Oraldaǵy orystar zańsyz avtosherý uıymdastyrdy

9 mamyr kúni Oral qalasynda «jeńis kúnin» syltaýratqan zańsyz avtosherý ótti. Esterińizde bolsa, byltyrǵy jyly da Oral qalasynda Reseıdiń, Keńes Odaǵynyń týyn kótergen avtosherý uıymdastyrylǵan bolatyn. (Petropavlda da ótken) Bıylǵy 7 maı kúni Batys Qazaqstan oblysy Ishki ister departamenti, jol-kólik polısııasy bundaı avtosherý ótkizýge tıym salynǵandyǵy týraly habar taratqan. Alaıda, ony qulaǵyna da qystyrmaǵan  uıymdastyrýshylar avtosherýdi kólemdi etip jasaqtapty.

Oral qalasyndaǵy «Dına» saýda ortalyǵynyń aldyna jınalǵan avtosherýdiń túri-túsi, mán-mazmuny adam tiksinterdeı. Keńes Odaǵy men Reseıdiń týyn jelbiretip, «kolorod» taspasy, Stalınnyń sýreti basqa túrli-tústi sovettik sımvoldarmen bezendirilgen kólikter 50-den asady. Tipti, keıbir mashınalardy áskerı tehnıka túrinde jasap, tóbesine «pýshka» ornatyp alǵandary da bar. «Ýralskoe (Iаıskoe) Kazache voıska» belgisi bar áskerı kıim, keńes soldatynyń formasyn kıinip, keýdesine «ala qońyz» belgisin taqqan orys jastary, qyz-kelinshekteri, tipti balalaryna deıin avtosherýde júr. «Stalın úshin», «Gıtler kapýt», «Berlınge attandyq» degen sekildi aıqulaq urandar ár mashınanyń asty-men ústinde órip júr. Qysqasy, agressııaǵa toly bir aýqymdy áreketke betalǵan adamdardyń keıpin ańdaý qıyn emes.

Tıym salynǵan soń, jol polıseıleri olardyń sherý uıymdastyrýyna ruqsat bergen joq. Barlyǵynyń qujattaryn tekserip, keıbireýine kólikterine zańsyz qurylǵylar (pýshka) ornatyp alǵany úshin aıyppul da saldy. BQO Ishki ister departamentiniń basshysy Mahambet Abısatov olarǵa tıym salynǵan avtosherýge qatysýǵa bolmaıtyny týraly túsindirdi. Avtosherý qala kóshelerindegi qatynas qozǵalysyna kedergi keltiretinin aıtyp, olardy tarap ketýge úndedi.

Endigi suraq, olar 9 mamyrda avtosherýge tıym salynǵanyn bile tura nege ádeıi osy sharany uıymdastyrdy degennen týady. Oral qalasy Reseıge jaqyn tur jáne ondaǵy orys-kazaktardyń sany tyǵyz ornalasqan. Jeńisti syltaýratyp, áldebir arandatý áreketine umtylyp otyrmasyna kim kepil? Múmkin, osy arqyly bıliktiń, halyqtyń tamyryn basyp kórgisi keletin shyǵar. Jeńis kúnin toılaı bersin-aq, onyń memleket kóleminde de atap ótip jatyrmyz. Biraq, úı ishinen úı tikkendeı bolǵan oraldyq orystar tıym salynǵan avtosherýmen qalany dúrliktirip, tý kóterip, neni dáleldmek? Keńes odaǵynyń týyn jelbiretkenderi óz aldyna, al Qazaqstanda Reseıdiń týyn kóteretin ne jónderi bar? Aıtpaqshy, jol polıseıleri sol sherýdegi bir kóliktiń Qazaqstan týyn alyp júrýine ruqsat etpedi. Sebebi, zańsyz sherý, qıturqy qımyldarda Memlekettik týymyz qoljaýlyq bolmaýy kerek. Bul óte durys qadam boldy.

Qorytyndylaı aıtsaq, uıymdastyrýshylar bul sherýge erte daıyndalyp, úlken maqsatpen kiriskeni baıqalady. Osynsha kólikti bezendirip, adamdardy uıymdastyryp, zańsyz sherýge alyp shyǵý, quqyq qorǵaý oyndarynyń tıymyna túkirip qaraý olardyń arǵy oıynda bir aramdyq baryn ańdatqandaı. Árıne, tyrnaq astynan kir izdep, «jelp» etkenniń bárin jaý qylý oıymyzda joq. Biraq, saqtyq ta kerek. Ýkraınanyń shyǵysyn oırandap, Qyrymdy jaýlap, kórshilerine lań salyp jatqan Reseı seperatısteri Qazaqstandy da tóńirektemeıdi dep aıta almaımyz. Olar osyndaı «uly jeńis» degen urdajyq urandarmen ózgelerdi eleýretip, sońdaryna ertkisi keledi. Eldiń tynyshtyǵy men birligine, otannyń tutastyǵyna irikti salǵysy keledi. Biraq, qazaq halqy endi óziniń bir súıem jerin de ózgelerdiń sýmaqy qolyna bere almaıdy jáne bundaı arandatýshy, aram oıly «avtoshrýlerdiń» laıyqty túrde aldyn alyp, aıaǵyna tusaý salady. Ondaı kúsh bizde bar.

Jebe NOIаN

Sýret: tengrinews.kz