Shapannyń qadirin ketirip alǵan joqpyz ba?

Qazir qazaqtyń qaı toıyna, qaı qýanyshyna bara qalsań da kóretiniń,  jabyla shapan jabý jarysy der edim.

 

Biz «kelmeske ketti dep júrgen» Sovet ımperııasy kezindegi jaqyn dosymnyń qazaq shapanynyń taǵdyry jaıynda aıtqan myna bir sózi esimde qalypty:

 

-Bilesiń be, Jumash, búginde Almatyda 20-dan astam shapan bar eken. Álgi 20 shapan jyl boıy qala qadirlileriniń qýanyshyn aınalyp júretin kórinedi. Bir joly týǵan kúnime kıgizgen shapanǵa baıqatpaı belgi soǵyp, basqa bir qýanysh ıesine syılaǵanym bar. Arada bir jyl ótkende meniń taǵy bir qýanyshyma álgi ózim belgi soqqan shapanymnyń qaıtyp kelgeni bar,- dep aıtqany bar...

 

Ras, Keńes dáýirinde shapan az boldy. Oǵan qoly jetkender ǵana ıe bolatyn. Búginderi shapan tigýshiler kóbeıip, shapan sapasy jaqsarǵany taǵy bar. Biraq, shapan jabý jarysy órshimese, basylǵan emes.

 

Meniń bilýimshe, qazaq shapandy óziniń asa syıly ári qadirli týǵan qudasynyń ǵana ıyǵyna japqan. Al, qazir she, 40, 50, 60, 70, t.b. jasqa kelgenderge shapan jabý buljymaıtyn zańǵa aınalyp bara jatqandaı ás er etedi.

 

Qaıtalap aıtamyn, qazaq shapandy óziniń týǵan qudasynyń ǵana ıyǵyna japqan. Al, qazir qazaq shapanyn, qazaqty qoıyp, barsha musylmandarǵa da, barsha kápirlerge de, aǵylshyndarǵa da, qytaılarǵa da, negirlerge de jaba beretin bolǵan.  Menińshe buny qazaq shapanyn qorlaý, mazaq etý dep uǵý kerek.

 

 

Tipti, basqalardy aıtpaǵannyń ózinde, qazaq shapanyn kez kelgen jastaǵylarǵa da jaba beretin bolyppyz.  Biz bul daraqylyqpen qazaq shapanynyń qadirin arttyryp emes , kerisinshe keri ketirip otyrmyz.

 

 

Qazaq shapandy asa áspettep, qurmet tutqan!

 

Qasıetti qazaq shapanyn, dinimizdi, tilimizdi, ulttyq dástúrimizdi bilmeıtin, bilgisi de kelmeıtin, mensinbeıtin kim kóringen qaıdaǵy bir kirmelerdiń ıyǵyna  jaýyp, ne barqadam tappaqpyz?

 

Ol shapan japqan qonaǵyń, qazaq shapanynyń qadirin bile me eken áýeli?

 

Qoryta aıtqanda, qazaq shapanynyń qadirin ketirmeıik, «qalyń elim, qazaǵym, qaıran jurtym!..»(Abaı)- dep oıymdy túıindegim keledi.

Avtor: Jumash Kókbóri