Jańa ereje. Júrgizýshi kýáligin alǵysy keletinder neni bilýge tıis?

Qazaqstanda júrgizýshi kýáligin alýdyń qazirgi tártibi men aldaǵy ózgerister týraly erejeler jarııalandy.

Emtıhanǵa óz betinshe oqyǵan adamdar kire alady

Qazaqstanda zań boıynsha júrgizýshi kýáligi 18 jastan bastap beriledi. Ony alý úshin aldymen jol qozǵalysy erejelerin oqyp, kólik júrgizýdi úırený kerek.

"A", "V", "S", "D" men "E" sanatyndaǵy kólik quraldaryn, tramvaılardy jáne trolleıbýstardy basqarý úshin oqý uıymdarynda tolyq daıarlyq kýrsynan ótý qajet. Alaıda "A" jáne "V" sanatyna tapsyratyndar úshin jeńildik qarastyrylǵan. Eger olar turatyn jerde júrgizýshilerdi daıarlaý jáne qaıta daıarlaý uıymdary bolmasa, tıisti baǵdarlamalar aıasynda teorııalyq jáne praktıkalyq turǵyda óz betinshe daıyndalýǵa múmkindik bar. Olar emtıhandy memlekettik korporasııa ǵımarattarynda jáne avtomattandyrylǵan avtodromda tapsyrady.

Bolashaq júrgizýshiler emtıhanǵa deıin medısınalyq tekseristen ótedi. Anyqtama emhanada nemese mamandandyrylǵan halyqqa qyzmet kórsetý ortalyǵynda beriledi. Qazirgi kezde medısına qyzmetkerleri HQKO-da otyryp, tekseris jasaıdy.

Emtıhandy turaqty tirkelgen jerde tapsyrady. Al ýaqytsha tirkeý bolsa, merzimi 6 aıdan artyq bolýy shart. Áskerı qyzmetshiler áskerı bólimniń ornalasqan jerinde emtıhanǵa kiredi.

Emtıhannan óte almaǵandar ne isteıdi?

Júrgizýshi kýáligin alý úshin eki emtıhan tapsyrý qajet. Birinshisi – teorııalyq, ekinshisi – praktıkalyq. Teorııalyq emtıhan tapsyrmaǵan adam praktıkalyq emtıhanǵa jiberilmeıdi. Al emtıhannan óte almaǵandar jeti kúnnen keıin ǵana qaıta tapsyra alady.

Degenmen keıbir adamdar úshin emtıhandy úsh kúnnen keıin qaıta tapsyrý múmkindigi qarastyrylǵan. Olar:

• turǵylyqty jerin aýystyratyndar;
• áskerı qyzmetke shaqyrylǵandar;
• oqýǵa baratyndar;
• uzaq merzimdi (úsh aıdan artyq) issaparǵa ketetinder.

Emtıhandy úsh kúnniń ishinde qaıta tapsyrý úshin rastaıtyn qujattardy kórsetý kerek. 

Teorııalyq emtıhannyń baǵasy úsh aıdyń ishinde jaramdy bolady. Odan keıin emtıhandy qaıta tapsyrýǵa týra keledi. Al praktıkalyq emtıhan da sátti tapsyrylsa, júrgizýshi kýáligine qujat tapsyrýǵa bolady.

Júrgizýshi kýáligin alý tártibi

Búginde júrgizýshi kýáligin rásimdeý sharalary mamandandyrylǵan halyqqa qyzmet kórsetý ortalyǵynda jasalady. Ol jerde birneshe qujat usyný qajet. Olar:

1. Jeke kýálik;

2. Medısınalyq anyqtama jáne onyń kóshirmesi;

3. Daıyndyq kýrsyn aıaqtaǵany týraly kýálik jáne onyń kóshirmesi nemese avtomattandyrylǵan aqparat júıesi arqyly alynǵan qujat;

4. Memlekettik bajdyń tólengenin rastaıtyn qujat;

5. "S", "D1", "D", "Tm", "Tb" qosymsha sanattaryn berý úshin jumys ótilin rastaıtyn qujat (jumys ornynan anyqtama);

Júrgizýshi kýáligin alý úshin tólenetin memlekettik bajdyń kólemi  1,25 AEK (3 646 teńge) quraıdy.

