QAZAQ POEZIIаSYNYŃ AQ ShAǴALASY

(Aqushtap Baqtygereevanyń «Aq shaǵala» jyr jınaǵy týraly)

Ulttyq poezııany «О́rimtal», «Naz», «Qýanyshym ińkárim», «Seni oılaımyn», «Aq qanat», «Baqyt áni», «Jaıyq qyzy», «Belokrylaıa» (orys tilinde), «Aqjeleń», «Súmbile», «Aq shaǵala» syndy jyr jınaqtarymen baıytqan Aqushtap Baqtygereeva – qazirgi qazaq poezııasynyń beldi ókilderiniń biri. S.Kapýtıkın, V.Týshnova, A.Ahmatova óleńderin qazaq tilinde sóıletip,  kórkem aýdarmaǵa úles qosqan ol – kóptegen án óleńderdiń avtory, Qazaqstan Jazýshylar odaǵynyń múshesi.

Aqynnyń buǵan deıin jazylǵan jyr joldaryn kópshilik oqyrman súıip oqyǵany belgili. Sondyqtan biz onyń sońǵy jınaǵy jóninde sóz etpekpiz. A.Baqtygereevanyń 2001 jyly jaryq kórgen «Aq shaǵala» atty jyr jınaǵy – HHI ǵasyr poezııasyna qosylǵan sony úles. Jınaqqa engen jyrlardy oqyp otyryp, aqyn ómir súrgen qoǵam, onyń ómir joly týraly birsypyra maǵlumat alýǵa bolady. Aqushtaptyń ákesiniń qyzy da, uly da bolyp óskenin buǵan deıin jazylǵan «Ákeme» atty hrestomatııalyq, antologııalyq jáne «О́mirbaıan» atty óleńderinen biletinbiz. Osy óleńdegi qamshy men asaý qulynǵa úıirsek bolǵan lırıkalyq keıipkerdiń qaltaǵa asyq jınamaı óskendigi onyń «ul» bolyp týmaǵandyǵynan habar berer detal. Alaıda aqyn ákesiniń «erteń balama kelinshek alyp berem» dep júrgende, onyń arqasyna qos burymnyń tógilip sala bergenin tabıǵattyń jaratylysymen túsindirgen bolatyn.

Qolymyzdaǵy jınaqqa engen birsypyra óleńder aqynnyń ómirbaıanyn taǵy bir qyrynan tolyqtyrýǵa qyzmet etedi. «Aýyldyń tentek uldary» óleńinde «Ár úıdiń bir-bir náni edik, Aqylǵa ózge kónbeıtin. Bárimiz onda bala edik, Ul-qyz dep eshkim bólmeıtin» deıtin óleńder lırıkalyq keıipkerdiń sonaý balalyq shaǵynan bastap sóz etedi. Ásirese onyń óz anasyn ájesine erip «kelin» deıtini aýylda ata-ájesiniń baýyrynda ósken qara domalaqtardyń qylyǵyn elestetedi. «Ájem «kelin» degenge Men de júrdim «kelin» dep» keletin jyr joldary qazaq halqyna ǵana tán ádet-ǵuryp pen salt-sananyń bir kórinisi, ulttyq bolmystyń aıshyǵy bolsa, «On eki jyl júripsiń О́z qyzyńdy súıe almaı» degen joldary ata men ene aldynda ádep saqtaǵan qazaq kelinderiniń ınabattylyǵyn tolyqtyrýǵa qyzmet etedi. «Erke óstim, kórgenim joq azap keship» degen óleńinde aqyn tirshilik, ómir zańynyń ǵajap ekendigine kóńil aýdarady. «Bir kezde qundaǵyńa syıǵan sábı Úıińe syımaı ketsem, keshir, anam» deıtin óleń joldary qyz balalardyń jat jurttyq bolyp jaralǵandyǵynan habar berse, qyzdar poezııasynyń basty ereksheligi tabıǵat syryn asha bilýinde ekendigin basa aıtqan jón. Tulymshaǵy jelbirep, qalaǵa bilim izdep bara jatqan qyzyna «Tilińdi umytsań oralma» degen ana úkimi lırıkalyq keıipkerdiń ómirine azyq bolǵanyn jyr joldarynan kórýge bolady.

