Brıtanııalyq ǵalymdar: Ǵaryshtan jerge alyp asteroıd qulamasa, adamzat bolmas edi

Ulybrıtanııalyq zertteýshiler dınozavrlardy jer betinen joıyp jibergen janartaýlar emes, qaıta Jer sharyna soǵylǵan asteroıd ekenin anyqtaǵan. Jerge alyp asteroıd qulaǵan soń, dınozavrlardyń tuqymy quryp, nátıjesinde adamzattyń Jer sharyn ıeleýine qolaıly jaǵdaı paıda bolǵan. Bul týraly Qamshy tilshisi brıtanııalyq The Mirror gazetine silteme jasap habarlaıdy.

"66 mıllıon jyl buryn Meksıkanyń jaǵalaýlarynda Jerge qulaǵan asteroıd qusqa aınalǵan túrlerden basqa barlyq dınozavrlardy joıyp jiberdi" degen pikir bar.

Al keıbir zertteýshiler "úlken janartaýlardyń atqylaýy dınozarlardyń joıylýynyń naqty sebebi bolýy múmkin" dep boljaıdy.

Alaıda Londonnyń ımperatorlyq kolledji, Brıstol Ýnıversıteti jáne London Ýnıversıteti Kolledjiniń zertteýshileri tek asteroıd soqqysy ǵana planetada dınozavrlar úshin ómir súrýge qolaısyz jaǵdaı jasaı alatynyn dáleldedi.

London ımperatorlyq kolledjindegi jetekshi zertteýshi doktor Alessandro Chıarenza: "Biz asteroıdtiń ondaǵan jyldar boıy muzdyq dáýir týǵyzatynyn jáne osy ekologııalyq áserler dınozavrlar úshin qolaıly ortany azaıtqanyn anyqtadyq. Al qarqyndy janartaýdyń atqylaýy kerisinshe jahandyq ekojúıeni buzatyndaı kúshti bolmaǵan... Bizdiń zertteýimiz boıynsha, sandyq turǵydan alǵanda, dınozavrlardyń tuqymy quryp ketýiniń jalǵyz naqty túsindirmesi – búkil álemde olar mekendeıtin jerler qystyń áserinen joıylǵan" deıdi.

Asteroıdtyń nemese výlkanızmniń klımatty ózgertetin kúshi bar-joǵyn anyqtaý úshin zertteýshiler ádettegideı klımattyń geologııalyq belgilerin jáne matematıkalyq modelderdi qoldandy.

Jańa zertteýde olar osy ádisterdi biriktirip, dınozavrdyń ár túriniń órkendeýi úshin qandaı ekologııalyq faktorlar, mysaly, jaýyn-shashyn men temperatýra qajet ekenin zerttegen.

Sodan keıin olar asteroıd soqqysynan nemese jappaı výlkanızmnen keıin álemde mundaı jaǵdaılar bolatynyn kartaǵa túsirip, tek asteroıd soqqysy dınozavrlardyń barlyq mekendeıtin jerlerin qurtyp jiberetinin anyqtaǵan.