Zaman talabyna qaraı Konstıtýsııaǵa ózgeris engizilip otyrady

Jemqorlyqtyń, keıbir quzyrly organdardaǵy qatelikten halyq aldynda zań jumys istemeıtin, onyń keıbir adamdarǵa qatysy joq sııaqty ıllıýzııa paıda bolady. Bul jaıynda saıasattanýshy Qazbek Maıgeldınov «Jelmaıa» jobasynda aıtty.

Onyń aıtýynsha, Ata Zań kez kelgen memlekettiń basty postýlaty. Iаǵnı osy zańǵa bet buramyz, soǵan baǵynamyz. Ata Zań bizdiń eń betke ustar zań.

"Konstıtýsııa uǵymy alǵash 1789 jyly Amerıka qurama shtattarynda engizildi. Odan keıin Eýropanyń Fransııa, Polsha elderinde taraı bastady. Búgingi tańda Konstıtýsııasy bar memleketter kópshilik, degenmen Erýopanyń damyǵan memleketteri ishinde Konstıtýsııasy joq elder de bar. Mysal retinde Ulybrıtanııany alýǵa bolady, olardyń óz  bılik zańy bar. Iаǵnı Erkindik negizderi degen zań jobasy bar. Olar sonaý anglo-saksondyq zamannan kele jatqan sol zańǵa súıenedi. Izraılde úkimet, prezıdent, halyq týraly zańdary bar, biraq Konstıtýsııa degen muǵym joq. Budan kez kelgen el ózińniń basty zańy bar ekenin kóremiz. Ony Konstıtýsııa nemese negizgi zań dep ataıma ol óz tańdaýlary",-deıdi saıasattanýshy. 

Sonymen qatar, ol QR Konstıtýsııasy osy ýaqytqa deıin nelikten tórt ret ózgergenin aıtyp berdi. 

"Bizdiń qazir qoldanyp júrgen Konstıtýsııamyz 1995 jyly qabyldanǵan. Onyń ereksheligi Keńes úkimetiniń sarqynshaqtarynan arylý boldy. Mysaly, 1995 jylǵa deıin bizde Parlament degen uǵym múldem bolǵan joq. Onyń ornyna Joǵarǵy keńes degen boldy, ol sonaý keńes zamanynan qalǵan qurylym. Mine, osy jańa Konstıtýsııa boıynsha bizde Parlament quryldy, joǵarǵy jáne tómengi palata jáne basqa da ózgeshshelikter engizildi. Osy kúnge deıin bizdiń Konstıtýsııa tórt ret ózgerdi. Eger álemdegi Konstıtýsııalarǵa analız jasasaq ol 10-15 jylda ózgerip turady. Mysaly, 1994 jyly Belgııa jańa Konstıtýsııa qabyldady, olar burynnan táýelsiz el, solnda da ózgertti. 1999 jyly Shvesarııa jańa Konstıtýsııa qabyldap, osy kúnge deıin onnan astam ózgeris engizdi. Bul álemdik tendensııa. Ol zaman talabyna, qoǵamdaǵy belgili bir formasııanyń ózgerý áserinen bolyp otyrady. Al, biz Keńestik formasııadan naryqtyq jaǵdaıǵa kóshtik. Mine osyndaı jaǵdaıdyń saldarynan ózgerister eńgizýge májbúr boldyq",-deıdi ol.  

Sonymen qatar, ol zań durys bolǵanymen onyń oryndalý jaǵy nashar bolýy múmkin degen oıyn bildirdi.

"Zańǵa baǵynatyn jáne ony eskermeıtinder bolady. Mysaly, jol tártibin buzǵan Maqsat Úsenovke qatysty qoǵamda úlken rezonansty oqıǵa boldy. Ol kóligimen bir ret adam qaqty, ekinshi ret taǵy soqqan kezde adam ólimimen aıaqtaldy. Nátıjesinde ol óziniń naqty jazasyn alǵan joq. Sonda halyqta «zań bireýge jazylǵan, jazylmaǵan ba?» degen suraq paıda boldy. Munyń barlyǵy saıyp kelgende jemqorlyq, IIM men sot otyrysynda jiberilgen qatelikter. Sonyń nátıjesinde bul zań jumys istemeı turǵan sııaqty ıllıýzııa paıda boldy",-dedi Qazbek Maıgeldınov.