Qyzdar poezııasyna tán taǵy bir erekshelik – áıel-analardyń qupııa syrlaryna úńilý, jumbaq jandardyń jan jarasyna shıpa izdeý bolsa, Aqushtap poezııasynan da osyndaı syrlardy ańǵarý qıyn emes. Osylaısha, óziniń týmysyn moıyndaǵan aqyn: «Áıel ol – tirshiliktiń báıteregi, Laıyqty balǵyn jyrdyń qaı teńeýi? Iаpyrmaý, Adam ata urpaqtary О́mirde sen bolmasań qaıter edi?» dep, óleńderinde áıel-ananyń beınesin ashýǵa umtyldy. Ulttyq  ádebıette qazaq qyzdarynyń arǵy-bergi tarıhyn jyrǵa qospaǵan aqyn joqtyń qasy. Aqyn qazaq halqynyń tarıhyna sheginis jasaı otyryp, «Dala qyzy» atty lırıkalyq dastanynda qyz balanyń ómiri týraly syr shertti. HH ǵasyr basynda qazaq topyraǵyna kelgen jańalyqtyń biri – qazaq qyzdarynyń bas bostandyǵyn alyp, óner-bilimge bet burýy bolsa, aqyn osy jaıdy Qarashash ómiri arqyly sýrettedi. «Qalyńdyq bergen tóreni» Qarashashtyń mensinbeı, qalaǵa bilim izdep ketýi men alyp qashyp barǵan jerde basyna oramal saldyrmaı ketip qalýy – qazaq ortasynda bolmaǵan jat qubylys bolsa, osyndaı jańalyqtardyń el ómirine enýimen qazaq qyzdarynyń ósip-tolyǵýyn kórsetti. Oǵan Qarashashtyń bilim alǵan soń óz aýylyna kelip aýyldyq sovet keńesin basqarýda sińirgen eńbegi men soǵys jyldaryndaǵy qaısarlyǵy mysal. Aqyn «Almaıtyn boldy el jigitti Osy áıel bastyq ornyna» degen eki tarmaqqa qazaq qyzdarynyń erge bergisiz eren eńbegin syıǵyzdy.

Onyń ańyzǵa qurylǵan «Ana júregi», «Ana mahabbaty» atty jyrlary qazaq ádebıetindegi ana beınesin tolyqtyrýǵa qyzmet etedi. Birinshisinde súıgenine anasynyń júregin alyp kele jatqan jigittiń súrinip ketkenin kórgen júrektiń balasyna meıirimmen til qatýy, ekinshisine eki ana ortasynda ósken balanyń anasy kim ekenin bilmek bolǵan hannyń úkimi arqyly anasyn bilgeni arqaý bolǵan. Han «Eki saraı saldyryp ekeýińe jigitti bólip berem» degende biri kelisse, ekinshisi «Men úshin bóle kórme jer betinde Qulynym aman júrse boldy maǵan» dep kóz jasyna erik beredi.  Aqyn osy oqıǵadan «О́lsheýsiz meıirim men mahabbatyń О́zgeden bóleksiń-aý, ana júrek!» degen tujyrym jasaıdy. Analar beınesi osylaısha ańyz arqyly da tolyǵa tústi. Ańyzǵa qurylǵan jyrlarynyń qataryn «Sábı men jylan», «Qyrannyń tuıaǵy», «Ańshynyń zary» tolyqtyrady. Birinshisinde sábı men jylan arqyly adamzatqa adaldyq pen zulymdyq týraly oı tastasa, ekinshisinde qyran qustyń isi arqyly namysy oıanbaǵan pendelerge oı salady.  «Ańshynyń zarynda» maral terisin jamylǵan aǵasyn baıqamaı atyp salǵan jigittiń qasiret sherin dombyramen jetkizgenine kezigemiz. Osy oqıǵa arqyly ómir týraly «Bir-aq kúnde oshaq basyn oırandap, Bir-aq kúnde taıasyń-aý qaıran baq» degen tujyrym jasaıdy. 

