Nur-Sultan – qaıshylyqtar qalasy

Mıllıardtaǵan dollar ınvestısııalaǵan soń, Qazaqstan astanasy – Nur–Sultan (burynǵy Astana) qaryshtap damyp, zamanaýı qalaǵa aınaldy. Bas qala atanǵaly 21 jyl ishinde ol adam tanymastaı ózgerdi. Biraq jańa astana sán qýyp ketkende, mańyndaǵy eldimekender qaǵajý qaldy dep jazady Qamshy.kz aqparat agenttigi CABAR.asia saraptamalyq portalynyń deregin negizge alyp. 

Astananyń umytylǵan bóliginiń biri Prıgorodnyı kenti 10 shaqyrym jerde ornalasqan. Bul jerdiń basty problemasy – emhananyń joqtyǵy.

"Jergilikti turǵyndar kúnderdiń bir kúninde órkenıet bizge de jetse eken" dep armandaıdy. Júzdegen adam sýdy jalǵyz kolonkadan iship otyr, sýdyń kezegine tańǵy altydan bastap turady. Demalys kúnderi kezekte 3-4 saǵat turýǵa májbúr.

Segiz jasar Jomarttyń balalyq shaǵy osy sý kezeginde ótip jatyr. Oınaýǵa ýaqyt joq – ony úıde sýǵa bara almaıtyn ájesi kútip otyr.

Iýrıı Najarov, Prıgorodnyı kentiniń turǵyny: «Buryn bizde jeti kolonka bolatyn, qazir bireý ǵana qaldy, onyń ózi tuz tatıdy. Úılerde sý joq. qysta bul kolonka qatyp qalady da, jaǵdaıymyz tipti nasharlaıdy. Talaı jerge hat jazdyq, biraq esh nátıje joq».

Munda jol da joq. Bul jerge tipti «jedel járdem» kelýden bas tartady, "naýqastarǵa em alý úshin ózderi kelsin" dep ótinedi.

Nurdáýlet Ábdikárimov: «Men stýdentpin, tis dárigeri mamandyǵyna oqyp jatyrmyn, bos kezimde astanadaǵy saýda úılerdiń birinde qosymsha tabys tabamyn. "Osy kentten qatynaımyn" dep qınalyp bittim, bir maýsymnyń sońyna deıin kııýge jetpeı qoıdy. Tapqan–taıanǵanym aıaq kıimimnen artylmaıdy. Kóktem men kúzde múldem júrý múmkin emes. Osynda turyp jatqanyma on jyl boldy, esh ózgeris joq».

Bul jerdiń kishkentaılary balalar alańqaılaryn tek qalaǵa, týysqandaryna qonaqqa barǵanda kóredi, al munda qoqystyń ortasynda oınap júr. Bylaı qarasań, astana túbindegi elıtaly aýmaq. Biraq kent jappaı qoqys ornyna aınalyp barady, tastandy jer sııaqty.

Bul jaqqa avtobýs júrmeıdi, al mektepke barar jol - 1,5 shaqyrym. Mektepke balalardy jetkizý qarastyrylmaǵan, sondyqtan turǵyndar óz mashınalarymen aparady. Mashınasy joqtar jolsyzben jaıaý tartady. Jaýyn kezinde bul jerdiń shańy aıaq alyp júre almas laı–batpaqqa aınalady. Balalar mektepke aıaq kıimsiz kelgen jaǵdaılar da bolǵan.

Iаdvıga Sosnovskaıa – zeınettegi stıýardessa. Bul poselkede turyp jatqanyna 47 jyl boldy.

«Kezinde bul jerde negizinen avıasııa men geologııa salasynda jumys isteıtin adamdar turatyn edi. Qazir mashına kóbeıdi, óz kúshimen jol salyp almaq edi, biraq qarajat jetpedi».

Nur–Sultan Qazaqstannyń astanasy bolǵan 22 jylda jan–jaǵynda josparlanǵan jáne josparlanbaǵan eldimekender qaptady. Qaraótkel poselkesi astanadan 20 shaqyrym jerde ornalasqan.

