Almaty qalalyq sanıtarlyq-epıdemıologııalyq baqylaý departamenti dabyl qaqty

Departamenttiń málimetinshe, bul aýrýdy juqtyrǵan 14 jasqa deıingi balalar sany 25 paıyz bolǵan. 

"2024 jyldyń alǵashqy alty aıynda Almatyda salmonellezben aýyrý kórsetkishi 100 myń turǵynǵa shaqqanda 1,40 boldy. Bul 2023 jyldyń sáıkes kezeńindegi 0,67 kórsetkishten eki ese joǵary", – delingen habarlamada.

Vedomstvonyń málimetinshe, aýrýdyń kóp bóligi daıyndaý tehnologııasy men saqtaý sharttaryna (qus eti, et jáne sút ónimderi) sáıkes kelmeıtin, úıde daıyndalǵan sapasyz ónimderdi tutynǵan jaǵdaıda paıda bolady. Sondaı-aq jeke gıgıenany saqtamaý saldarynan eken. Keıde qoǵamdyq oryndardan tamaqtanǵan kezde paıda bolady deıdi. 

Osyǵan baılanysty epıdemıologtar turǵyndardy kelesi profılaktıkalyq sharalardy saqtaýǵa shaqyrdy:

1. dárethanaǵa barǵannan keıin, tamaq isher aldynda jáne tamaq daıyndaý aldynda qoldy sabynmen únemi jáne muqııat jýý, bul qolmen janasý arqyly ınfeksııanyń berilý qaýpin azaıtýǵa kómektesedi;
2. bakterııalardyń kóbeıýine jol bermeý úshin taǵamdy tońazytqyshta tómen temperatýrada saqtaý, saqtaý kezinde daıyndalǵan jáne shıki taǵamdardyń kórshilestigin qadaǵalaý, pisirilgen jáne shıki taǵam úshin jeke taqtaılar men pyshaqtardy paıdalaný;
3. tez buzylatyn ónimderdiń jaramdylyq merzimin qadaǵalaý;
4. shıki sútti jáne shıki sútten jasalǵan sút-ónimderdi tutynýdan aýlaq bolyńyz, tek pasterlengen nemese qaınatylǵan sútti ishý;
5. quramynda kremdi kondıterlik ónimder men torttardy tek balǵyn kúıinde tutyný, olardy tońazytqyshta óndirilgen sátten bastap 24 saǵattan artyq saqtaýǵa bolmaıdy;
6. ruqsat etilmegen saýda oryndarynan et, et ónimderin, qus etin, jumyrtqany, sút-sút ónimderin satyp almańyz;
7. taǵamdy durys pisirý, ony muqııat termııalyq óńdeýden ótkizý, shala pisirilgen taǵamdy, shıki jumyrtqany jeýge bolmaıdy;
8. kókónisterdi, qarbyzdar men qaýyndardy, sondaı-aq taýyq jumyrtqalaryn aǵyndy sýdyń astynda muqııat jýý;
9. júzý kezinde tek resmı ruqsat etilgen jerlerde shomylý, sýdy jutpaýǵa tyrysý qajet;
10. ústel men as úı ydystaryn, turmystyq zattardy, balalar oıynshyqtaryn taza ustaý.

Salmonellez – nájis-aýyz berilý mehanızmimen beriletin jedel juqpaly aýrý, jyl boıy kezdesedi, biraq kóbinese jaz mezgilinde aýa temperatýrasynyń kóterilýine jáne azyq-túlikti saqtaý sharttarynyń buzylýyna baılanysty tirkeledi.

"Salmonellezdiń belgileri paıda bolsa, dereý medısınalyq kómekke júginý kerek. О́zin-ózi emdeýge bolmaıdy", – deıdi departament.