Ilon Mask Qytaıdyń arqasynda qalaı álemniń jetinshi baıy bolǵanyn aıtty

Tesla kompanııasynyń atqarýshy dırektory Ilon Mask óziniń álemdegi 7-shi baı bolýyna Qytaıdyń qalaı kómekteskeni jaıynda aıtty. 

Dúısenbide Tesla aksııalary 255 321 mıllıard dollarǵa jetip, Ilon Masktyń banktik shoty úlken ósimge ıe boldy. Onyń baılyǵy ınvestor jáne "Berkshire Hathaway" kompanııasynyń bas dırektory Ýorren Baffetten basyp ozdy.

Bloomberg Billionaires ındeksine sáıkes, SpaceX jáne PayPal kompanııalarynyń negizin qalaýshy Ilon Mask ótken juma kúni álemdegi jetinshi baı adam boldy. Bloomberg News aqparatynsha, Tesla aksııasynyń 10,8% ósýine baılanysty onyń baılyǵy 6,07 mlrd. dollarǵa ósken. 

О́tken aptada Mask kompanııa tolyqtaı avtonomdy kólikterdi jasap shyǵýa "óte jaqyn" dep málimdedi. "5-inshi deńgeı" dep atalatyn kólikter júrgizýshisiz júre alady.

Beısenbi kúni "Shanhaı dúnıejúzilik jasandy ıntellekt konferensııanyń" ashylýynda sóılegen sózinde Mask kompanııanyń bolashaǵy týraly optımısti kózqarasyn jetkizdi.

– Men 5-inshi deńgeıdiń nemese tolyqtaı ózdiginen júretin (kólikter) bolatynyna óte senimdimin jáne meniń oıymsha, bul óte tez júzege asyrylady,– dedi ol. 

Mask sonymen qatar qytaılyq tutynýshylar úshin "Model 3 sedandaryn" shyǵaratyn Tesla-nyń Shanhai Gigafactory-ynyń kúsh-jigerin joǵary baǵalady. 

– Men Qytaıda aqyldy jáne eńbekqor adamdardyń qanshama kóptigine jáne olardyń pozıtıvti qýatqa ıe ekenine tań qalamyn...Adamdar bolashaqqa shyn júrekten qushtar,–dedi mıllıarder.

Bloomberg aqparatynyń jazýynsha, Tesla kompanııasy elektromobılder áleminde ústemdik etkisi kelse, Qytaıda tabysqa jetýi kerek.

– Tesla avtokólik shyǵaratyn óndiristik qondyrǵyǵa Qytaıda birinshi bolyp ıe boldy. Bul óte keremet. Biz buǵan múmkindik bergen Qytaı úkimetine óte rızamyz. Bul óte mańyzdy nárse,– deıdi Ilon Mask.

Qytaı bıligi onyń kompanııasyna qoldaý jasap,  kóptegen sýbsıdııalar jáne jeńildikpen nesıeler berip otyrǵan. Mysaly, zaýyttyń salynatyn orny úshin Tesla Shanhaıdaǵy 86 gektar jerdiń 50 jyldyq jaldaý jeńildigin jeńip alǵan. Oǵan qosa 973 mıllıon qytaı ıýandyq kapıtal jergilikti bankterden keletin bolǵan. 2019 jyly Tesla-nyń Shanhaıdaǵy  fabrıkasy úshin Qytaı bankteri taǵy 1,4 mlrd. dollar nesıe bergen. 2020 jyly da kompanııanyń qytaılyq sýbsıdııany kózdep otyrǵany habarlandy. 

Tesla aksııalary ótken jyly 500 paıyzǵa artqan, sebebi kompanııanyń "Model 3" sedanynyń satylymy ulǵaıǵan. Al, bul modeldiń satylymy Qytaıda da aı saıyn eselep artqan. Osyǵan baılanysty Ilon Mask Qytaıda zaýyt ashylǵannan keıin, kóliktiń ózindik quny arzandaýmen qosa, qytaılyq tutynýshylarǵa qoljetimdi bolyp, kompanııanyń óndirisi eselep artatynyn málimdedi.

Ilon Mask QHR úkimetiniń ǵana emes, Qytaı halqynyń da qoldaýyna ıe bolyp, onyń mıllıondaǵan qytaılyq fanattary qalyptasqan. Mask Tesla kórmesinde olar úshin sahnada bılep te bergen. 

Kompanııa naryqtyq kapıtalızasııasy boıynsha aldyńǵy qatarly Toyota Motors avtomobılderin basyp ozyp, qazir eń joǵary baǵalanǵan avtokólik óndirýshisi bolyp sanalady.

Ilon Masktyń kelisim-sharttarynda onyń kompanııadan jalaqy almaıtyny kórsetilgen.

Alaıda, kompanııa birqatar maqsattarǵa qol jetkizse, ol aksııalardyń artyq tólemderin alady.

Ol sonymen birge óziniń SpaceX aeroǵaryshtyq kompanııasyn damytýmen aınalysady. Básekelesi Djeff Bezos sııaqty ǵaryshty baǵyndyrýdy maqsat etken. Biraq, Ilon Mask álemniń birinshi baıy bolǵan Djeff Bezosty "monopolııst" dep atap, onyń kompanııasyn bólshekteý kerektigin málimdegen.

Mask ǵarysh kompanııasyna óz baılyǵynan 37 mıllıard dollar ınvestısııa salyp, 30 mamyrda SpaceX kompanııasy eki ǵaryshkerdi Halyqaralyq ǵarysh stansııasyna jibergen. Ol kún "Amerıkalyq ǵaryshtyq baǵdarlamanyń jańa dáýiri bastalǵan kún" dep sıpattalǵan sebebi, NASA ǵaryshkerleri AQSh topyraǵynda 2011 jyldan beri ǵaryshqa ushpaǵan. 2011 jyldan bastap olar ǵaryshqa Baıqońyrdan ushyp kelgen. Ushyrylym sátti bolǵannan keıin, ǵarysh kemesiniń Qazaqstannan ótken sátiniń vıdeosyn jarııalaǵan bolatynbyz.