"Qazaqstanda eshkim elemedi, al Qytaı bar jaǵdaıymdy jasaımyn dep ýáde berdi"

Bolashaǵynan zor úmit kúttiretin qazaqstandyq boksshy Nursultan Jańabaev Avstralııadaǵy sońǵy jekpe-jegi, Qytaıdaǵy jeńisteri men olardy moıyndatýy, Derevıanchenkomen jattyǵý zalyndaǵy shaıqasy jaıly aıtyp berdi, dep jazady Qamshy.kz aqparat agenttigi Prosports.kz saıtynyń deregin negizge alyp. 

– Nursultan, Sıdneıde úsh belbeýdi jeńip alýyńyzben quttyqtaımyn. О́kinishke oraı, qazaqstandyqtar bul kezdesýdi tikeleı efırde kóre almady. Jekpe-jek qalaı ótti?

– Rahmet. Jekpe-jek maǵan qıyn boldy. Jattyǵý kezinde sol qolymdy jaraqattap aldym. Bulshyq etim sozylyp ketti. Tolyqtaı emdele almadym. Bir qyzyǵy, sol djeb – meniń basty qarýym. Basynda soqqy baǵyttap kórip edim, qolym aýyrsyndy.  

Salmaq qýýda da kedergiler boldy. Ádette túnde mende 700 kalorııa joǵalady. Sıdneı qalasyna ushyp kelgende de salmaq azaıady dep oıladym.  Biraq ertesińe ólshegen kezde 700 grammǵa salmaǵym aýyr boldy. Jekpe-jekke qatysýǵa múmkindik beretin salmaq kórsetý úshin tórt saǵat ýaqyt berildi. Áıtpese barlyǵynan aıyrylamyn. Avtomatty túrde jeńilemin. Beldikterdiń bári qarsylasqa ketedi. Qalyń kıinip alyp, 10 km júgirdim. Monshaǵa tústim. Abyroı bolǵanda, qaıta salmaq ólsheý kezinde salmaǵym qalypqa keldi.

Avstralııada jergilikti adamdardyń keıbir qýlyqtaryna tap boldym. Bastapqyda sharshy alańǵa úshinshi nemese tórtinshi jekpe-jekte shyǵýym tıis bolatyn. Biraq sońǵy sátte ǵana birinshi bolyp shyǵasyń degen habar keldi. Ádettegideı daıyndalatyn bólmege bir saǵat buryn keldik. Qoldaǵy bıntti baılaıtyn katmendy uzaq kúttik. Jekpe-jekke 15-20 mınýt qalǵanda ǵana keldi. Odan keıin tóreshi de uzaq kúttirdi. Sebebi ol baılanǵan bıntke qol qoıýy tıis. Al, qarsylasym bolsa bul ýaqytta qyzý jattyǵyp jatqan edi. Qolǵabymdy kıgenim sol edi, rıngke shaqyrdy. Sóıtip tóbeleske daıyndyqsyz shyqtym.

Jekpe-jek kezinde de tóreshi túsiniksiz sheshim qabyldady. Ishten uram, al referı belden tómen deıdi. Qaıta-qaıta eskertý jasaıdy. Iá, bir ret baıqamaı belden tómen urǵanym bar. Biraq qalǵan soqqylar taza boldy. Kásibı boksta qarsylasyńdy bastan uryp nokaýtqa túsirý óte qıyn. Korpýstan ura berý kerek. Sonda qarsylasyn sharshaıdy, jyldamdyǵy baıaýlaıdy. Jekpe-jek sońynda qansha basym bolsam da jeńisti maǵan bermeıdi-aý degen oı keldi. Biraq, tóreshiler ádildik tanytty. Meniń qolymdy kóterdi.

– Avstralııalyq BAQ-ta jekpe-jekten keıin sizdiń qarsylasyńyz Stıv Gagonyń suhbaty shyqty. Jeńilmedim deıdi. Revanshqa da qarsy emes eken.

