Jat aǵymda bolǵan qazaq áıeli ishki syrymen bólisti: «Balam qaıyr tilep otyratyn»

Ásel Bazarbaeva jóninde qazaq jurtshylyǵy Qazaqstan halqy Assambleıanyń XXV sessııasynda bildi. Kókshetaý turǵyny is-sharada baıandama jasaýshylardyń qatarynda bolýy kerek edi, biraq ýaqyttyń jetispeýshiliginen onyń baıandamasy oqylmaı qaldy, alaıda Ásel ózine kóńil aýdartpaq bolyp, mıkrofondy suraıdy. Muny baıqaǵan Elbasy onyń baıandama jasaýyna ruqsat etedi. Minberge shyqqan tórt balanyń anasy basynan keshken qıyn taǵdyry jaıynda aıtyp berdi.

Ásel kúıeýi ekeýi 10 jylǵa jýyq basqa dinniń aǵymynda bolǵan. Birneshe kún buryn ǵana ózge aǵymnyń áserinen shyqqan eken. Búginde áıel kásippen aınalysyp júr. Destrýktıvti dinı aǵymdardan zardap shekkenderge arnalǵan ortalyq ashty.
О́z sózinde Ásel jat aǵymǵa kirip shyǵa almaı júrgenderge qaıta jandanýdyń, jańa ómir bastaýdyń joldarymen bólisti.

Búginde Ásel myńdaǵan aýdıtorııanyń aldyna shyǵyp erkin sóılep tur. Qatelikterinen qoryqpaı, kerisinshe ashyq aıtý áıelge tán qaısarlyq minezdiń kórsetkishi. Alaıda, mundaı jaǵdaı jıi bolmaǵan. Áıel 18 jasynda sátsiz mahabbattyń kesirinen dinge kirgen, sebebi bir aýyl turǵyny Áselge namaz oqýǵa keńes beredi. Bolashaq kúıeýimen Petropavl qalasyndaǵy meshitte tanysqan. Toıdan soń týystarymen arada janjal týyndap, jas jubaılar Stepnogorsk qalasyna, keıinnen Kókshetaýǵa qonys aýdarady. Jańa qala jas otbasyna jaqpaı qalady. Turmystyq jaǵdaı, dinı másele – bári qarbalasyp jatqanda, ol jaqtyń adamdary da ekeýine óz erejelerin tyqpalap, sol qaýymnyń zańymen júrýge májbúrleıdi. Al Áseldiń kúıeýi adamdardyń yǵyna tez beriletin jan. Sóıtip, ózgelerdiń yqpalymen júrgen otbasynyń jaǵdaıy túzeledi.

Tengrinews tilshisine bergen suhbatynda Ásel Bazarbaeva istiń mán-jaıyn ashyp aıtyp berdi.

«Kókshetaýda ıslam dininiń órkendeýi jıilep ketti. Meniń baıqaǵanym, baǵyty bólek boldy. Sóıtip, óz-ózime suraqtar qoıa bastadym, mazhabtyń qajeti bar ma, namazdy qalaı durys oqýǵa bolady? Súnnet boıynsha oqý kerektigin bildim. Keıinirek kez-kelgen jerden et jeýge bolmaıdy degen derek estidim. Mindetti túrde musylman adam soıǵan halal et bolý kerek dep estidim. Jabyq kıiný kerektigin bildim. Dinge kirgen saıyn neniń durys, neniń burys ekenin bilgiń kelip turady. Sóıtip, izdenesiń. Ýaqyt óte kele kúıeýim ata-anamnan bas tartýymdy surady, suramady, buıyrdy. Olardyń namaz oqymaı, oraza tutpaıtynyn synap, senimi joq adamdar dedi.