Ana týraly osyndaı jyrlardyń qatary HHI ǵasyrda tyń oılarmen tolyqty. Bul jyldary jazylǵan aqyn jyrlarynda ana týraly óleńder molynan kezdesedi. Lırıkalyq keıipker birde anasymen syrlassa, endi birde anasyna muń shaǵady. «Ana syry», «Analyq aýyr paryz atqardyń da», «Anama birinshi hat», «Anama ekinshi hat», «Anaǵa hat», «Apa, sende Táńir bar, Jasaǵan bar», «Ol jaqta qalaı, apa, jyly ma eken» degen óleńderi qazaq poezııasyndaǵy ana beınesin tolyqtyratyn jyrlar. «Ana syry» jalǵyz ulynyń úılenýin jıyrma bes jyl kútken qýanyshynyń belgisindeı áser berse, «Adressiz balada» anasyna qaladaǵy turǵylyqty meken-jaıyn bermegen bala týraly «Meıirimdi ananyń jalǵyz uly Meıirimsiz bolǵany jumbaq maǵan» degen oı tastaıdy. Bul – ana qadirin bilmegen jandarǵa oı salar ǵıbrat óleń. Balasyn izdep kelgen ananyń qolynda  meken-jaıy bolmaı, úlken qaladan balasyn tappaı, sharq uryp qınalýy árıne aıanyshty. O dúnıede jatqan ata-anasyna «Balasy áı-kápirdiń» dep aıtqyzatyndardy qara jerdiń kóterip júretini ókinishti. «Apa, sende Táńir bar, jasaǵan bar, Al bizderde alaıaq, asaǵan bar... Meıirimnen aırylǵan ortada, apa, Kóz jasqa da kóp adam selt etpeıdi» dep, qazirgi zamandastarymyzdyń nıet-pıǵylynyń buzylyp bara jatqanynan habar beredi. Al, bizdiń analarymyz bardy qanaǵat tutqan, «janym arymnyń sadaǵasy» dep ar men uıatty boıyna jınaǵan ıbaly da ımandy jandar. Osyndaı analarymyzdyń búginde, ıaǵnı HHI ǵasyrda aramyzda sırep bara jatqany ómir zańy.

Qazaq qyzdaryna ósıet aıta bilgen aqyn ómir gúlin syndyrǵandarǵa: «Qarǵys aıtam jigitke ar taptaǵan, Qyzǵa da aıyp aıaýly jar tappaǵan. O, Kóktemgi máńgilik qyzǵaldaqtar, Qaıǵylaryń senderdiń ortaq maǵan», – dep laǵnet aıtady.

Aqynnyń sońǵy jyldary jazylǵan poezııasynan týǵan jer týraly óleńderdiń alatyn orny erekshe. «Jaıyq – Anam, Jaıyq – Elim, Otanym, Qushaqtaǵym, aımalaǵym keledi» deıtin Jaıyqtyń aq shaǵalasyna aınalǵan aqynnyń týǵan jer týraly «Aq Jaıyq, sensiń ár kez syıynarym», «Aq Jaıyq, tasy, tógil», «Aq Jaıyqtyń aıdyny», «Aq Jaıyqqa jyr arnaǵym keledi», «Aqjaıyq arnaǵa tús aryndama», «Týǵan jer», «Týǵan jer dep óletin ala qumda» syndy óleńderi birinshi kózge túsedi. «Sen jaıly aq besikte kúı tyńdadym» deıtin aqynnyń týǵan jer týraly óleńderi jeterlik. «Ǵashyqpyn gúl terbegen alańǵa ásem, Júrmesem ǵashyq bolyp jana almas em» dep, qorshaǵan ortaǵa, tabıǵatqa, adamdarǵa bárine de ǵashyqtyq sezimmen qaraı biledi. Sondyqtan da ol elin de, jerin de shyn ǵashyqtarsha shynaıy súıedi. Anasynyń «Qolyńnan kelse, qulynym, Minezin úıren dalańnyń», ákesiniń «Súıgender, balam, dalany Qoryqpas bolar qaterden» nemese «Aırylý týǵan jerinen Qaıǵysy bolǵan babamnyń» degen ósıetimen ósken Jaıyqtyń aq erke qyzy qaıda júrse de týǵan jerin saǵynýmen bolady. Onyń sebebin «Gúl ekesh gúl de uzartady eken ǵumyryn Tamyry jatsa týǵan jerinen nár alyp» dep týǵan jerdiń qudiretimen tanyta bildi.

