Ermurat Bapı: Maǵan senim artqan halyqtan basqa eshkimniń aldynda jaýap berýge mindetti emespin!

Bul týraly Májilis depýtaty bolyp saılanǵan belgili jýrnalıst Ermurat Bapı Abai.kz redaksııasyna bergen suhbatynda aıtty. 

– Sonymen, Ermurat aǵa, Qazaqstan Parlamentine depýtattyǵyńyz qutty bolsyn! Endi ne isteısiz?

- Raqmet!.. Endi ne isteımiz? Árıne jumys isteımiz! Buǵan deıingi saıası kózqaraspen, burynǵy azamattyq ustanymmen, halyqtyq-qoǵamdyq betalystan taımaı jumys isteımiz. Meniń aldymda budan basqa jol joq. Keri burylýǵa – qalyptasqan qasıetim, tárbıem deıin be, áste kónbeıtinin bilem. Onyń ústine, jańa jol izdeıtin ýaqyttan ótip kettim...

29 saılaý okrýgi boıynsha ózin-ózi úmitkerlikke usynyp, keshe ǵana táýelsiz depýtat bolyp saılanǵan áriptesterime «Halyq blogy» fraksııasyn qurý jóninde Feısbýk paraqshamda úndeý jarııaladym. Biz – eger 29 depýtattyń táýelsiz ekeni ras bolsa, halyqtyń muń-muqtaj máselesine saı jumys isteýimiz kerek.

- «Burynǵy baǵytta» deısiz... Onyńyz sizdiń oppozısııalyq baǵytyńyz emes pe, solaı ǵoı? Endeshe, oǵan bılik múmkindik beredi dep oılaısyz ba?

- Birinshiden, meniń qalaı jumys isteıtinimdi bılik sheshpeıdi. Maǵan mandat bergen bılik emes – halyq, meniń saılaýshylarym. Sondyqtan, bılikten ruqsat suraıtyn qulqym da, qaqym da joq. Men ózimniń saılaýshylarymnyń aldynda ǵana esep berem!

Ekinshiden, búgingi saıası jaǵdaıda bıliktiń qoǵammen, oppozısııamen mámileli jumys isteýge, ashyq bolmasa da, búıreginiń astynda tereń jatqan yqylasy bar dep oılaımyn. Endigi teke-tiresten túk shyqpaıtynyn bıliktiń túsinetin kezi keldi. Bul túsinik qoǵamnyń da sanasyna sińýi kerek shyǵar... Taı-talaspen «Jańa Qazaqstan» qurylmaıdy. Ony bılik tek qana qoǵamnyń tikeleı jáne qoıan-qoltyq aralasýymen ǵana qura alady. Áıtpese, Toqaev myrzanyń «Jańa Qazaqstan» ıdeıasy dalbasa deklarasııa bolyp qalady. Meniń oıymsha, bılik osyny túsinip otyr.

Úshinshiden, shynymdy aıtsam, maǵan senim artqan halyqtyń aldyndaǵy jańa jaýapkershiliktiń salmaǵynan qorqamyn. Buryn bılikpen alysyp júrgende, mende mundaı sezim bolmaǵan. Al endi halyqtyń senimin arqalaý jaýapkershiligi – men úshin tipten basqa sezim bolyp tur...

- Ermurat aǵa, bılik «túsinip otyrsa», mynaý saılaýdy nege qaraquryqtatyp jiberdi, nege halyq qoldaǵan táýelsiz kandıdattardy ótkizbeı tastady?

- Ras aıtasyń, Nurgeldi! Bul jaǵdaı qoǵamdy qoparyp tastaıtyndaı dúrbeleńge aınalyp ketti. Saılaý ýchaskeleri uzaq ýaqytqa sozbaı, hattamany baqylaýshylarǵa der ýaqytynda bergende, dál osyndaı daý-damaı týar ma edi? Barlyq yryń-jyryń osydan shyǵyp tur ǵoı. Iаǵnı, bılik daýys berý prosessin baqylaýda ustap turǵysy keldi, biraq ssenarıı buzylyp bara jatqanynan sekem alyp, nazarbaevtyq «qolmen basqarýǵa» kóshti. Biraq onyń ózin ógiz soqamen jer jyrtqandaı etti.