Kókshetaýda kúıeýim jumyssyz boldy. Oǵan Aqmola oblysy Bestóbe aýylynan qurdastary habarlasty. Olardyń altyn shyǵaratyn shahtasy bolǵan, sol jerge jumysqa shaqyrdy. Biz kelistik. Ol jerge kúıýeim tez sińisti, qandaı da bir qaýym ókilderimen jaqsy qarym-qatynasta boldy. Olardyń naqty aty bolmady, tek qaýym boldy, senimi myqty baýyrlar dep atady ózderin. Kúıeýim olarmen jumys jasap, tyǵyz qarym-qatynasta boldy. Radıkaldy oılarmen áýestendi. Sóıtip, bir-biriniń áıelderi de dos bolǵanyn qalap, bárimiz bir úıde bas qostyq. Men ol kezde úshinshi qyzyma aıaǵym aýyr bolǵan. Úıge jınalǵan áıelderdiń bári hıdjab kıgen, maǵan meıirimdi bolyp kórindi. Shaı iship bolǵan soń bárimiz otyryp ýaǵyzdar aıtylǵan vıdeorolık kórdik. Ol qyzdardyń aıtýynsha, is-áreketterdiń bári Allanyń atymen bolý kerek. Vıdeorolıkten soń jıynda otyrǵan qaýym ózara talqylaýǵa kóshti. «Alla jolynda ózimizdi qurban ete almaı júrgen qandaı pasyq adamdarmyz» desip jatty. Meniń oıym múldem basqasha bolǵandyqtan, olardyń sózderi tańsyq kórindi. Ulttyq dástúrge jat baǵytty ustanǵan shyǵarmyn, bálkim, sebebi kúıeýimniń aıtqanymen júretinmen. Alaıda men salt-dástúrimizdi jaqsy biletindikten ishimde kúdik paıda boldy. Olar meniń oıymdy suraǵanda, men jıhad degen nársege qarsy ekenimdi aıttym. Biz ol ýaqytta Reseıden kelgen oralmandardyń úıinde jınalǵanbyz. Olardyń 4 balalary bolǵandyqtan memleket olarǵa 4 bólmeli úı bergen. Olar óz káspterin ashyp, kólik satyp aldy. Jaǵdaılary óte jaqsy boldy. Meniń jańaǵy aıtqanym olarǵa unamaı qaldy. Budan soń áıelder meniń múldem basqa aǵymda júrgenimdi aıtyp, kúıeýimnen de kúdiktene bastady, ony las isterge aralastyrdy. Kúıeýim munyń bárin bile tura, kónip júrdi, aıtqandaryn istedi. Úıde otyrmaıtyn boldy, men eki balamen jalǵyz qaldym. Al úıge kelgen ýaqytta áńgimesiniń bári jıhad jaıynda boldy. Kúnderdiń birinde úıge kelip, jıhad jolynda Sheshenstanǵa ketetinin aıtty. Men qarsy boldym, ketpes úshin tipti aldyna jatyp aldym, ol qaldy. 2006-2007 jyldary osy qaýymnyń músheleri ustaldy. Ustalǵandardyń áıelderi bárine bizdi kinálady. Men qatty ýaıymdadym.

«Balam qaıyr tilep otyrdy»

2012 jyly men qoǵamdyq qorǵa jumysqa ornalastym. Aılyǵym 25 myń teńge bolatyn. Al páter úshin aıyna 50 myń tóleıtinbiz. Sol sebepti qosymsha tabys tabýdy oıladym. Toılarda fotograf boldym, kóligimmen adam tasydym. О́zge adamdarda kúmán týmas úshin hıdjabymdy sheship, aqyr sońynda namaz oqýdy da qoıdym. Birneshe jumys moınyma júktelgendikten durys uıyqtaı almaıtynmyn, azyp kettim, biraq balalarymdy asyraýym kerek boldy. Sóıtip, jumystan úıge qaıtyp kele jatyp, qolyna qorap alyp, qaıyr tilep otyrǵan ulymdy kózim shaldy. Maǵan tabys tabýǵa kómekteskisi kelgen eken. Al bul ýaqytta kúıeýim úıde jatty, tipti balasynyń osylaı otyrǵanyn bilmegen.

Kekıinirek qyzym mektepte urlyqpen aınalysyp júrgenin bildim. Aqshasy bolmaǵandyqtan, qarny ashyp, dostarynyń aqshasyn urlap júripti. Sóıtip, balalarymdy ózimmen birge jumysqa alyp júrdim, ulym toılarda qara jorǵa bılep, 700  teńge aqsha taýyp júrdi.

«Qaıta qoryqty»

Basymnan ótken jaıttardy saralaýyma qoǵamdyq qorda jumys istep júrgen kezderim septigin tıgizdi. Men bar kúshimdi jıyp, óz-ózimdi damytýǵa bel baıladym. Birde «Áıel jáne din» taqyrybynda ótken qoǵamdyq is-sharaǵa qatystym. Ol jerden «Kúshpen kirip» degen fılmdi kórdik. Fılm destrýktıvti din aǵymdaryna erip ketken jábirlenýshiler jaıynda boldy. Men fılm úzindisinen óz ómirimdi kórdim. Qanshalyqty qatelikke boı aldyryp júrgenimdi uqtym. Bul fılm meniń qaıta jandanýym septigin tıgizdi. Ne kúıeýimdi, ne balalarymdy tańadý kerek boldy. Men kúıeýimmen ajyrasyp, balalarymdy tańdadym.