Ol eki bólikke bólingen, sonyń biri ǵana astanaǵa qaraıdy. Munda mektep te, balabaqsha men aýrýhana da, tipti jańa stadıon bar.

Qalaǵa avtobýspen 15–20 mınýtta, mashınamen 10 mınýtta jetip alýǵa bolady. Biraq bul jerdiń basty problemasy – joldar. Qurǵaq kúni shań–tozań, jańbyr jaýsa – batpaq. Sol sebepti taksı de munda jolaýshylardy qınalyp, ázer ákeledi.

Bul jerde 20 myńnan astam adam turady. Kóbi astanada jumys isteıdi, qora–baqsha ustap otyr. Jergilikti turǵyndardyń basym kópshiligi – zeınetkerler.

Astana mańy dep aıtqanymen, bul poselkelerde jergilikti bılik qashan nazaryn salady dep, sheshýin kútken problema shash etekten.

Gúlim Rahmetova: «Bárimiz munda jaǵdaıy jasalmaǵan jer úılerdi jaldap turamyz. О́ıtkeni eń arzan baspana osy. Kúıeýim qalada jumys isteıdi. Toǵyz balamyz bar, al úıimizde kanalızasııa joq, qysta syz tartyp turady».

Poselkede jalǵyz sulýlyq salony bar. Baqyt Serikova – ámbebap shash sheberi. Munda turym jatqanyna on eki jyl boldy. Bul jerden erteń–aq kóship ketýge daıar, biraq úıin sata almaıdy, al jalǵa berý tıimsiz.

Al mynaý Nur–Sultannyń shetinen salynǵan Jaǵalaý turǵyn alaby. Qarqyndap ósip kele jatqan aýdandy kóriktendirý boıynsha suraqtaryn, jalpy ınfraqurylymdyq jáne basqa máselelerin ákimdik tez arada sheshim tastaıdy.

Zeınetker Jaqsylyq Bekjanov osy jerden 14 mln teńgege ($36,9 myń) eki bólmeli páter satyp alǵan:

«О́te jaqsy aýdan. Aýlasy, dúkenderi bar, balalar alańqaıy tur, jaǵajaı salyp jatyr. Parkıng qana jetispeıdi».

Bul jerdiń avtobýstary keste boıynsha júrip tur. Al mynandaı jylytylatyn, aqparattandyrý júıesimen jabdyqtalǵan, Wi–Fi bar aıaldama shamamen 10 mln teńge ($26,3 myń) turady.

Al mynaý FamilyVillage uıymdasqan kottedj poselkesi, munda barlyq jaǵdaı jasalǵan, kommýnıkasııasy júrgizilgen, qyzmet kórsetetin bólek mekemesi, kúzeti, vıdeobaqylaýy bar. Mundaǵy turǵyndardyń problemalary múldem basqa.

«Jylýǵa kóp tóleımiz, óıtkeni derbes qazandyǵymyz bar. Jylýǵa 120 dollar tóleımiz. Kóktem kelse, parkıngti sý alady», – deıdi Gúljamal Omarova.

Naýryzdyń basynda Qazaqstan premer–mınıstri Asqar Mamın astananyń jan–jaǵyn aralap shyqty, turǵyndardyń problemalary qalaı sheshilip jatqandyǵymen tanysyp, ákimderge birqatar tapsyrmalar berdi. Biraq olardyń qashan jáne qalaı sheshiletindigi belgisiz.

Aıta ketsek, Qamshy.kz aqparat agenttigi sáýir aıynan bastap CABAR.asia saraptamalyq portalymen seriktes retinde birigip jumys istep keledi. Aldaǵy ýaqytta Qazaqstanǵa qatysty ózekti máseleler týraly jazylǵan CABAR.asia portalynyń maqalalaryn oqyrman nazaryna usynatyn bolamyz.