Kenshiler shaharynyń keleshegi kemel

Bıyl Jambyl oblysyna – 80 jyl tolyp otyr. Osy ýaqyt aralyǵynda Áýlıeata óńiri qalyptasý kezeńderin artqa tastap, damýdyń dańǵyl jolyna qadam basty. Ásirese táýelsizdik jyldarynda júzege asyrylǵan ekonomıkalyq reformalardyń tıgizgen paıdasy orasan. Árbir eldimekende aýyz toltyryp aıtarlyqtaı nátıje bar. Munyń jarqyn dálelin Sarysý aýdanynyń ortalyǵy-Jańatas qalasynyń damý áleýetinen de aıqyn ańǵarýǵa bolady. Bıyl kenshiler shahary óziniń jartyǵasyrlyq belesin jarqyn jetistiktermen eńserip otyr.

О́tkenge sheginis jasasaq, Jańatas qalasynyń tarıhy sonaý 1964 jyldan bastaý alady. Ol kezdegi shaǵyn ǵana Búrkitti qystaǵy Sarysý aýdanynyń osy kúngi Jaıylma aýylyna, sol kezdegi Lenın aýyldyq keńesine qaraıtyn bolǵan. Sol jyly Búrkitti eńbekshiler depýtattarynyń poselkalyq Keńesiniń saılaýy ótkiziledi. Búrkitti poselkasy Lenın aýyldyq keńesinen alynyp, Qarataý qalalyq atqarý komıtetine qaratyldy. Onyń basty sebebi, Qarataý taýly aımaǵyndaǵy eń iri "Jańatas" kenishi ashylyp, ony óndiristik turǵydan ıgerý qarqyn ala bastaıdy. Sol jyly Búrkittige Qazaq KSR Mınıstrler Keńesiniń Tóraǵasy-D.A.Qonaev, SOKP OK hatshysy-P.N. Demıchev, KSRO Mınıstrler Keńesi Tóraǵasynyń orynbasarlary-I.T. Novıkov, V.E. Dymshıs, KSRO Mınıstrleri-L.A. Kostandov, N.V. Goldınder kelip, jańa ashylyp jatqan "Jańatas" kenishimen jan-jaqty tanysady. Mine, osy sátten bastap qazynaly Qarataýdyń ekinshi ómiri bastaldy deýge bolady. Qazaqstan úkimeti "Jańatas" kenishi men "Qarataýhımqurylys" tresiniń jumysshy, qyzmetkerlerine 60 paıyzdyq, al qalǵan kásiporyn, mekeme, uıymdarǵa 15 paıyzdyq ústeme koefısıent belgiledi. 1964 jyldyń 20 sáýir kúni "Qarataýhımqurylys" tresiniń qurylys basshysy-Roman Iаkovlevıch Ille bolashaq salynatyn qalanyń alǵashqy qazyǵyn saltanatty jaǵdaıda qaǵady. Osy sátten bastap qurylys orasan qarqynmen júre bastaıdy.

Sol 1964 jyldyń 2 qarashasy kúni "Jańatas" kenishin óndiristik ıgerý kezeńi bastalady. 1963 jyly Búrkittige jetkizilgen temir jol stansııasynyń platformasynan alǵashqy ken artqan vagondar Jambyl qalasyndaǵy zaýyttarǵa jóneltiledi.

1965 jyly Qazaq KSR Joǵarǵy Keńesiniń Qaýlysy boıynsha Búrkitti ataýy ózgertilip, Jańatas poselkasy atanady. Bul kezde osy poselkada 2500-deı adam turǵan.

Jańatas kendi alaby Búkilodaqtyq qurylys alańy dep jarııalandy. Poselka turǵyndary kúnnen kúnge kóbeıe tústi. Burynǵy Odaqtyń túkpir-túkpirinen jańa qurylysqa myńdaǵan adamdar aǵylyp kelip jatty. Q.Sátbaev atyndaǵy mektep, ýchaskelik aýrýhanasy ashyldy. Mine, osylaısha az jylda-aq aıaǵyna nyq turǵan qala keıin toqsanynshy jyldardaǵy tereń toqyraýdyń aýyr zardabyn tartty.

Deıturǵanmen Elbasy N.Nazarbaevtyń sarabdal saıasatynyń nátıjesinde Jańatas qalasy etek-jeńin jıyp, eńsesin qaıta tiktedi. Ásirese, monoqalalardy damytý memlekettik baǵdarlamasynyń tıgizgen paıdasy zor. Qazirgi tańda shaǵyn shahardaǵy úıler qaıta qalpyna keltirilip, turǵyndar ıgiligine berilýde. Jańa nysandar ashylyp, jumys oryndarynyń da qatary kóbeıip keledi.

Kásipkerlikke bet burǵan sany artýda. Olardyń sapynda jastar da az emes. Munyń bári de baıandy bastamalar men jarqyn jobalardyń jemisi ekendigi daýsyz.