19 Sáýir, 2020 Ekonomıka
Kórneki sýret
Birqatar baspasóz betterinde "42500 teńge mólsherindegi járdemaqyny zańsyz alǵandar jaýapqa tartylady, aıyppul salynyp, tipti sottaýǵa deıingi sharalar qoldanylady" degen aqparat taraǵan. Osydan keıin Qamshy redaksııasyna "memleket alǵan aqshamyzdy "qustyryp" júrmeı me", "zańsyz alǵan degendi qalaı túsinýge bolady" dep habarlasyp jatqan oqyrmannyń qarasy kóp. Qamshy tilshisi osy suraqtardyń jaýabyn izdep kórdi
42500 teńgeni "zańsyz" alǵandarǵa kimder jatady?
Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstri Birjan Nurymbetov resmı, beıresmı jumys istep, tirshilik jasap nanyn taýyp júrgen adam tótenshe jaǵdaıdyń saldarynan jumysy toqtap, tirshiligi turalap qalǵandyqtan 42500 teńgeni alsa, onda oǵan eshteńe bolmaıtynyn aıtty.
Memleket ondaı azamattarǵa suraý salyp, "aqshany qaıtar" demeıdi. Sondaı-aq resmı jumys istegen zeınetkerler, áleýmettik járdemaqy alatyndar tótenshe jaǵdaı jarııalanýyna baılanysty tabysynan aıyrylyp, 42500 teńgeni alsa, olardiki zańdy bolyp sanalady.
Al jalaqysy tolyq nemese jartylaı saqtalyp jumys istep jatqanyna qaramastan 42500 teńgeni alǵandar járdemaqyny "zańsyz alǵan" bolyp esepteledi.
Bul sanatqa esh jerde jumys istemesten nemese beıresmı jumys istep 42500 teńgeni alǵan zeınetkerler, áleýmettik járdemaqy alatyndar da kirip ketýi múmkin. Bul jóninde mınıstrlik tarapynan naqty jaýap aıtylmady. Biraq jalpy erejege boıynsha olar da 42500 teńgeni zańsyz alǵandar qataryna jatqyzylýy yqtımal. Bul norma ataýly áleýmettik kómek alýshylarǵa qatysty emes. Olar 42500 teńgeni ala alady.
Zańsyz alǵandar járdemaqyny úkimetke qaıtaryp bere alady. Búginde Halyq bank pen Kaspi.kz "Áleýmettik tólemderdi qaıtarý" qyzmetin iske qosty.
Home bank qosymshasy (Halyq bank) boıynsha tómendegi komandany oryndaý qajet:
♦"Barlyq tólem" bólimin tańdaý
♦"Salyqtar" bólimin tańdaý
♦ "Áleýmettik tólemderdi qaıtarý" degendi basý
♦JSN men tólem somasyn terý
♦"Tóleýdi" basý
⠀
Kaspi.kz qosymshasynda tómendegi áreketter jasalýǵa tıis:
♦"Tólemder" bóliminen "Barlyq" (Vse) degendi tańdaý
♦"Áleýmettik tólemderdi qaıtarý" degendi basý
♦JSN-dy engizip, tóleý
Zańsyz alǵandarǵa qandaı shara qoldanylady?
Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstrligi tótenshe jaǵdaı aıaqtalǵannan keıin taǵaıyndalǵan járdemaqylar bekitilgen zań júzinde qaıta tekseriletinin habarlady.
Uchet.kz saıty áleýmettik tólemderdi zańsyz alǵandar qylmystyq kodekstiń 190-baby birinshi jáne ekinshi tarmaqtaryna sáıkes, 1000 AEK (2 mln 788 myń teńge) kóleminde aıyppul tóleýi nemese 2 jylǵa deıin bas bostandyǵynan aıyrylýy múmkin ekenin jazdy.
Zańsyz alǵysy keletinderge 42500 teńge nege berildi?
Mınıstr Birjan Nurymbetov azamattar ótinim bererde tabysynan aıyrylǵanyn rastaǵandyqtan olarǵa 42500 teńge taǵaıyndalǵanyn aıtty. Berilgen ótinimdi qaraý sátinde azamattyń tabysynan aıyrylǵan, aıyrylmaǵany tekserilmeýiniń sebebin mınıstr bylaı dep túsindirdi:
Aryz berý kezinde azamat tótenshe jaǵdaıǵa baılanysty tabysynan aıyrylǵanyn rastaı otyryp, keltirgen derekteriniń shynaıylyǵyna jaýapkershilik arqalaıdy. Sondaı-aq jumysshylardyń suraýy boıynsha, jumys berýshiniń BIN nomerin engizý arqyly jumysshylardyń ózi ótinim bildire alatyndaı múmkindik jasaldy.
