Kópir kezeń: Kóshbasshy tańdaý - kópke syn

Jaqyn kúnderden bergi el azamattarynyń ańsaryn aýdarǵan bir-aq másele bop tur. Iаǵnı Qazaqstan Halyqtar Assambleıasy kótergen Kezekten tys Prezıdent saılaýyn ótkizý máselesi. Toıdyń bolarynan boladysy qyzyq bop tur taǵy da. Bireý «saılaý ótedi» dep «bal ashady». Áldekimder sol saılaýdyń «ótpeıtinin» «dáleldep» álek.

El ne desede, bir anyǵy – «Búgin» be, «erteń» be, áıteýir, elimizde Prezıdent saılaýy ótedi. Bıyldan qalsa, kelesi jyly.

Qalaı bomasyn bir «saılaýdyń» tyqyry taıap turǵany anyq. Endeshe, saılaýdyń bári kandıdattarsyz ótpeıtini tarıhtan maǵlum. Sonda, Turan dalasyndaǵy táýelsiz eldiń endigi kóshbasshysy kim bolmaq?

Jurtty onan saıyn qyzyqtyryp, qyzdy-qyzdy áńgimelerdiń tuzdyǵy bolǵan dál osy taqyryp. Bireýler «Elbasy izbasaryn kórsetedi» dep «jorıdy». Endi bir bilgishter, K.Másimovti, taǵy bireýler I. Tasmaǵambetov nemese Q. Toqaev kandıdat bolýy múmkin desip júr. Taǵy bir «sáýegeılerdiń» oıynsha shetelde júrgen «Ǵ.Jaqııanov nemese Á. Qajygeldın keledi»-mys...

Árıne, búgingi Qazaqstannyń saıası basshysynyń kim bolýy álemdik saıasat sahnasynda da mańyzdy mánge ıe.

Qazaqstan – Orta Azııanyń terıtorııalyq turǵydan da, saıası turǵydan da tarazy basyn ustap otyrǵan memleket. Bul eldiń saıası tizgini sarabdal tulǵanyń qolynda bolýyna Batys pen Eýroodaq ta, Qytaı men Reseı de múddeli. Sebebi, báriniń jep otyrǵan «nanyn» aıtpaǵanda, Orta Azııanyń beıbitshiligi álem beıbitshiligi úshin asa mańyzdy.

Sebebi, Qudaı basqa salmasyn, múbáda «bos belbeý» bir basshy kelip, álemniń basqa aımaqtarynda júz bergen ultaralyq, dinaralyq nemese áleýmettik máseleler bul óńirde qaıtalanatyn bolsa, Taıaý Shyǵys pen Aýǵanstan máseleleri túk bolmaı qalýy bek múmkin... Iаǵnı álemdik saıasatty teńseltip ketetini munda tur.

Qazba baılyqtaryna baı, ekonomıkalyq múmkindigi joǵary, keń-baıtaq jeri bar Qazaqstannyń ornyqtylyǵy búkil Orta Azııa ornyqtylyǵynyń kepili deýge bolady. Bul úshin Qazaq jerindegi ishki turaqtylyq ta óte mańyzdy. Kópetnosty, kópkonfesııaly memlekettiń tynyshtyǵy úshin halyqarada kóp tarapty saıası qarym-qatynasty kózdeıtin, el ishindegi saıası kúshterdiń barlyǵy moıynsal bolǵan, el ekonomıkasyn turaqty ustap otyra alatyn, áleýmettik máselelermen kúresýge meıilinshe qýatty, halyqty artynan erte alatyn tulǵanyń bılikke kelýi eldiń ishi-syrtyna óte tıimdi.

Mine, ishki jáne syrtqy faktorlar bizdiń oıymyzǵa bir ǵana kandıdatty oraltyp otyr. Ol – eli súıgen, elin súıgen Elbasy Nursultan Ábishuly Nazarbaev. Elbasynyń saıası ómirindegi mol tájirıbesi men beıbitsúıgish batyl qadamdary, Kashmır, Taýly Qarabaq, Qyrym máselerindegi halyqaralyq iri araaǵaıyndyqtary, alpaýyt elderdiń áldeneshe urpaq basshylarymen bolǵan áriptestigi, «eshkimge táýeldi bolmaıtyn» jáne «eshkimnen alshaqtamaıtyn» beıtarap saıasattyń tizginin berik ustaǵan saıası maıdany men salmaqty saıasatkerligi onyń saıasat sahnasynan ketpeýiniń álemdik geosaıasattyń múddesi ekenin dáleldeıdi.

 Endi eldiń ishki jaǵdaıyna bir nazar aýdaryp kóreıikshi...

Álemdik ekonomıkalyq daǵdarystyń kezekti kúshti tolqyny bastalyp keledi. Demek, elge ekonomıkalyq ósim qajet. Bundaı kezeńde jańa basshy kelip, ár dárejeli basshylyq qurlym sý jańa jasaqtalyp, qurlymdar aýysyp, ózimizben ózimiz alasapyran bolǵannan góri osy qalpymyzdy saqtap damı bergenimiz abzal.

Qazaq jerine kózin tigip kórshimiz otyr. Demek, onyń tilin tabatyn saıası tulǵa kerek. Jańa basshy kelip, kórshilermen «tanysyp-bilisip», tamyr basyp bolǵansha, keıbir máselelerde ýaqyttan uttyrýymyz múmkin.

Kópdindi, kópultty memleketpiz. Bizdiń ósip órkendeýimiz úshin tynyshtyqtyń máni ózgeshe. Ol úshin tájirıbesi mol, sarabdal, salmaqty ustanymdaǵy basshy kerek.

Ulttyq ıdeıalogııa birizdilenýi kerek. Bul is qalaı aıtsaq ta, bir tulǵanyń qolymen jasalmaq. Endeshe, bastaǵan is sońyna shyǵýǵa tıis.

Bastalǵan birqatar áleýmettik, ekonomıkalyq baǵdarlamalar óz jemisin berýi kerek. Jańa basshy kelip, jańa baǵdarlamalar túzip, jańǵyrtý jasap, ýaqyt pen qarjydan uttyrǵansha, bastalǵan baǵdarlamalardyń sapaly ótýin qadaǵalap, jemisin jegen álde qaıda abzal.

Osyndaı iri áleýmettik-saıası máseleler Elbasy ókilettiligin uzartýdyń el ekonomıkasy men qoǵamdyq-saıası ómirimizge áldeqaıda paıdaly ekenin kórsetse kerek.

 Sondyqtan, memleketsúıgish qarapaıym jýrnalıst retinde óz basym Elbasymyz N.Á.Nazarbaevtyń QR Prezıdenti mindetin jalǵasty atqarǵanyn qalaımyn. Ári kóptegen qoǵam músheleriniń qoldaıtynyna senemin. QR azamaty retinde el taǵdyryndaǵy azamattyq jaýapkershiligimdi sezine otyryp, Elbasynyń qaıtadan saılaýǵa túsýin qoldaımyn.

Orazbek SAPARHAN