Aqushtap Baqtygereeva soǵysty kórmegenmen soǵys salǵan qasiretti kórip ósken aqyn. Sondyqtan da onyń poezııasynan 40-jyldardaǵy aýyr beınetti arqalaǵan analar men jastaıynan jesir qalyp jalǵyzdyqtyń taqsiretin tartqan jesirler beınesi kóp oryn alǵan. Baýyrynan kelgen qara qaǵazdy oqymaı otqa jaǵyp jibergen anasynyń ómir boıy jolǵa qarap ótkenin «Qaraımyz jurt aıaǵy basylǵansha, Al tańda bári qaıta bastalady» dep shynaıylyqpen nanymdy beıneleıdi. Sebebi, bul sol tustaǵy birdiń emes júzdiń, myńnyń, mıllıondardyń qasireti edi. Aqynnyń «Sonaý soǵys joǵaltqan baýyrlardy Izdeýdemiz jar salyp áli kúngi, Júregimiz joqtaýdan áli muńdy» dep jyrlaýy da iz-túzsiz ketken jandardyń kóptigin eske salady. «Totyqqan bilekteriń kúnge kúıip Shóp shaýyp, ógiz aıdap, egin ordyń» dep, óz anasy arqyly sol tustaǵy qazaq áıelderiniń aýyr beınetinen syr shertti. «Jar murasy» atty óleńinde jeńgesiniń ǵumyr boıy jarynan kelgen úshburysh hatty oramalǵa orap, sandyqta saqtaǵanyn kórgen lırıkalyq keıipker:

Kónimdi etken qaısar taǵdyr isine,

Ergizbegen sózge, 

                     ózge kisige.

Tózim bergen tal boıyna taýsylmas

Qýat bergen osy hattyń kúshi me?!, - deıdi.

О́mirden alǵan osyndaı shynaıy oqıǵalardyń qazaq ádebıetindegi qyrqynshy jylǵy kelinshekterdiń beınesin tolyqtyrýǵa qyzmet eteri daýsyz.  «Aǵalar» atty óleńi jastyǵyn maıdanǵa berip, Otan qorǵaǵan aǵalarǵa arnalaǵan:

Qarý alyp qas jaýyńmen bettesip,

Al ózderiń on segizde ot keship,

Oraldyńdar aǵa bolyp aýylǵa

Jaýyryndy, alaqandy oq tesip...

«Shańyraq» atty jyrynda jary maıdanda, odan qalǵan jalǵyz tuıaqtyń aıaǵy shyqpaı sheıit bolý qasireti jas ómirin mezgilsiz qartaıtqan naǵashy jeńgesiniń óz shańyraǵyn jaýyp, jalǵyz qalǵan kempirdiń qolyna kirýi arqyly soǵystyń saldarynan talaı shańyraqtardyń esigi jabylǵanyn eske salsa, «Saǵynyshtan sarǵysh tartyp júzi de» óleńinde  soǵys salǵan jazylmas dertti bylaı beıneledi:

Mola qansha japqan máńgi gúl betin,

Saqtap ár úı jas soldattyń sýretin.