Júrgizýshi kýáliginiń merzimi aıaqtalǵannan keıin ony aýystyrý kezinde teorııalyq jáne praktıkalyq emtıhan tapsyrýdyń qajeti joq. Al kólik quralyn basqarý quqyǵynan aıyrylǵan jaǵdaıda jazanyń merzimi aıaqtalǵannan keıin teorııalyq emtıhan tapsyrýǵa týra keledi.

Bıyldan bastap medısınalyq tekseris kezinde flıýorografııaǵa túsýdiń qajeti joq. Budan bólek, kólik júrgizýshileri ózimen birge tek jeke kýáligin alyp júre alady. Basqa qujattardy kórsetýdiń qajeti joq.

Júrgizýshi kýáligin aıyrbastaý

Qazirgi kezde mamandandyrylǵan HQKO-ǵa barmaı-aq, júrgizýshi kýáligin aıyrbastaýǵa bolady. Ol úshin "Elektrondy úkimet" portaly arqyly júrgizýshi kýáligin aıyrbastaýǵa ótinimdi onyń qoldanylý merzimi ótkenge deıin jiberý kerek:

• myna siltemege ótý;
• avtorızasııa jasaý nemese portalda tirkelý;
• elektrondy ótinimniń alańdaryn toltyrý;
• fotosýretti jáne qoltańbanyń skanerlengen úlgisin qosý;
• tólem kartochkanyń kómegimen onlaın qyzmettiń aqysyn tóleý ;
• ótinimge elektrondy sıfrlyq qoltańbany qoıý.

Onlaın tapsyrys bergennen keıin jańa júrgizýshi kýáligin alý úshin mamandandyrylǵan HQKO-ǵa baryp, birneshe qujatty tapsyrý qajet. Olar:

• jeke qujat;
• burynǵy júrgizýshi kýáligi;
• 083-ý nysandy medısınalyq anyqtama.

Aıta keteri, densaýlyq saqtaý mınıstriniń sońǵy buıryǵy boıynsha júrgizýshi kýáliginiń merzimin uzartý úshin terapevt, okýlıst, lor, psıhıatr men narkologtyń tekserisinen ótse de jetkilikti.

Bıometrııalyq tekseris bolady

Jaqynda sıfrlyq damý, ınnovasııalar jáne aeroǵarysh ónerkásibi mınıstri Baǵdat Mýsın halyqqa qyzmet kórsetetin mamandandyrylǵan ortalyqta júrgizýshi kýáligin emtıhansyz berý faktilerin óz kózimen kórgenin málimdedi.

– 24 qazanda Nur-Sultan qalasynyń halyqqa qyzmet kórsetetin mamandandyrylǵan ortalyǵynda boldym. Shynymdy aıtsam, jumysyna kóńilim tolmady. Sebebi keıbir faktiler anyqtaldy. Ony jemqorlyqqa jatqyzyp otyrmyn. О́ıtkeni adamdarǵa teorııalyq jáne praktıkalyq emtıhansyz júrgizýshi kýáligin alýǵa múmkindik jasaldy. Iá, ondaı jaǵdaılar az shyǵar. Biraq biz shyn máninde qansha ret bolǵanyn bilmeımiz ǵoı, – dedi Mýsın ortalyq kommýnıkasııalar qyzmetinde ótken onlaın brıfıngte.

Mınıstr júrgizýshi kýáligin alý prosedýrasynan ózi de ótken. Sol kezde emtıhansyz qujatty qalaı alýǵa bolatynyn kóripti. Qazirgi kezde baqylaý sharalary kúsheıtilip otyr. Aldaǵy ýaqytta emtıhanǵa kiretin adamdardy bıometrııalyq tekseristen ótkizedi.