Ánshi: Stambýlda kez kelgendi "jumaq ómir" kútip tur deı almas edim...

---

Statıstıka komıtetiniń málimetinshe, 2020 jyldyń qańtarynan qyrkúıek aıyna deıin Qazaqstannan stýdenttik vızamen nemese tolyqqandy kóshý maqsatynda 21 069 adam ketken. Tipti olardyń shetelge kóshýine koronavırýs indetiniń taralýy da bóget bola almaǵan. Endeshe, búginde olar qalaı kún keship jatyr? Jalpy, otandastarymyzǵa ózge el nesimen qyzyq? Qamshy tilshisi osy suraqtar tóńireginde pandemııada Túrkııaǵa qonys aýdarǵan qazaqstandyq ánshi Maqpal Qulshynbaevamen suhbattasty.

Kúnimizdiń 42500-ge qarap qalǵany qatty oılandyrdy

– Jasyratyny joq, Qazaqstanda men toıda ánshi bolyp, kúnkórisime qajet tabys taýyp  júrdim. Negizgi jumysym sol edi, shyny kerek. Sonyń ózi turaqty emes, toı maýsymynda boldy. Biraq bir tapqanda qomaqty tabys tabatynbyz da, qalǵan maýsymda sol qorymyzdy jumsaıtynbyz. О́zderińiz biletindeı, byltyr áýeli Qytaıda bastalyp, keıin birtindep búkil álemdi  koronavırýs jaılap aldy da, pandemııa saldarynan toıdyń bári toqtap qaldy. Toı túgili úıden shyǵý muń bolǵanyn bárimiz bilemiz. Ásirese, maǵan aýyr tıgeni –  kúnimizdiń keshe ǵana bir keshte, tipti bir-aq toıdan ǵana tabatyn 42500 teńgege qarap qalǵany. Sodan tótenshe jaǵdaı alynyp tastalyp, shekara ashylǵan sátte maǵan bir sheshim qabyldaý kerek boldy. Burynnan ishteı basqa bir memlekette turyp kórsem degen nıet bolatyn. Sol oıymnyń iske asatyn ýaqyty kelgenin túsindim.

Túrkııany jalpy baıaǵydan musylman memleketi retinde óte jaqsy kóremin. Kishkentaı kezimnen túrik tiline degen mahabbatym boldy. Bul eldiń salt-dástúri de bizge uqsas keledi. Sol sebepti de kelgen kezden esh jatyrqamadym, – deıdi ánshi.

Túrkııaǵa ǵashyqpyn

– Ásirese, túrik taǵamdary, shaıy, mentalıteti qatty unaıdy. Eń alǵash bul elge 2012 jyly qurbym ekeýmiz festıvalge shaqyryldyq. Sonda túriktiń bir sózin túsinbeı ańtarylyp qaldym. Alaıda qurbym tildi jaqsy bilýshi edi, sonyń kóp jerde kómegi tıdi. Ári túrik halqymen emin-erkin sóılesken oǵan qatty qyzyqtym. Sodan elge oralǵannan keıin túrik tiline degen mahabbatym keremet ashyldy. Sózderin estigen saıyn estı bergim keledi. Ánderi jaıly tipti aıtarǵa sózim joq. Túrik ánshileriniń erekshe úni, al akterleriniń oınaý sheberligi... Ǵalamtordan kún saıyn ánderin tyńdap, úzbeı taza túrik tilinde telehıkaıa kóretin boldym. Solaısha men bul tildi eshqandaı kýrsqa barmaı, áp-sátte ózim úırenip kettim. Barlyǵy qushtarlyqqa baılanysty ǵoı, – deıdi ol.

Qatty qoryqqany sonsha,

tipti 2-3 maska qabattap taǵyp alatyndar da ushyrasady

– Túrkııada dál qazir pandemııa órship tur. Sol sebepti kóp nársege shekteý qoıylǵan. Senbi-jeksenbi kúni syrtqa shyǵýǵa ruqsat joq. Jumys kúnderi tańǵy saǵat 5:00-den 21:00-ge deıin syrtta júrýge ruqsat etiledi.  Tipti kóshede de maska taǵý kerek. Keıbir kisiler asyra siltep, 2-3 maska taǵyp alady. Túrkııalyqtar "maska, ara qashyqtyq, tazalyq" dep, indetpen qatty kúresip jatyr.

Túrikterdiń jalpy bolmysy jaıly aıtsam, olar jalqaý halyq emes. Joqtan bar jasap, kishkentaı dúnıeden tabys kózin taýyp alady. Taǵy bir erekshe qasıeti –  namysshyldyǵy. Olar kóshede  tapjylmaı turyp sý, salfetka satsa da qaıyr suramaıdy. Osyndaı eńbekqor qasıetin óz basym úlgi tutamyn.

Jalpy basqa halyq, syrt kózben Stambýldyń tek jaqsy jaǵyn, ádemi tabıǵatyn kóredi. Sol sebepten kóbi kóship kelýge qumar bolatyn shyǵar. Degenmen bul eldiń maǵan unamaǵan da tusy da bar. Ásirese, kólik keptelisi sharshatyp jiberedi. Bir jerden ekinshi jerge jetý qıyn. Sondaı-aq turǵyndardyń qoqysty ár jerge tastap ketetini de unamaıdy. Men kishkentaı qaǵaz bolsa da qoqys jáshigin izdep ketemin, – deıdi Maqpal Qulshynbaeva.

Bolashaqta osy elden úı alǵym keledi

– Stambýlda qazaqtar óte kóp. Zeıtinburny, Gúneshli degen jaqta jergilikti biryńǵaı qazaqtar turady deýge bolady. Birazyn tanımyn da. Qazaqstannan kelgen qazaqtardyń kóbi munda saýdamen aınalysady.

Qazirgi tirshilik kózime kelsem, Túrkııada da ánimdi tastaǵan joqpyn. Arasynda til bilgenimniń arqasynda aýdarmashy bolyp ta jumys isteımin. Osynda kelgeli 2-3 toıda án shyrqadym. Sondaı-aq kishigirim bıznesim de bar.

Bolashaqta osy elden úı alǵym keletin nıetim bar. Boıjetip qalǵan qyzym bar. Sol qyzymdy jaqsy jerde oqytyp, osynda ósirsem degen armanym bar. Alaıda óz elińde ómir súrgenge eshteńe jetpeıdi ǵoı, túbi elge oralamyz, – deıdi ol.

Tabys kózińiz bolsa ǵana táýekel etińiz, áıtpese...

 –  Túrkııaǵa kelgende, tildi bilgenińiz jaqsy. Páterdi jaldaý jaǵyn aldyn ala daıyndap alǵan abzal. Bul elde tanystaryńyzdyń bolǵany durys. Sebebi turǵyndar shetelden kelgen adamdarǵa birden páter bere qoımaıdy. Al Túrkııada turatyn tanys adamyńyz bolsa, sonyń arnaıy kýáligi arqyly páter alý da ońaı bolady. Tabys tabatyn jumysyńyz bolsa ǵana bul elge kelýge táýekel etińiz. О́ıtkeni bul jerde barlyǵy da qymbat. Eń bastysy, alaıaqtarǵa aldanyp qalmaý úshin óz-ózińizge saq, bekem bolýyńyz kerek, – dep sózin túıindedi Maqpal Qulshynbaeva.