Fınlıandııadaǵy bilim reformasy: Endi ár pán sabaq retinde oqytylmaıdy

Fınlıandııadaǵy bilim júıesi álemdegi eń ozyq sala retinde sanalady.

Reıtıngke qatysty saraptamalardy qaraıtyn bolsaq, fın eli bilim berý jaǵynan álemde alǵashqy bestikke kiredi.

Moon Child basylymynyń jazýyna qaraǵanda, aldaǵy ýaqytta bilim berý salasynda revolıýsııalyq reformalar jasalynbaq. Bul reforma 2020 jyldan bastalaıyn dep tur.

Fın mamandarynyń aıtqanyna sensek, ár pán endi jeke sabaq retinde oqytylmaıdy. Atap aıtar bolsaq, keler jyldan bastap, fızıka, matematıka, ádebıet, tarıh jáne  geografııa sabaqtary ótkizilmeıtin boldy. Sonda fın balalary ne oqıdy deısiz ǵoı. Mysaly ekinshi dúnıejúzilik soǵys tarıh, matematık jáne geografııadan beretin mamannyń kózimen qarastyrylyp, oqýshylarǵa osylaı kiriktirilgen pán retindegi sıpatta beriledi.

Mysaly, «Kafedegi jumys» kýrsynda oqýshylar aǵylshyn, ekonomıka jáne kommýnıkatıvtik jańashyldyqty ortaǵa salyp, ony muǵalimmen birge otyryp talqylaıdy. Atalǵan júıeniń barlyǵy 1-synyptap bastap emes, bala 16 jasqa jetkende júzege asady. Oqýshylar qaı salany tańdaýy kerek, bolashaǵy úshin 16 jasqa jetkende olar ózderi armandaǵan salaǵa beıimdele bastaıdy. Naqty aıtqanda, olar endi fızıka men hımııaǵa mıyn ashytpaıdy. Joǵary synypta olar aǵylshyn ádebıeti men fızıkaǵa da bas qatyrmaıdy. Onyń ornyna balalar belgili bir taqyryptar men oqıǵalarǵa taldaý jasaıdy. Fın mamandarynyń aıtýy boıynsha, sóıtip oqýshylar qorshaǵan orta týraly keshendi túrde bilim alady.

Qazirdiń ózinde fın muǵalimderiniń 70 paıyzy daıyndyq kýrsynan ótip, jańa reformany ıgerýge daıyn otyr. Onyń ústine jańa kýrstan ótken ustazdarǵa  fın bıligi qosymsha jalaqy tóleýdi qolǵa aldy. Naqtylasaq, fın ustazdary aıyna 4000 -5000 myń dollar aılyq alady eken.

Al Erlan Saǵadıev bilim mınıstri bolyp turǵan sátte bizge de osyndaı kereksiz tájirıbeler engizilip edi. Birqatar pánderdi biriktirip, oqýshy men muǵalimniń mıyn ashytyp edi. Sóıtsek, eks-mınıstr Saǵadıev shetelge qarap «ulyǵan» eken ǵoı.