Eger barlyq úmitkerge protokoldar der ýaqytynda berilgende, dál osyndaı dabyra týmas edi. Bálkim, ondaı jaǵdaıda búgin narazylyq tanytyp júrgen áriptesterimniń birazy shý kótermes pe edi, kim bilsin? Saılaý isine ebdeısiz aralasýmen bılik bárin bylyqtyrdy. Gáp osynda jatyr dep oılaımyn.

Men endi «sýdan ótip alǵan soń», anaý-mynaý dep, «ózenniń arǵy betinde qalǵan» áriptesterime ne deıin? Sottan da úmit bolmasyn burynnan bilemiz. Onyń ústine, óziniń ótpeı qalǵan kandıdattaryn qoldap, narazylyq alańyna jınalǵan halyqty da kórip turǵan joqpyn. «Patovaıa sıtýasııa»!

- Áıtse de, sizdiń bir baqtalasyńyz Inga Imanbaı ar-ojdanyńyzǵa tıerdeı biraz sóz aıtyp jatyr, oǵan da jaýap bermedińiz...

- Men oǵan ne deımin? Tap-taza ısterıka! Qazaq aıtady «jeńilgen adamnyń sózi qurysyn» dep. Inganyń jalaýlatyp júrgeni – ózi jeńiske jetken 5-6 ýchaskeden alynǵan protokol. Al meniń qolymda baqylaýshylarym men senimdi ókilderim saǵat tańǵy beske deıin ýchaskelerden alǵan, birazy «tiri» mór basylǵan, kópshiligi – fotokóshirme, 60 protokol bar. Bul bizdiń okrýgtegi 184 ýchaskeniń úshten birinen alynǵan qujat.

«DAT»-tyń osy beısenbi kúni shyǵatyn sanyna sol 60 qattamany tegisteı basyp shyǵaramyz. Ádiletti salystarmaly túrde aıtý úshin, men gazettiń teń jartysyn osy protokoldardy basýǵa arnadym. Aıtpaqshy, Inga Imanbaı jeńgen ýchaskelerdiń de hattamasyn da jarııalaımyz. Aqıqat úshin aıanýǵa bolmaıdy. Internettiń vırtal áleminde emes, gazet betine basylyp, arhıvterde qalsyn.

Meniń saılaýdaǵy jeńisime kúmáni bar adam bolsa, sol hattamalardy salystyryp, ózine toqeter tujyrym jasap alady degen oıdamyn.

- Degenmen, siz aıtqandaı «ısterıkamen» ınternetti shýlatyp jatqan Ingaǵa bir jaýap berýińiz kerek edi ǵoı?..

- Men ózime senim artqan halyqtan basqa eshkimniń aldynda jaýap berýge mindetti emespin! Meniń 25 jyldyq «DAT»-ym men úshin jaýap beredi.

- Ereke, degenmen keshe ǵana Janbolat Mamaımen bir oppozısııalyq maıdanda birge júrgen edińiz, ony qoldap-qorǵap, «DAT»-tyń ár sanyna derlik jarııalanym jasadyńyz. Kezinde Janbolatty JSDP-ǵa tóraǵa etemin dep, sıezge alyp barǵan jerińizde partııalyq tóńkeriske tap bolyp edińiz. Al endi onyń óz kelinshegine keraýyz sóz aıtýyna tyıym jasamaǵanyn qalaı túsindińiz?

- Bul endi jalǵyz Janbolattyń ǵana problemasy emes dep oılaımyn. Dempartııada danagóı «Aıatolla Homeını» bolyp otyrǵan Tólegen Júkeevtiń «tek!» deýge jóni bar edi ǵoı! Iаǵnı, ımansyz «ısterıkaǵa» onyń da úlesi bar degen sóz!

Onyń ústine, Janbolat pen Inga ekeýiniń artynda meni óziniń jaýy sanaıtyn Bergeı Rysqalıev tur. Jańaózenniń janaıqaıyna qatysy bar eks-ákim partııany ǵana emes, Janbolattyń otbasyn, balalarynyń «Tamos» mektebindegi jyldyq aqysy mıllıondaǵan teńgelik oqýyn qarjylandyratyn Bergeı «mýzykaǵa zakaz berýge» qaqym bar dep oılaıtyn shyǵar. Biraq bul endi basqa taqyryptyń áńgimesi. Men ázirge ondaı áńgimeniń deńgeıine túse almaımyn.

Nurgeldi Ábdiǵanıuly

Abai.kz