Sondyqtan bizdiń bazada jumysshynyń demalysqa jiberilgeni týraly buıryq joq. Osydan keıin biz jumysshynyń aqysyz demalysqa jiberilgenin anyqtaı alamyz ba? Anyqtaı almaımyz. Sizder óz aryzdaryńyz arqyly bizge eskerttińizder, biz ony qabyldadyq. Sol sebepti járdemaqyny kim taǵaıyndady, kim berdi, sol kináli degen durys emes, – dedi mınıstr
Mınıstrlik tótenshe jaǵdaı jarııalanǵan sátte tabysynan aıyrylǵandardy teksergisi kelgen kúnniń ózinde teksere almaıdy. О́ıtkeni jumysshynyń jalaqy alǵan, almaǵanyn, ıaǵnı jumysynyń toqtaǵan, toqtamaǵanyn jumys orny tarapynan tólenetin álemettik aýdarymdar aqyly ǵana bilýge bolady. QR úkimetiniń 2004 jylǵy 21 maýsymdaǵy N 683 Qaýlysyna sáıkes áleýmettik aýdarymdar aı saıyn esepti aıdan keıingi aıdyń 25-kúninen keshiktirilmeı, áleýmettik aýdarymdar tólenetin aı kórsetile otyryp tólenedi.
Iаǵnı, jumys berýshi tótenshe jaǵdaı jarııalanǵan naýryz aıynyń tólemderin 25 sáýirge deıin tóleýge tıis. Demek memleket azamattardyń naýryz aıynda jalaqy alǵanyn ıa almaǵanyn 25 sáýirden keıin ǵana tolyq mólsherde kóre alady. Sáıkesinshe, jumysshynyń sáýirde jalaqy alǵany nemese almaǵany júıede tek 25 mamyrdan keıin ǵana tolyq kórinedi.
Jumys berýshige qyzmetkeriniń aqysyz demalysqa jiberilgenin rastaıtyn buıryqty ótkizýdi mindetteıtin norma alynyp tastalǵandyqtan, mınıstrlik kimniń tabysynan shynymen aıyrylyp, kimniń jumysty jalǵastyryp jatqanyn ázirge bile almaıdy. Sondyqtan bar jaýapkershilikti azamattarǵa artyp otyr.
42500 teńgeni úkimetke qaıtarý toqtatylýy kerek
Saıasattanýshy Orazǵalı Selteev "áleýmettik naryzylyqty ushyqtyrmas úshin 42500 teńgeni úkimetke qaıtarý toqtatylǵany jón" dep sanaıdy.
Onyń sózinshe, 42500 teńge jobasy memlekettik apparat repýtasııasyna zor nuqsat keltirgen. Úkimet áýelde tólemniń erejeleri men berý tártibin sheshe almaı eldi áýre-sarsańǵa salyp, aqyry qarapaıym da yńǵaıly mehanızm jasaı almaǵan.
– Endi tólem taǵaıyndalmaýǵa tıis adamdar ony qaıtarýy kerek degendi shyǵaryp qoǵamdyq dıskýssııa týdyrdy. Jurttyń mazasy qashýda. Sheshimder men áreketterdiń kásibısizdiginiń saldarynan áleýmettik narazylyq pen shıelenis kúsheıýde, – degen saıasatker "42500 teńgeni úkimetke qaıtarý toqtatylýy kerek. Bul aýandaǵy kez kelgen talqylaýdy doǵarǵan jón. Jiberilgen qate úshin sol qatege jol bergender jaýap berýge tıis. Jaǵdaıdy ushyqtyrýǵa bolmaıdy. Konflıktik kóńil-kúıdiń ulǵaıý masshtabyn jete baǵalamaý durys emes" dep sanaıdy Orazǵalı Selteev.
Saıasattynýshynyń "qarapaıym da yńǵaıly mehanızm jasaı almaǵan" degen oıyna mazmundas pikirdi IT sarapshy Erlan Ospan da aıtqan bolatyn.
Qate tapsańyz, qajetti bólikti tańdap ctrl+enter basyńyz.
Pikir qaldyrý
pikir