Otyz jylda ákesin bir kórmegen

Jer betinde áli qansha júr jetim.

Ne shara bar júırik ýaqyt tapsa emin,

Jubanyshy bolsa áıeldiń aq senim.

Ár bir úıde otyr búgin áje bop

Jıyrmasynda jesir qalǵan jas kelin.

«Bar syrymdy saǵan ashyq aıta alam, Tek sendegi meıirimnen jaı tabam» deıtin aqyn «Kóz boıaý jalǵan kóńilmen Kúlimdeý saǵan jat dediń. О́zińniń mańdaı terińmen О́zińe baqyt tap dediń» degen ana ósıetin ómirine azyq ete bildi. Adamgershilik murattaryn arqaý etip, moraldyq qundylyqtardy «Jaqsylyq – aryńnyń kirshiksiz aq gúli, Jaqsylyq – janyńnyń jaıdary páktigi» dep, jyrǵa qosty. Osy tarmaqtaǵy ádemi áýez ben úılesim, qaıtalaýlardyń ózara úndestigi aqynnyń kórkemdik sheberligin tolyqtyrýǵa qyzmet etedi. «Azamat» atty óleńinde azamat atanýdyń ne ekenin «Azamat ataný – bir ret sert berý, Tirlikte pasyqtyq, kúńkildi jek kórý» dep túsindiredi.

 «О́mirge kelsem qaıta men Mahabbat jaıly jazamyn!» deıtin aqyn Mahabbattyń názik syryn shertýde syrshyldyǵyn tanytty:

Arna bolshy, tolqyndaıyn, soǵaıyn.

Mıýa bolshy, saıalaıyn, qonaıyn.

Bulaq bolshy, móldiregen tup-tunyq,

Shólirkesem sýsyndaıyn, qanaıyn.

Jartas bolshy, sekireıin erkelep,

Maǵan seniń jylylyǵyń mol kerek.

Soǵa kórme daýyl bolyp qapyda,

Soǵar bolsań eskertip qoı erterek.

Mahabbattyń tylsym kúshin ǵana emes, onyń qýanyshy men qaıǵysy teń ekenin «Táttiligi sezimniń qansha bolsa, Sonsha onyń qaıǵysy, azaby da» dep beıneledi. «Qudiret bar ma teń keler Áıeldiń mahabbatyna» deıtin aqynnyń áıel mahabbatyn jyrlaýy erekshe. Ana men bala arasyndaǵy mahabbatty «Ana syry» atty óleńinen kórýge negiz bar: «Ana únsiz. Nalıdy ul, kúırep kelin. O Mahabbat, sen de bir beınet pe ediń?!».

«Injener bala», «Nemere», «Soldat syry» balladanyń jaqsy úlgileri. Atalǵan balladalardyń bárine soǵystyń bir oqıǵasyn arqaý etken aqyn tarıhılyqqa mán berdi. «Injener balada» ákesin soǵysqa berip, anadan jastaı qalǵan balanyń ınjener bolyp jetilgen shaǵyna keziksek, «Nemerede» soǵystan aman kelgen soldattyń eki balasy men jarynan aırylǵan múshkil haline jolyǵamyz. Ot ishinen alyp shyqqan jetimekti baýyryna basqan jannyń sodan týǵan nemereni aldanysh etip otyrǵany da ómir shyndyǵy. Ot ishindegi sol oqıǵany aqyn: «Juldyz bitken qarǵaǵandaı bul túndi Aı da kókten bezingendeı bir túrli. Shyryldaǵan daýsyn estip sábıdiń Janyp jatqan úıge qaraı umtyldy» dep jyrlaıdy. Ákeni baladan, balany ákeden aıyrǵan sum soǵysqa tabıǵat ananyń ózi laǵnet aıtyp otyrǵanyn aqyn osylaı shynaıylyqpen jetkize jyrlady. «Soldat syrynda» jaradar soldatty ajal aýzynan arashalap qalǵan qyzdyń ójet erligi men el men jerdi jaýdan qorǵaýda janyn oqqa tikken jaýyngerlerdiń Otanshyldyq rýhyna tánti bolamyz. «Qarlyǵash» atty jyrynda mysyqtyń tyrnaǵyna ilingen qarlyǵash týraly aıta otyryp, ýaqyttyń emshi ekeninen habar beredi. «Qasqyrda» keń saharanyń tynyshtyǵyn buzǵandarǵa qasqyrdyń isi arqyly «Qoryǵan shyǵar, múmkin, bóltirigin Joq álde keń dalasyn qyzǵandy ma?...» degen oı salady.

