Qajymuqan Ǵabdolla. Muhtar Shahanovtyń týynyń astyna birigýimiz kerek!

Qazaqtyń birtýar perzenti Muhtar Shahanovtyń árbir bastamasynyń tamyry tereńde, maǵynasy ulttyq múddeni janushy¬ra qorǵaýda jatyr. Biraq, ókinishke qaraı, baıaǵy muńsyz qazaq pen orysshyl qazaq, batysshyl men qytaıshyl toptar Muqańnyń kez kelgen janshyrylyna kirpideı jıyrylyp, qarsy shyǵýdy daǵdyǵa aınaldyrdy.

Qazaqtyń bostandyǵy men eldiń egemendigi – ultymyzdyń esin jınatyp, jarqyn bolashaqqa jeteledi. Tipti, respýblıka Joǵarǵy Keńesiniń depýtaty Muhtar Shahanovtyń 2-3 táýlik kóz ilmeı, óz áriptesterin «Qazaq tiliniń memlekettiligin» qoldaýǵa úndep, kóndirýi de jas egemen elimizdiń tarıhynda altyn áriptermen jazylýǵa laıyq.

Táýelsizdiktiń alǵashqy jyldarynda qazaqtardyń boıynda ultyna, tiline, eli men jerine degen shynaıy súıispenshilik sezimderi ottaı laýlap tur edi. Muqańnyń Jeltoqsan shyndyǵy men Aral qasireti týraly keskilesken kúresiniń sońynda, qaı tilde sóıleıtindigine qaramastan, 10 qazaqtyń tolyq 9-y qasqaıyp turǵan bolatyn. Mysaly, tap qazir Májilis depýtattarynyń aldyna memlekettik til máselesi sol bir kezeńdegideı qatań qoıylsa, qanshasy batyly baryp, ultymyzdyń tilin qoldar edi?..

Menińshe, jartysynan basymy qalys qalǵan bolar edi. Nege deseńiz, erkindiktiń jıyrma jylynda biz «orysshyldyq» deıtin aýrýymyzǵa – «batysshyldyq» jáne «qytaıshyldyq» dep atalatyn qos syrqat qosyp aldyq. Memlekettiń qazynasyn tógip-shashqan «Bolashaq» stependııasy ıegerleriniń 70 paıyzdan astamy shetelde máńgilik qalyp qoıyp, «batysshyl» bolyp ketse; munaıdyń mańaıyndaǵylar «qytaıshyl» bolyp shyǵyp jatyr...

Sondyqtan, Muqańnyń qarsylastary kún sanap kóbeıýde...

Aıtalyq, Muqań: «Qazaq tiliniń naǵyz memle¬kettiligin ornyqtyrý kerek» dese, Petr Svoık deıtin keshegi sátsiz sheneýnik, búgingi «Reseı¬diń Qazaqstandaǵy tapsyryspen kún kórgen saıasatkersymaǵy»: «Orys tili qysym kórip jatyr!» dep, baıbalam salyp, shovınıst sho-ǵyrymen bóriniń artyndaı shýlap shyǵa keledi...

Marqasqa Muqań: «Kedendik Odaq pen Eýra¬zııalyq Odaq deıtinder bodandyqtyń qamyty» degen ýáj aıtsa, svoıkshil saıqaldar taǵy da muny «orysqa qarsy saıasat» dep daýryǵady...

Dushpannyń quıyrshyǵy, jaýdyń jansyzy Petr Svoıkti bilimi men biligi kemel birde-bir salıqaly saıasatker moıyndap, sandyraǵyna qulaq aspaıdy. Osydan 11 jyl buryn: «Buryn Qazaqstan áýeli Reseı ımperııasynyń, sosyn, KSRO-nyń shekarasy jabyq shetkeri otary boldy, al qazir barlyq Úlken Oıynshylardyń ashyq otary», sosyn, «Qazaqstan otar el bolǵan, qazir de solaı, otar bola beredi de» nemese «Qazaqstanda eki memlekettik til bolýy kerek», taǵy da «Qazirgi qazaqstandyq zamanaýı mádenıetke qazaq-orys qostildigi sııaqty mańyzdy elementti qosý kerek» degen esersoq pikirsymaqtary úshin Petr Svoıkti zań boıynsha qatań jaýapqa tartyp, Vladımır Kozlovpen kórshi qondyrýǵa bolady...

Qazaq Eliniń erkindigi baıandy bolýy úshin de, saıası-ekonomıkalyq pármenimiz qýattanýy úshin de, qazaq tili ústemdik qurýy úshin de, shekaramyz berik te bekem qorǵalýy úshin de, eń bastysy, erteńgi kúni balalarymyz ben nemerelerimiz eshkimge kiriptar bolmaı, bostan jurtta baqytty ǵumyr keshýi úshin de kúlli qazaq jáne árbir qazaq – ultymyzdyń myńbatpan muń-sheri men myńtaraý múddesin bar erik-jigerin sarp etip, qorǵap-qoldaǵan Muhtar Shahanovtyń týynyń astyna birigýi kerek!

Áıtpese, qazaqtyń árbir qalasynyń kezkelgen kóshesin las aıaǵy, bylǵanysh tilimen kúlimsi sasytqan Svoık sııaqty saıqal saıasatkersymaqtar qazaqtyń múlt ketýin qalt jibermeı, qadaǵalap otyr...

Osyny umytsaq – utylamyz!