Shalǵaı aýdanda sharýasyn shalqytyp otyrǵandar kóp

Jambyl oblysynyń batysynda ornalasqan Sarysý aýdany erteden aýyl sharýashylyǵyna qolaıly óńir. Munda egin salyp, mal ósirip otyrǵandardyń qatary kóp. Bul turǵyda sharýalarǵa  memleket tarapynan da tıisti qoldaý-kómek kórsetilip keledi.

Sarysý aýdany ákimdigi aýylsharýashylyǵy bóliminiń basshysy S.Daırabaevtyń aıtýynsha, bıyl 20 138,0 gektarǵa aýyl sharýashylyq daqyldaryn ornalastyrý josparlansa, búgingi kúnge 22340,0 gektarǵa aýyl sharýashylyǵy daqyldary ornalastyryldy.

Aýdan boıynsha egistik jerlerdiń jalpy kólemi – 22 340,0 gektardy qurasa, onyń 3 780,0 gektary sýarmaly egistik jáne 18 560,0 gektar tálimdi jer.

          2019 jyldyń ónimi úshin jalpy kólemi 2 500,0 gektar alqapta kúzdik bıdaı daqyly ornalastyryldy. Oǵan qajetti 450,0 tonna tuqym jumsaldy. Onyń ishinde 55,0 tonna elıta (12,2%), qalǵan 395,0 tonna II, III jáne IV reprodýksııaly tuqymdar.

Egilgen 2 500,0 gektar kúzdik bıdaıdyń 57,2% jaqsy, 42,8% qanaǵattanarlyq jaǵdaıda.

Búgingi kúnge 4523,4 gektar jazdyq arpa, 1 000,0 gektar dándik júgeri, 7100,0 gektar maıly daqyldar (maqsary), 40,0 gektar kartop, 525,0 ga kókenis pen baqsha daqyldary jáne 4449,7,0 gektar mal azyǵy daqyldary (onyń ishinde 570,0 gektar jańadan egiletin kópjyldyq shópter, qalǵan 3879,7 gektar onyń aldynǵy jyldardaǵy kópjyldyq shópter) ornalastyryldy.

Kóktemgi dala jumystaryna tehnıkalar 100%-ǵa daıyndalyp, 17 dana K-701, 6 dana T-150 qýatty traktorlary men 30 dana MTZ traktorlary, 25 avtokólik, 20 dana traktor tirkemeleri, 26 dana soqa jáne 30 dana dán sepkish qatystyryldy.

Osyǵan oraı, «Saýdakent kredıttik seriktestigi» jaýapkershiligine kóktemgi dala jumystaryn júrgizýge ótinimder túsip, 4 aýyl sharýashylyǵy taýar óndirýshileri 7,0% syıaqy mólsherlemesimen 32 mıllıon 200  myń teńge nesıe aldy.

Sonymen qatar aýdannyń dıhandaryna kóktemgi egis dala jumystaryn júrgizý úshin 730,0 tonna arzandatylǵan dızel otyny bólinip, onyń ishinde, naýryz aıyna  180,0 tonna, qalǵan 550,0 tonna sáýir, mamyr aılarynda alyndy.    Jeńildetilgen dızel otynyn aýyl sharýashylyǵy taýaryn óndirýshilerine jetkizýshi operator bolyp «Aıanat» JShS belgilengen.

Jalpy aýdandaǵy dızel otynynyń naryqtaǵy baǵasy 199-201 teńgeni qurasa, aýdandarǵa belgilengen janarmaıdyń 1 lıtri 175 teńgeden bosatyldy.

Tóskeı tórt túlikke tolsa, bul berekeniń artqany. Shúkir, Sarysý aýdanynda mal basy da jyldan jylǵa artyp keledi.

Bıylǵy maýsym aıyndaǵy málimet boıynsha aýdanda múıizdi iri qara 21316 basqa, qoı-eshki 282146 basqa, jylqy 6693 basqa, túıe 2226 basqa, qus 24784 basqa  jetkizilip, 1588,2 tonna et, 2809,1 tonna sút,  1931,3 myń dana jumyrtqa daıyndaldy. О́tken jyldyń osy ýaqytysymen salystyrǵanda múıizdi iri qara 1016 basqa,  qoı-eshki 696 basqa, jylqy 343 basqa, túıe 43 basqa   artty.

Dosbol aýyldyq okrýginen qazaqtyń qylshyq júndi et baǵytyndaǵy asyl tuqymdy qoı  ósiretin «Eldos-2004» sharýa qojalyǵy  asyl tuqymdy mártebesin alyp,  barlyq qujattary rásimdelip, QR AShM-niń arnaıy saıtyna tirkelip, jumys atqarýda. 2015 jyly Qamqaly aýyldyq okrýginen jeke kásipker «Rash»   asyl tuqymdy sharýashylyq mártebesin alsa, 2018 jyly Jańatalap aýyldyq okrýginen «Yntaly» sharýa qojalyǵy asyl tuqymdy sharýashylyq qataryna endi. Jańaaryq aýyldyq okrýginen «Birlik», asyl tuqymdy sharýashylyqtar qataryna ótti. Múıizdi iri qara boıynsha «Abylaı» sharýa qojalyǵy qazaqtyń aq bas tuqydy sıyrynn ósiretin asyl tuqymdy sharýashylyq mártebesin alyp, jumys júrgizýde.

 -Mal sharýashylyǵy salasynda aldaǵy ýaqyttaǵy basty maqsatymyz mal tuqymyn et baǵytynda asyldandyrý jumystaryn qolǵa alý bolyp tabylady.    

Aýdanda mal sharýashylyǵymen aınalysatyn sharýa qojalyqtary «Asyl tuqymdy mal sharýashylyǵyn damytýdy, mal sharýashylyǵynyń ónimdiligin jáne ónim sapasyn arttyrý» boıynsha 2016 jyly 107,0 mıllıon  teńge sýbsıdııa alsa, 2017 jyly 127,6 mıllıon  teńgege  sýbsıdııalaý qujattary oblystyq aýyl sharýashylyǵy basqarmasyna elektrondy nusqada tapsyryldy.  2018 jyly  150,0 mıllıon  teńgege qujat tapsyrylsa,  2019 jylǵy mal sharýashylyǵy boıynsha sýbsıdııalaý ótinimin qabyldaýlar bastaldy,-deıdi Sarysý aýdany ákimdigi aýyl sharýashylyǵy bóliminiń basshysy Seıtbek Darııabekov.  

Darıha Úmbetııarova