Qazaq poezııasyndaǵy arnaýdyń qataryn aqynnyń «Aqyn Sara aýylynda», «Bıler júr Jıenqulǵa sertti baılap», «Sol zaman qyzdar úshin qatal zaman», «Mahambetke», «Batyr» (Álııa Moldaǵulova), «Kósh basy» (Marııam Hakimjanovaǵa), «Jeńeshe» (Marııamǵa), «Arnaý» (Ábish Kekilbaevqa), «Erlikti kózben kórgen kún» syndy Juban Moldaǵalıev pen «Babanyń sazy» atty Muhıt Meráliulyna arnaǵan toptamalary tolyqtyryp tur. Aqyn Saranyń Jıenqulǵa qor bolǵanyn sol tustaǵy zaman qasireti retinde sýretteıdi: «Qyz sorly mal bergenniń oljasy bop Kúńdikke kete bergen kúńirenip... Solardyń kóz jasynan júreksizder Kıipti túlki tymaq, ıyq ishik». Qazaq poezııasyna bir top sińlilerin erte kelgen Marııam Hakimjanovanyń aqyndyǵyn «Zergersiń sózden soqqan asqan ónek, Shebersiń óleń quıǵan dastan óńdep. Jyr kóshin óziń batyl bastamasań, Múmkin biz bul ónerden jasqanar ek» dep jyrlaýmen arnaýdyń jaqsy úlgilerin jasady.

Ertegi izimen jazylǵan «Búrkit pen qarǵanyń» tárbıelik máni zor. Búrkittiń: «О́lekse jegen úsh júzden Otyzym artyq túlki alǵan», – degen sheshimi talaılarǵa oı salary anyq. Aqyn ertegini tiriltý arqyly búrkit pen qarǵa ómirinen mysal keltirgen.

«Dombyra», «Kıiz úı», «Júırik», «Asaý qulyn»,  syndy jyrlaryn etnografııalyq óleńder qataryna jatqyzýǵa bolady. HHI ǵasyrdaǵy aqyn lırıkasy ǵıbrat óleńdermen tolyǵýda:

Qyranǵa quzdan kelgen,

Saı oǵash seziledi.

Uıasyn buzǵan jerden

Qarlyǵash bezinedi...

Jamanmen ótken ǵasyrdan,

Jaqsymen ótken kún artyq.

Súımestiń bergen asynan,

Súıiktiń bergen ý artyq...

Erte ósken gúlden qorqamyn –

Aıazǵa urynady-aý dep,

Mezgilsiz julynady-aý dep.

Meńireý túnnen qorqamyn –

Janarlar jumylady-aý dep,

Ańqaýlar jyǵylady-aý dep...

