Aýtızmge shaldyqqan taǵy bir bala joǵalyp tabyldy. Erekshe bala jalǵyz júrse, ne isteý kerek? Mamannan keńes

Shyǵys Qazaqstan oblysynda aýtızmge shaldyqqan bala ekinshi kún degende tabyldy. Erekshe balanyń joǵalýy sońǵy aptalardaǵy ekinshi jaǵdaı bolyp otyr. О́kinishke qaraı, 7 tamyzda Qostanaı oblysynda joǵalǵan 5 jasar Madına Erjanqyzynyń oqıǵasy bulaı jaqsy aıaqtalǵan joq. Qyzdyń denesi arada birneshe kún ótkende sýdan tabyldy. Madınany izdeý kezinde ony áldekimder birneshe jerden kórgeni týraly aqparattar shyqty. Alaıda búrdirshinniń beısaýyt júrisiniń sebebin eshkim bile almaǵan. Oǵan Madına sóıleı almaǵany sebep bolýy múmkin degen de nusqalar aıtyldy. Arnaıy maman, Qazaqstan aýtızm qaýymdastyǵynyń jetekshisi Núrııa Baltabaıqyzy qoǵam aýtızm belgileri bar balalarmen qarym-qatynas qurý joldaryn bilgeni asa mańyzdy ekenin aıtady. Tómende mamannnyń áleýmettik jelide jazǵan keńesteri usynylyp otyr.

Sarapshynyń sózinshe, aýtızmge shaldyqqan nemese psıho-sóıleý damýynda keshigýi bar bala bireýdiń ózine sóılegenin elemeýi múmkin.

"Ádette, olardyń arasynda sóılemeıtin, ymmen túsindirýi damymaǵan balalar kóp, minez-qulyqtarynda buzylystar kezdesedi. Qoǵamda nemese kóshede olar "birtúrli" kórinýi múmkin. Mundaı balalardyń keıbiri áldebir nársege reaksııa kesh tanytyp, keıbiri kerisinshe gıperbelsendi bolýy múmkin. Olar kez-kelgen qatty dybystan, jaryqtan, ótkir shýdan qorqýy múmkin. Mundaı balalar edenge (asfaltqa, jerge) jatyp, qulaqtaryn qoldarymen jaýyp, esimin atasa qaramaýy nemese suraqtarǵa jaýap bermeýi múmkin" degen sarapshy adamdardan mundaı jaǵdaıda ózin qalypty ustaýdy, daýys kótermeýdi, balaǵa aıqaılamaýdy jalyna suraıdy.

Bala tabylǵan kezde dybys effektilerin báseńdetip, jaryqty kóbirek túsirý kerektigin aıtady.

"Sondaı-aq mundaı balalar kóbine fızıkalyq turǵydan jaqsy damyǵanyn este ustanǵan jón. Olar qoldan demde bosap, jolǵa qaraı júgirip ketýi múmkin. Eger osyndaı bala eresekterdiń nemese týystarynyń ertýinsiz júrgenin baıqasańyz, dereý polısııaǵa jáne jedel járdemge habarlańyz. Balanyń týystaryn tabýǵa tyrysyńyz. Múmkin, bala qashyp ne joǵalyp ketip, týystary jaqyn jerde bolýy múmkin. Osy ýaqyt ishinde siz balany uıaly telefonmen jubata alasyz, mysaly, mýltfılm kórsetińiz, oıynshyq berińiz. Qajet bolsa, sý ishkizińiz. Eger balada kıim bolmasa, onda qolyńyzda bar kez-kelgen kıimdi (qalpaq, jempir, fýtbolka, sharf jáne t.b.) berińiz. Bul jerde aldymen bala kıimge qol tıgizip kórgeni asa mańyzdy. Sodan keıin muqııat kıindirińiz" deıdi Núrııa Baltabaıqyzy.

Qaýymdastyq jetekshisi qalaı bolǵanda da beıstandart nemese stereotıptik minez- qulyqtyń barlyq kórinisterine sabyrly bolýǵa, erekshe balamen dostyq qarym-qatynasta sóılesýge, jeke sózderdi nemese nusqaýlardy anyq jáne asyqpaı aıtýǵa shaqyrady.