Ásker kúshi reıtınginde Qazaqstan О́zbekstannan qalyp qoıdy

News & World Report zertteýiniń nátıjesi boıynsha, Qazaqstan ásker kúshi boıynsha 87 eldiń arasynda 19-orynda, О́zbekstan (18-oryn) men BAÁ (20-oryn) arasynda.

Belarýs 12-shi, Ázerbaıjan 24-orynǵa taban tiredi. 

Izraıl 4-orynda, al Ýkraına 6-orynda. Olardan bólek álemdegi áskeri eń myqty 10 eldiń qataryna Ońtústik Koreıa, Iran, Ulybrıtanııa, Germanııa jáne Túrkııa kiredi.

Lıýksembýrg, Sıngapýr jáne Estonııanyń qarýly kúshteri eń álsiz dep tanyldy.

О́zbekstan áskerı kúsh boıynsha Qazaqstannan tıisinshe 0,2 balǵa alda, О́zbekstanda 16 ball, Qazaqstanda 15,8 ball. Sonymen qatar, Qazaqstan buǵan deıin eki jyl qatarynan áskerı kúsh boıynsha kórshiles elden alda boldy: 2021 jyly — 25,6 ball jáne 21,5 ball, 2022 jyly — 12,6 ball jáne 10,8 ball.

Áskeri kúshti elderdiń ishinde AQSh 2021 jyly 97,4 ball jınap, ekinshi oryndy 97,6 baly bar Qytaıdan tartyp aldy jáne bul oryndy úshinshi jyl qatarynan ustap tur.

Aıta keteıik, Ýkraına óz pozısııasyn aıtarlyqtaı nyǵaıtty: zertteýge sáıkes, 2023 jyly ol 73,6 ball jınasa, 2022 jyly bul kórsetkish 65,6 ball, 2021 jyly nebári 38,6 ball bolǵan.

Stokgolmdaǵy halyqaralyq beıbitshilikti zertteý ınstıtýtynyń (SIPRI) málimetinshe, Qazaqstan Ortalyq Azııanyń aqparat bergen elderiniń ishinde eń joǵary áskerı bıýdjetke ıe. Máselen, 2022 jyly ol 1,1 mlrd AQSh dollaryn qurasa, Qyrǵyzstan men Tájikstanda bul kórsetkish tıisinshe 149,8 mln AQSh dollary jáne 103,5 mln AQSh dollary. Sonymen qatar, inbusiness.kz saıtynyń habarlaýynsha, Qazaqstan áskerı qajettilikterge jumsalatyn shyǵystardy aıtarlyqtaı ulǵaıtýdy josparlap otyr — 1,2 trln teńgege deıin (qazirgi baǵam boıynsha shamamen 2,4 mlrd AQSh dollary).

Sonymen qatar, SIPRI málimetinshe, Qazaqstannyń áskerı bıýdjeti 30% qysqardy, al kórshileri Tájikstanda 26,6% jáne Qyrǵyzstanda 12,3% ósti.

О́zbekstannyń áskerı shyǵyndary týraly qazirgi málimet joq, biraq 2018 jylǵy kórsetkishterdi salystyratyn bolsaq, О́R-nyń áskerı bıýdjeti 1,4 mlrd dollardy qurady, ol sol kezdegi Qazaqstandaǵydan 3,9% tómen boldy.

Álemdegi áskeri eń qýatty elderdiń áskerı shyǵyndary aıtarlyqtaı ózgeredi. 2022 jyly Reseıdiń áskerı shyǵyny 86,4 mlrd AQSh dollaryn qurady, bul AQSh-tyń 876,9 mlrd AQSh dollarynan 10 ese az. Qytaıdyń áskerı shyǵyny 292 mlrd AQSh dollaryn qurady. Aıta ketý kerek, qazirdiń ózinde aıtarlyqtaı somalarǵa qaramastan, úsh el de áskerge jumsalatyn shyǵyndardy ulǵaıtty: AQSh pen Qytaı tıisinshe 8,8% jáne 2,1%, al Reseı shamamen úshten birge kóbeıtti.

Aıta keteıik, Ýkraınanyń 2022 jylǵa arnalǵan áskerı shyǵyny, SIRPI málimetinshe, 44 mlrd AQSh dollary, bul 2021 jylmen salystyrǵanda 7,4 ese kóp.