Qorqynyshty tún

Esin jııa almaǵan 400-ge jýyq adam sol túni oqıǵa ornyna shuǵyl kelip jetken psıhologtar kómegine júgindi. Qorqynyshty kınodaǵy kadrǵa uqsas apatqa kýá olardyń boıyn úreı bıledi. Arnaıy oryndarǵa evakýasııalanǵan qarasha júrekteri ornyna túsken soń týǵan-týys, dostarynyń úıin jaǵalap, jan-jaqqa tarqasty. Iá, sol túni taý jotasynda ornalasqan kóshe boıyndaǵy 100-den asa úıdiń ekeýin laı kóshkini basyp qaldy: birin bútindeı, taǵy birin jartylaı. Saz balshyqty qolmen arshyǵan (úılerdiń tyǵyz ornalasýy, kósheniń tarlyǵy arnaıy tehnıkalar jumysyna kedergi keltirgen) qutqarýshylar toby túske taman bir otbasy músheleriniń denelerin taýyp, úıindi astynan alyp shyqty. Qurban bolǵandar sany – tórteý. Onyń ekeýi – Medeý aýdanyndaǵy 48 mekteptiń joǵary synybynda oqıtyn 2007 jylǵy egiz uldar. Al otbasy músheleri ishinde jalǵyz aman qalǵan tuńǵysh bala shetelde oqýda eken. Qalaı degenmen de osy qaıǵyly oqıǵaǵa baılanysty kóp uzamaı qylmystyq is qozǵaldy. О́ıtkeni bul arada zańsyzdyq shash etekten asady! Muny quzyrly ókilder de, mamandar da rastap otyr. Endi kim kinálini anyqtaý ǵana qalyp tur.

Negizinen, bireýler jer silkingen, taǵy bireýler taýdaǵy qar erip, sý tasyǵan bolýy kerek dep dolbarlap jatyr. Joq!

Bul arada jaǵdaı bylaı: Apat bolǵan «Taý samaly» yqsham aýdanynyń taý etegindegi kóshesi (Olımpııskıı) – kópqabatty úıdiń tómengi qabaty dep alsaq ta bolady. О́ıtkeni jeke úıler ǵana emes, kópqabatty turǵyn úıler, tipti meımanhanalar taýdy órlep, bıikke qaraı tizbektelip salyna bergen, taǵy jańadan salynyp jatqany da qanshama? Mine, osy joǵaryda, taýdyń ortań belindegi úıler úshin júrgizilgen sý qubyry jarylyp, laı kóshkini týyndaǵan.

Apatqa túrtki ne degende, «Qazseldenqorǵaý» mekemesiniń mamandary osylaı dedi. Al Medeý aýdanynyń ákimi Erkebulan Orazalın bul aımaqqa jańa qurylys jobasy boıynsha úı salýǵa múlde bolmaıtynyn moıyndap otyr. Degenmen: «Bul jerdiń kommýnaldyq júıeleri standartqa saı emes» dep taıaqtyń bir ushyn ákim myrza jergilikti turǵyndardyń ózine aqyryndap syryp qoıady.

«Jaqynda qalada egjeı-tegjeı jospar qabyldanyp, oǵan bolashaqta qurylys salýǵa bolmaıtyn jasyl aımaqtar engizilgen. Kóshkin bolǵan aýmaq osyndaı aımaqta ornalasqan. Mundaǵy sektorlardyń kóbi standartqa sáıkes emes. Onyń ishinde sý qubyrymen qatar káriz jelileri de bar. Kóbi taýly jerde turatyndaryna qaramastan, jekemenshik septık paıdalanady» deıdi ákim aqtalyp.

Taý eteginde turatyn buqara erteńinde arnaıy ózderimen kezdesýge kelgen Almaty qalasynyń ákimi Erbolat Dosaevtan munda júrgizilip jatqan qurylystarǵa aýdıt júrgizýdi talap etti. Biraq ol da syrǵytpa jaýap berip, syldyr sózben toqtady.

«Qurylys kompanııasy jekemenshik turǵyn úı qurylysy maqsatyndaǵy jer telimin satyp alady da ol araǵa bútin turǵyn úı keshenin salyp tastaıdy. Observatorııanyń mańyn qarańyz, «Kamenskoe platonyń» ózinde mundaı birneshe nysan tur. Taý-tasty tegistep, aǵashtardy kesip jatyr. Sondyqtan tek Medeý aýdany emes, qala mańyndaǵy taýly aımaqtaǵy barlyq qurylysqa aýdıt júrgizseńiz», dedi jıynǵa kelgen turǵyndardyń biri máseleniń nuqyp kórsetip.  

О́z kezeginde Dosaev Memleket basshysy tapsyrmasyna júginip, sodan úmitti ekenin aıtyp áńgimeni aryǵa ıterdi.

«Memleket basshysy qalanyń seısmıkalyq qaýipsizdigin qamtamasyz etýge tapsyrma berdi. Parlament muny qoldap, taýly aımaqta qurylys salýǵa múmkindik beretin zańdaǵy kemshin tustardy joıamyz dep úmittenemin. Qazirdiń ózinde taý basyna zańdaǵy kemshin tus bolsa da qurylys salýǵa tyıym salynǵan», dedi ákim.

Sondaı-aq taý etegindegi barlyq jer telimine aýdıt júrgizý múmkin emes ekenin de naqtylaǵan ákim halyq estigi kelgen sóz: "Jaýaptylardy jazalaımyz" degendi sol kúıi aıtpady.

Tórt adamnyń ómirin jalmaǵan apatqa qatysty quzyrly vedomstvo men ákim-qararlardyń bildirgen pikiri men aıtqan sózderi osyndaı. Al apattyń naqty sebebin, kiná kimnen ekenin arnaıy qurylǵan komıssııa aldaǵy ýaqytta jarııalaıtyn bolady. Alaıda oǵan da asa bir úmit arta qoıýdyń qajeti joq. Sebebi mundaı qaıǵyly jaǵdaımen taý etegindegi halyq birinshi ret betpe-bet kelmepti.

Úsh-tórt jyl buryn munda taǵy da laı kóshkini júrip, zeınetker áıel opat bolypty.

«Bul aýdanda mundaı jaǵdaı bolǵan, Baıqońyr kóshesi boıynda, ol kezde bir apa qaza tapty. Meniń jaǵdaıym da osyǵan uqsas bolyp tur. Taý eteginde turamyn, biraq taý degenim kórshilerimmen qoldan jasalǵan nárse. Olar jerdi tegistep, 45 Kamaz topyraq ákelip tókti. Olardyń qaqpasy qazirdiń ózinde qısaıyp tur. Men kóp ret komıssııa shaqyrttym, biraq odan esh nátıje joq», - deıdi Medeý aýdanynyń turǵyny Sotnıkova.

Al endi buǵan ne deısizder?..