenin jasyrmady. Ol bul joly burynǵydaı jarqyldap turǵan sportshyny kóre almaǵan.

– Bıylǵy sportshylardyń nátıjesi ala-qula boldy. Birinshi jarysta utady, ekinshisinen utylady. Buryn 69 keli salmaqtaǵy boksshylar júldeni eshkimge bermeıtin. Ol kezde Baqyt Sársekbaev, Serik Sapıevter myqty sportshylar qatarynda boldy. Osy jolǵy sportshylardyń ózine kúmánmen qaradyq, – deıdi Jandos Aıtbaıuly.

J. Aıtbaıuly altyn bolmasa da kimderden júlde kútkeni atap ótti.

– Bireýler Eldostyń altyn alatyn múmkindigi boldy dep jatqan kórinedi. Biraq japondar óz jerinde ońaıshylyqpen altyndy bere qoımaıtyny mamandarǵa aldyn ala túsinikti bolǵan. Bokstan Bekzat Nurdáýletov medal alady dep ózim úmit kútken edim. Úmitti aqtamady dep osy Bekzat pen Vasılıı Levıtti aıtýǵa bolatyn shyǵar. Olardy altyn alady dep oılaǵan joqpyn. Sebebi biz aldyn ala sportshylardy zerttedik, kórdik. Olardyń qarsylastarynyń, qatysqan jarystarynyń bárin saralap, sondaı oı túıdik. Daıyndyq máselesine keletin bolsaq, sportyshlar jyl 12 aı ter tókti. Bizdiń sportshylar teńiz deńgeıinen 1200 metr bıiktike jattyǵyp úırenip júrip, birden Japonııaǵa bardy. Ol jer teńiz deńgeıinnen bar-joǵy 50 metr ǵana bıiktikte eken. Mysaly, reseılik balýandar Japonııaǵa baryp aldyn-ala jattyǵypty. Olar jergilikti jerge boı úırete almadyq deıdi. Sol sııaqty bizdiń sportshylarǵa ol jerdiń aýa raıy da áser etýi múmkin. Sondyqtan aldyn ala ǵylymı turǵyda jumys jasaý kerek pe edi dep oılaımyn. Múmkin osylaı bir qaınaýymyz kem bolǵan shyǵar. Tipti sportshylarymyzǵa bilikti psıholog mamandar kerek bolǵanyn da aıttyq.

Biraq biz kútpegen sportshylar júlde aldy. Mysaly, Sáken Bıbosynovty osy olımpıada oıyndarynyń aldynda júlde alady dep eshkim oılaǵan joq. Kimder júlde alýy múmkin dep boljam jasaǵanda ol tizimde Sáken Bıbosynov joq edi. Bálkim, jeke bapkeri Sákenge sengen shyǵar. Sol Sákenge sáttilik serik bolyp qola júlde aldy. Onyń ózin úlken bir sáttilik dep aıtýǵa bolady. Tipti keshe jartylaı fınaldyq kezdesýde Sáken utylǵan joq. Tóreshiler jeńisti Sákenge berýge bolatyn edi. Ol keremet nátıje kórsetti, – deıdi ol.

Kommentator sport salasyna úlken ózgeris jasaý kerek degen pikirde.

– Sportta jerge, elge, rýǵa bólinýdiń qajeti joq. Bapkerler de keıde aýyzbirshilik tanyta almaı jatady. Bir bapker bylaı dese, ekinshi bapker basqany aıtady.  Bul jerde tek sportshy ǵana kináli emes, úlken basshydan bastap mınıstirlikke de ózgeris kerek. Reportaj barysynda sportshylarymyz tym mádenıetti bolyp ketti dep astarly túrde aıtyp jatyrmyz. Sport pen mádenıet bólek uǵym ǵoı. Sondyqtan sport mınıstriligin bólek quryp onyń tizginin sportty biletin, kezinde sportta jaqsy nátıje kórsetken azamat pen azamashalardy basshylyqqa alǵan durys.

Olımpıada oıyndaryna bólek sportshylar arasynda  irikteý jarys ótkizgen durys. Shyn myqtyǵa tusaý joq, deıdi ǵoı. Kim jeńedi sol olımpıadaǵa barý kerek, degen sııaqty mamandar aldaǵy ýaqytta osyndaıdy uıymdastyryp sheshse eken. Osy olımpıada oıyndarynan keıin Parıj olımpıadasyna daıyndyqty júıeli túrde bastap,  bapkerlerdi de almastyrý kerek, – dedi Jandos Aıtbaıuly.