– Iá, men de bul týraly oqydym. «Munyn qalaı?»dep habarlama jiberdim. Biraq, «men olaı aıtpadym» dedi. Menedjerleriniń jumysy bolsa kerek bul. Sebebi, jeńilgenin jekpe-jekten keıin Stıvtiń ózi maǵan kelip moıyndaǵan edi. Dos bolyp, birge jattyǵaıyq dedi. Menimen qaıta tóbelesýge shyǵady dep oılamaımyn. О́zińe qıyn bolatynyn jaqsy túsinedi. Men ony Qazaqstanǵa alyp kelemin.

– Aldaǵy josparlaryńyz qandaı

– Maǵan áli kóp eńbek etý kerek. Gagomen bolǵan jekpe-jek ony dáleldep berdi. Eki-úsh jekpe-jekten keıin chempıondyq shaıqasqa shyǵýǵa bolady dep oılaımyn. О́zderińiz biletindeı, meniń basty maqsatym-álem chempıony bolý. Alaıda, ol ońaılyqpen kelmeıdi. Meniń salmaǵymda kileń myqtylar jınalǵanyn ózińiz de jaqsy bilesiz.                           

– Kelesi jekpe-jegindi qashan ótkizetin oıyń bar?

— Meniń oıymsha, jyl sońynda. Qarasha-jeltoqsan aılarynda josparlap, jekpe-jekti Qazaqstanda ótkizýimiz múmkin.

– Sizde úsh aımaqtyq beldik bar: WBA Inter-Continental, WBO Oriental jáne IBF Pan Pacific. Osy uıymdardyń reıtıngterindegi orynyńyz qandaı?

– Ázirge jańartý bolǵan joq. Biraq Stıven Gagomen aıqasqa deıin men WBA-da 9-shy, IBF – da 15-shi orynda turǵanmyn. Al WBO-daǵyn bilmeımin. Qazir reıtıngti jańartady, sosyn belgili bolady.

– Qazir siz Suleimen Promotions promoýterlik kompanııasymen birge jumys isteısiz. Atqarylyp jatqan jumystarǵa kóńiliz tola ma?

– Iá, árıne. Olar bizge úlken jekpe-jekter uıymdastyryp júr. Bizdiń jumysymyz rıngte jeńiske jetý. Olarǵa tek rahmet aıta alamyn. Onyń ústine bul – qazaqstandyq promoýterlik kompanııa. Bizdiń boksshylar men jattyqtyrýshylardyń deńgeıi joǵarylaıdy dep oılaımyn.

– Bilýimshe, kásipqoı boksqa aýysar aldynda Qanat Islammen birge jattyǵyp júrdińiz.

– Olaı emes. Iá, men oǵan baryp, komandaǵa alýdy ótindim. Biraq ol: «renjimeseń, jekpe-jekten keıin sóıleseıik» – dedi. Qanat ol kezde Patrık Alloteıge qarsy tóbeleske daıyndalyp jatyr edi. Sosyn men sparrıng seriktes bolýǵa usynys jasadym. Ol kelisti.

Sodan keıin ápkeme, Shemalǵanǵa ketip qaldym. Sol jaqta jattyqtym. Bir kúni Qytaıdan usynys keldi. Jekpe-jekke shyǵatyn bokshy kerek eken. 69 kelige. Boks keshine bir apta qalypty. Táýekel dedim de, kelise kettim. Bıletimdi satyp alyp, áýesqoı bokstan qalǵan kıimderimdi, qolǵabymdy alyp kózdi jumyp, «Qytaı qaıdasyń?» dep attanyp kettim.

Pekınge jetken soń, meni bári mazaqtaýǵa kiristi. Tanymaıdy da ǵoı. Osal bireýdi alyp keldi dep oılady. «Qaı raýndta qulaısyń?» dep te surap qoıady. On raýnd shaıqastyq, men jeńip shyqtym. Jınalǵandar túk túsinbeıdi. Bári ań-tań. Sóıtsem, men jeńgen boksshy Qytaıdyń chempıony eken. Ony keıin bildim. Jáne boıy da mennen 10 sm uzyn boldy.