Ár aqynnyń óz ortasyn jyrǵa qosatynyn eskersek, Aqushtaptyń da búgingi qoǵamnyń qasiretin jasyra almaýy zańdy. Aqyn anasymen syrlasa otyryp «Júrekti sen syılaǵan qansyratty Tonaǵan adamdy adam myna ǵasyr», «Meıirimnen aırylǵan ortada, apa, Kóz jasqa da kóp adam selt etpeıdi», «Bazarda qaıyrshy ana qol jaıady, Bilmedim ul-qyzynyń qaıda ekenin», «Al bizde áıelder júr araq satyp, Bilmedim erleriniń qaıda ekenin», «Tastandylar úıi bar sábı toly Búgingi mahabbattan jerkenemin» dep, búgingi kúnnen habar beredi. Ásirese, «Ishkish áıel» óleńine keńestik dáýirde de, táýelsizdik tusynda da sheshimin tappaı júrgen qoǵam derti negiz bolǵan. «Kóz ashqaly kórgeni – tesik qalta, О́mir súrgen mekeni – jataqhana» degen joldar úmitten de, dostan da, týystan da kóńili qalǵan jannyń ómirdiń daýyldaryna tótep bere almaı, beli búgilgenin baıqatady. О́mir boıy tyrbanyp tirlik etken jannyń durys baspanasy bolmaýy, sonyń saldarynan ishimdikke áýes bolyp óz ómirin tárki etýi jeke adamnyń emes, búkil qoǵamnyń qasireti. Búginde ana men bala densaýlyǵyna memleket tarapynan kóńil bólinip otyrǵany belgili, alaıda olardyń áleýmettik jaǵdaıyn eskerip jatqan jan joq. Eńbek aqysy kúndelikti tirshiliginen artylmaıtyn jandardyń úlken qalalardan páter ala almaýy, bar ǵumyry jataqhanada ótýi árıne ókinishti. Aqyn janyn mazalaǵan osyndaı qasiret úkimet basyndaǵy otyrǵan basshylardyń nazaryn aýdaryp jatsa quba-qup. «Nekesiz týǵan sábı» – qazirgi tańda balalar úıi men tastandylar qatary kóbeıip bara jatqanynan habar berer óleń. Mine, osyndaı keleńsizdikterge beı-jaı qaraı almaǵan aqyn «Jaqsylyqtan úmitti edim» óleńinde «Jaqsylyqtan úmitti edim, Ne kórmedim anajan» deı kelip, keri ketken ker zamandaǵy araq iship jaryn sabaǵan jigitke, abyroısyz arýǵa, baılyqqa bas urǵan janǵa, dańqty satyp alatyn qýys keýde paqyrǵa, aqyrǵan bılikke, orasholaq áıelge, shalasaýat ákimge, qyz izdegen shalǵa, minbede bos myljyńdaǵan «sheshenderge» laǵnet aıtady.

 Aqyn poezııasynda ana týraly jyrlarmen birge anamen syrlasý basym. Ol búgingi ómir týraly da árdaıym anasymen syrlasyp «Endi, apa, kórmegeniń durys shyǵar Aýyzdyq, júgen kıgen asaýyńdy» deıdi. Munyń ózi aqynnyń zaman dertin jasyra almaı, oǵan qarsy kúresýge daıar ekendigin baıqatady. «Sharshaımyn oı sandyǵyn aqtarýmen», «Terbetilip buıra tolqyn jalynda», «Samal súıip, Tolqyn terbep jatyrmyn», «Parlatyp kózdiń jasyn Jaıyqqa ushqan Men, apa, sekildimin aq shaǵala», «Aq sazan úrkip ketken Jaıyqtaımyn» dep ózi aıtqandaı, búginde Aqushtap Baqtygereeva Aq Jaıyqtyń ǵana emes, qazaq poezııasynyń aq shaǵalasyna aınaldy.  Ol – qazaqtyń Farızasy atanǵan aqyn apasynyń artynan ergen erke qyzdardyń biri de, biregeıi. Aqjaıyqta dúnıege kelgen aqyn apalaryna barsha qalamger sińlileri ulttyq poezııanyń kókjıeginde qaryshtap samǵar qanatyńyz talmasyn degen tilek bildiredi.

Gúljahan ORDA, M.O.Áýezov atyndaǵy

Ádebıet jáne óner ınstıtýtynyń

bas ǵylymı qyzmetkeri, fılol.ǵ.d.