"Bizdiń aqshamyzǵa kúneltken ulttyq keńes jarty jyl ishinde eshteńe bitirmedi"

Búgin, 20 jeltoqsanda Nur-Sultanda Qazaqstan prezıdenti Qasym-Jomart Toqaevtyń tóraǵalyǵymen Ultyq qoǵamdyq senim keńesiniń ekinshi otyrysy ótti. Bir saǵatqa sozylǵan jıynǵa BAQ ókilderi qatystyrylǵan joq. Olar keńes otyrysyn basqa bólmege ornatylǵan monıtordan baqylaǵan.

Jıynda Toqaev "jala jabý" babyn Qylmystyq kodeksten alyp tastap, Ákimshilik kodekske aýystyrý qajettigin, mıtıngilerdi ótkizýdiń erejesi "eskertý" formasyna kóshý" keregin, ol úshin arnaıy zań jobasy daıyndalyp, parlamentke joldanatyn aıtty. Buǵan qosa, prezıdent eldegi "saıası partııany tirkeý úshin 40 myń múshesi bolýy kerek" degen zańnama talaptaryn ózgertý qajettigin aıtyp, "tómengi shekti 20 myńǵa deıin azaıtýdy" usyndy.

Áleýmettik jelide Toqaev aıtqan usynystar men bastamalar qyzý talqylanyp jatyr. Keı azamattar keńes otyrysynda Toqaev aıtqan bastamalardy qoldap jatsa, keıbiri "bul - tek kózboıaýshylyq, elde saıası ózgerister oryn almaıdy" dep ulttyq qoǵamdyq senim keńesiniń jumysyn synǵa aldy. 

"Nazarbaevtyń tusynda saıası reformalar bolmaıdy"

Kúzde bılikke qarsy oppozısııalyq partııa quratynyn málimdep, sol partııanyń bastamashyl tobyna jetekshilik etip júrgen saıasatker Janbolat Mamaı "ulttyq keńes otyrysynda kóterilgen máselelerden  elde eshqandaı ózgeris bolmaıdy" degen pikirde. 

Onyń sózinshe, Toqaev aıtqan mıtıngi ótkizýdi ruqsat alýdan eskertý formasyna aýystyrý týraly zań qabyldanyp bitkenshe ishine talaı ózgerister enýi múmkin. 

— Bul — tek qana jalpylama usynys. Áli parlamenttiń qaraýyna barady. Ol zań túrinde qabyldanyp, bekigenshe, onyń ishine talaı quıtyrqylyqtardy engizetinine kúmánim joq. Mysaly, Almaty qalasynda mıtıngi ótkizýge ekinshi jer retinde "Gandı" parkin usynyp jatyr. Nege mıtıngi ótkizý bir jerge baılanýy tıis? Beıbit jıyndy kez kelgen jerde, tek qana strategııalyq mańyzy bar áskerı nysandardyń janynda ótkizýge bolmaıdy dep jazylýy kerek qoı, — deıdi belsendi.

Sonymen qatar Mamaı mıtıngiler týraly jańa zańda uıymdastyrýshylardyń materıaldyq mindetteme alýy kerek degenine kúmánmen qaraıdy. 

— Mıtıngiler týraly jańa zańda — uıymdastyrýshylar materıaldyq mindetteme alýy kerek degen másele kóterilgen. Iаǵnı, mıtıngini ótkizesiz, artynsha sol mańaıda ornalasqan kafeler, meıramhanalar, kommýnaldyq qyzmetter sizge qarsy mıllıondaǵan aıyppuldar salǵyzady. Sizdiń kesirińizden "jumysymyz toqtady, shyǵyn keldi jáne t.b". Reseıde osy prınsıp qatty jumys isteıdi. Sońǵy másele — Alekseı Navalnyıǵa mıtıngi ótken mańaıdaǵy restoran ıesi birneshe mıllıon aıyppul saldyrǵan. Kóresizder, osyǵan uqsas shekteýdi bul zańǵa da kirgizedi, — dep jazdy Mamaı.

Janbolat Mamaı Toqaevtyń saıası partııalar týraly aıtqanyna da toqtaldy. Onyń sózinshe, Toqaev partııa qurý úshin adam sanyn 40 myńnan 20 myńǵa túsirgenimen, Ádilet mınıstrligi jańa saıası partııalardy tirkemeıdi. 

— Saıası partııalardy tirkeý úshin qol sanyn 40 myńnan 20 myńǵa túsirdi dep bórikti aspanǵa atatyndaı emes. 40 myńnan 1 myńǵa túsirse, túsinikti bolar edi. Partııa tirkeýdegi negizgi másele — qol jınaýda ǵana emes. Onyń basqa da bıýrokratııalyq tosqaýyldary kóp — bastamashyl top qurý, qol jınalyp bolǵan soń Ádilet mınıstrliginiń jaýap berý merzimin naqtylaý jáne t.s.s. Al bul týraly bir sóz joq, — dedi Mamaı. 

Saıasatker ulttyq keńes otyrysynda saılaý týraly, BAQ týraly, saıası tutqyndar týraly aıtylmaǵandyqtan, keńes jumysy nátıjesiz dep esepteıdi. 

— Keńes otyrysynda saılaý týraly, BAQ týraly, saıası tutqyndar týraly bir aýyz sóz aıtylmady. Demek, Ulttyq keńes jumysynyń nátıjesi — kózboıaýshylyq, nólge teń deýge bolady. Onyń quramynda men ózim syılaıtyn tulǵalar bar. Bul keńes jumysynyń nátıjesiz bolýy, árıne, 100 paıyz olarǵa baılanysty emes, másele — saıası júıede. Búgingi jıynnyń qorytyndysy — elde eshqandaı kúrdeli saıası reformalar Nazarbaevtyń tusynda bolmaıdy degen sóz. 

"Bárekeldi, Toqaev myrza!"

Al belgili ınvestor Marǵulan Seısembaı Toqaevtyń sheshimderi men usynystaryn qoldaıtynyn jazdy. 

— Búgin Toqaev óz sózinde UQSK músheleriniń bergen ózekti-ózekti usynystaryna jaýap qaıtaryp, óz pikirin bildirdi. Qoǵamnyń kókeıinde júrgen kóptegen suraqtar men talaptaryna jaýap berdi. Sheshimder men usynystardyń barlyǵy óte jaqsy! Bárekeldi Toqaev myrza!, — dep jazdy Seısembaı.

Biraq ınvestordyń jazýynsha, Toqaevty bul sheshimderi úshin ulyqtap qajet emes, bul — qoǵam talaby bolǵandyqtan qabyldanǵan sheshimder. Jáne aldaǵy ýaqytta qoǵam bolyp prezıdent aıtqan bastamalardyń oryndalýyn qadaǵalaý qajet.