"Toqaev myrza, otbasymyzdy ákelip berińiz". Qytaı konsýldyǵy aldyndyǵy narazylyqqa – 500 kún

Almatydaǵy Qytaı konsýldyǵynyń aldynda bir top adam Qytaı túrmelerinde jatqan týystaryna bostandyq talap etip júrgenine búgin 500 kún boldy. Osy aralyqta Qytaı bıliginiń ókildiginen birde-bir adam shyǵyp narazy jurtpen sóılesken emes. Tek ákimdik, polısııa, prokýratýra ókilderi ádettegideı jınalǵandardyń áreketi zańsyz ekenin, aıyppul salynatynyn, gazel kóligine tıep áketetinin eskertedi. Kóz úırengen kórinis búgin de qaıtalandy.

Narazy top Baıtasov kóshesiniń batys jaǵynan kórinip, konsýldyq ǵımaratyna qaraı bettegeni sol-aq eken, olardyń aldyn polısııa qyzmetkerleri keskestep, konsýldyqqa mańaılatpady.

Qolyna túrmede jatqan jaqyndarynyń sýretteri men túrli plakat ustap shyqqan adamdar kidirgen jerinde talaptaryn aıta bastady.

"Bizdiń týysqandarymyz qaıda", "Qytaı týystarymyzdy jibersin", "túrmede jatqan týystarymyzdy bosatyp, úıqamaqta, Qytaıdyń qyspaǵynda otyrǵan baýyrlarymyzdy Qazaqstanǵa jiber", "Qazaqstanǵa týystarymyz kelmeıinshe, biz eshqashan seniń elshiligińniń aldynan ketpeımiz, Qytaı, estip qoı", "Qytaı, genosıdti toqtat", "Konslagerler jabylsyn", "Qytaı, bizdiń kinásiz otbasymyzdy jibermeı, bizden qutylmaısyń" dep aıqaılady jınalǵandar. 

Narazylyqqa shyqqandar týystaryna bostandyq surap aryzdanyp júrgenine 5 jyldan asqanyn, Qytaı konsýldyǵynyń aldyna kelip júrgenine 500 kún tolǵanyn aıtady. Olar osy aralyqty bir adam shyǵyp, talaptaryn tyńdamaǵanyna ashynady.

Sózderinshe, ózderi de, qamaýdaǵy týystary da eshqandaı zańǵa qaıshy uıymǵa kirmegen. Tek týystaryn ımam bolǵany, 5 ýaqyt namaz oqyp, oraza ustaǵany úshin túrmege japqan.

Sondaı-aq jınalǵandar "Qytaı bıligi Shyńjań ólkesindegi qazaqtardy Qytaıdyń ishki ólkelerinde májbúrli eńbekke salyp jatyr, buǵan toqtaý salynsyn" deıdi.

Narazy top ákimdik, polısııa men prokýratýra qyzmetkerleriniń qaıta-qaıta eskertýinen keıin sózderin prezıdentten kómek surap, "Toqaev myrza, otbasymyzdy ákelip berińiz, izden úlken úmit kútemiz" degen ótinishpen aıaqtap, tarasty.

 

Adam quqyǵyn qorǵaý boıynsha halyqaralyq uıymdar Qytaıdy Shyńjańdaǵy qazaq, uıǵyr sekildi ıslam dinin ustanatyn halyqtarǵa "genosıd jasap otyr" dep aıyptaıdy. Resmı Pekın muny teristeıdi. Qazaqstan úkimeti Qytaı túrmelerinde jatqan etnıkalyq qazaqtar máselesine "Qytaıdyń ishki isi" dep aralasýǵa qulyqty emes. BUU derekterinde 2017 jyldan beri ashylǵan Shyńjańdaǵy lagerlerde 1 mıllıonnan astam musylman qamalǵany aıtylady. Lagerlerden bosap shyqqan áıel adamdar ol jaqta zorlyq-zombylyqqa, erkekter azaptaýǵa ushyraǵanyn aıtqan.