Qýanyshym qoınyma syımaı Qazaqstanǵa qaıtyp keldim. Biraz ýaqyt kúttim, bári tym-tyrys. Eleıtin eshkim joq. Usynys joq. Taǵy Qytaıdan shaqyrtý keldi. Qarsylasym fılıppindik boksshy. Mansabynda 50 jekpe-jek ótkizgen. Qyzyq jaǵdaı boldy. Qytaılyqtar meniń jeńetinime senip tur. Tek, «besinshi raýndtan erte qulatpa» dedi. Biraq, meniń maqsatym qalaı bolsyn jeńý. Ekinshi raýndta buryshqa taqap uryp jatqanmyn. Qarsylas ta eseńgirep qaldy. Jan-jaqtan «toqta, toqta» degen aıǵaıdy estidim. Sóıtsem, aıaqtaýǵa áli erte dep jatyr eken ǵoı. Jaraıdy dep, qarqyndy tejedim. Besinshi raýndtan asyp ketti. О́zim de sharshadym. Ursam qarsylasym qulamaıdy. Áıteýir, jekpe-jektiń aıaǵyna qaraı joıqyn soqqy baǵyttadym. Qulady.

Jekpe-jek aıaqtalǵan qytaılyqtar quttyqtap, asty-ústime túsip báıek boldy. «Osynda qal» dep ótindi. Barlyq jaǵdaıdy jasaımyz dep ýáde berdi. Páter, kólik. Álem chempıony bolasyń dedi. Tek Qytaı azamattyǵyn qabyldasam boldy. Men birden bas tarttym.   

Almatyǵa kelip, Qanat Islamǵa bardym. EKSPO-2017 aıasynda ótetin boks keshine daıyndalyp jatqan edi. Men de birge jattyqtym. Kádimgi kásipqoı boksshy retinde. Sol keshte sharshy alańǵa shyǵyp, taǵy jeńiske jettim. Sosyn taǵy bári tynysh.

Amerıkaǵa ketkim keldi. Biraq, vıza ala almadym. Bir jyl boıy judyryqtaspadym. Qanat Islamǵa taǵy bardym. Ol kisi bapker Saǵatbek Musahanovqa barýǵa keńes berdi. Musahanov sekildi myqty mamannyń qol astynda júrgenime óte baqyttymyn.

– Sizdiń salmaqta kil myqtylar jınalǵanyn aıtyp qaldyńyz. Erkińizge salsa, kimge qarsy sharshy alańǵa shyǵar edińiz?

– Mennı Pakıao. Ol ár kezdesýde kóp soqqy baǵyttaıdy. Men de sondaımyn. Qarqynyn baıqap kórgim keledi. Pakıao 1000 ret ursa, men oǵan qarsy 1500 soqqy baǵyttaımyn. Bul jekpe-jek – meniń armanym.

– Golovkın men Derevıanchenko arasyndaǵy kezdesý týraly ne oılaısyz?

– Men Derevıanchenkomen ol Búkilálemdik boks serııasynda (WSB) júrgen kezde birneshe ret sparıng ótkizgem. Alǵashqy kúnderi taıaq jedim. Biraq, ýaqyt óte kele men onyń stıline úırendim. Ýkraındyq boksshylardyń bir ereksheligi bar: olar soqqydan jaqsy qasha biledi. Biraq, men jyldamdyǵymdy paıdalana bildim. Birinshi bolyp uryp úlgerem. Keıin jeńip te júrdim. Derevıanchenko óte eńbekqor boksshy. Bir ǵana mysal: biz jattyǵýdan qaıtqan kezde, ol zalda qalady.

Qazan aıynda Golovkın jeńedi dep oılaımyn. Nokaýt bolady dep aıta almaımyn. Upaımen. Sebebi, Derevıanchenkony qulatý qıyn. 12 raýnd tótep bere alady.