Nesıe alýdyń joly jeńildeı tústi

Elbasynyń «100 naqty qadam» Ult josparynda memlekettik baǵdarlamalar aıasynda shaǵyn jáne orta kásipkerliktiń kókjıegin keńeıtý myqtap tapsyrylǵany belgili. Al óndiris oryndarynyń órisin óristetý úshin bilikti kadrlar qajet ekeni aıtpasa da túsinikti. Osy oraıda  «Eńbek» Nátıjeli jumyspen qamtýdy jáne jappaı kásipkerlikti qoldaýdyń 2017-2021 jyldarǵa arnalǵan» memlekettik   baǵdarlamasynyń tıgizip jatqan paıdasy orasan. Búginde Jambyl oblysynda atalǵan baǵdarlamanyń ekinshi baǵyty boıynsha «Bastaý bıznes» jobasy negizinde bir aı oqytý kýrsynan ótip, kásibin dóńgeletip otyrǵandar jeterlik.

Atap aıtsaq,  bir ǵana mal sharýashylyǵymen aınalysý úshin byltyr1003 adam shaǵyn nesıe alǵan. Olarǵa bólingen nesıe qarajatynyń kólemi 4 mıllıard 111 mıllıon teńgeni quraǵan. Oblys ákimdigi aýyl sharýashylyǵy basqarmasy basshysynyń orynbasary Qaırat Amanovtyń aıtýynsha, bıyl da oqý kýrsynan ótip, mal sharýashylyǵymen aınalysqysy kelgen 1020 aýyl turǵynyna osy kólemde qarjy  bólinbek  eken.

– Baǵdarlamanyń maqsaty – qolynan is keletin aýyl turǵyndaryna jan-jaqty qoldaý kórsetý. Monoqalalarda mal asyrap, bordaqylaýmen aınalysqysy keletin adamdar da osy baǵdarlamanyń tıisti baǵyty arqyly oqyp, qarjylaı nesıe ala alady. Bul búgingideı eńbek naryǵynda árbir adamnyń óz áleýetin iske asyra alýyna berilip jatqan zor múmkindik. Olar mal sharýashylyǵymen aınalysyp, tasy órge domalasa ózgeni de jumyspen qamtıtyny anyq. Bıyl osy baǵytta bólingen nesıe qarajatynyń 2 mıllıard 466,6  mıllıon teńgesi «Aýyl sharýashylyǵyn qarjylaı qoldaý qory» aksıonerlik qoǵamynyń oblystyq fılıaly, al 1 644,4 mıllıon teńgesi «Agrarlyq nesıe korporasııasy» aksıonerlik qoǵamynyń oblystyq fılıaly arqyly beriledi. Sonymen qatar  aǵymdaǵy jyly respýblıkalyq bıýdjetten qosymsha 1mıllıard teńge bólingenin aıta ketkim keledi, – deıdi Qaırat Tileýbaıuly.

Taǵy bir jaǵymdy jańalyq, «Aýyl sharýashylyǵyn qarjylaı qoldaý qory» aksıonerlik qoǵamynyń oblystyq fılıalynyń nesıe bóliminiń basshysy Baýyrjan Tájibaev  atalmysh  qor sharýalardy eshqandaı ekinshi deńgeıli bank nemese nesıe serikterinsiz ózderi tikeleı qarjylandyratyn, aýyldyq jerdegi kez-kelgen úı, aýlasyndaǵy 5-10 tuıaǵyna  salynǵan qora-jaıdyń barlyǵyn  kepilge qoıatyn múlik retinde jaraıtyn, onyń qunyn táýelsiz baǵalaýshylar eseptep beretinin tetik taýyp otyr.

Iá, bul sóz joq, janǵa jylý beretin jańalyq. Endi baǵdarlama aıasynda sharýalar óz tirlikterin tiktep ǵana qoımaı, qora-jaılaryna deıin kepildikke qoıyp nesıe ala alady. Al bul degenińiz, ár aýyldyq jerden júzdegen shaǵyn jáne orta bıznes sýbektileri ashylady degen sóz. Odan oblystyń ekonomıkasy taǵy qaryshtap  damı túsetini daýsyz.

Jaıdar Azamat