ELBASYNYŃ TÚRKIIаǴA SAPARY: QAZAQ JOLY – TÚRKI DÚNIESI MEN ORYS ÁLEMINE ORTAQ DAŃǴYL EKENIN KО́RSETTI

5 tamyz kúni Elbasy Nursultan Nazarbaev Ankaraǵa baryp, Túrkııa prezıdenti Rejep Erdoǵanmen kezdesti. «Áskerı tóńkeris», «Reseı men Túrkııa arasyndaǵy salqyndyq», «Qazaq-túrik lıseıleri týraly shý», t.b. máseleler eki jaqty kezdesýdiń mańyzyn arttyra tústi. Bul kezdesýler týraly Túrik baspasózinde jarııalanǵan maqalalar álem nazaryn aýdardy. Elbasy sapary «Qazaq jolynyń» - túrki dúnıesi men orys álemine ortaq dańǵyl ekenin kórsetkendeı boldy.

«Nazarbaev – Túrki áleminiń aqsaqaly»

Túrkııa basshysy Rejep Erdoǵan Elbasyny erekshe sán saltanatpen qarsy aldy. Jýrnalısterge suhbat berý kezinde Erdoǵan «Túrkııanyń dushpany – bizdiń dushpanymyz» degen Qazaqstan Prezıdentin «Túrki áleminiń aqsaqaly» dep atady.

Túriktiń «t24» arnasy bolsa, Túrik prezıdenti Erdoǵannyń «Aqsaqalǵa alǵysyna» toqtaldy. Habarda N. Nazarbaevtyń orys-túrik qatynasyndaǵy mańyzdy úlesine Erdoǵannyń alǵysyn aıta kele, «Qurmetti aqsaqal» degen sózdiń Erdoǵannyń aýzynan birneshe márte shyqqanyn erekshe atady. Erdoǵan óz alǵysynda Qazaqstan Túrkııanyń qıyn kúnderinde janynan tabylǵanyndaı, Túrkııa da árdaıym Qazaqstanmen birge ekenin aıtty.

Al, Túrkııanyń Tań (Sabah) jáne Ult (Millyet) gazetteri Nazarbaevtyń Túrkııaǵa saparyndaǵy «Túrkııaǵa dushpan bolǵan, bizdiń de dushpanymyz» degen sózin taqyryp etip alyp, arnaýly maqalalar jazdy. Bul basylymdar da, Erdoǵannyń «Qurmetti baýyrym, Qurmetti aqsaqalymyzdyń úlesin umytý múmkin emes» degen sózderin atap aıtty.

Nursultan Nazarbaev – Túrkııanyń tóbesine bult tóngende qoldaǵan birinshi Prezıdent

Bul týraly qazaqstandyq jýrnalısterge bergen suhbatynda Túrkııa Premer-Mınıstriniń orynbasary Týgrýl Týrkesh aıtqan bolatyn.

«Nazarbaevpen ár kezdesý nátıjeli ótedi. 15 shildeden keıin ol bizdi qıyn kezde qoldaý úshin kelgen alǵashqy Memleket basshysy. Ol tóńkeriske qaramastan óz ustanymyn ózgertpedi. Bul bizge úlken qoldaý bolyp otyr», – dedi T.  Týrkesh.

Eki Prezıdenttiń ótkizgen baspasóz konferensııasynda Erdoǵan Elbasyǵa qıyn sáttegi osy qoldaýy úshin alǵys bildirdi.

Osyǵan oraı túriktiń eń yqpaldy basylymy «Hýrrıet» gazeti Erdoǵannyń Qazaqstan Prezıdentin qarsy alýyna asa mán berip, arnaýly maqala jarııalady. Onda Elbasymyzdyń Túrkııaǵa tóńkeristen keıingi saparlaı kelgen alǵashqy prezıdent retinde kelýiniń saıası salmaǵyn saraptaı kele, Erdoǵannyń kórsetken yqlasynyń ádettegiden ózgeshe ekenin jazdy. Bul joly prezıdentti qarsy alý saltanatyna ásker emes arnaýly kúsh tartylǵan. Qaýipsizdik eń joǵary deńgeıde qamtamasyz etilgen.

Erdoǵan: Ankara men Máskeý qatynastaryn qalypqa keltirýdegi Nazarbaevtyń eńbegin esh ýaqytta umytpaımyz

Túrik Respýblıkasynyń prezıdenti Rejep Erdoǵan bizdiń Memleket basshysy Nursultan Nazarbaevqa Ankara men Máskeý arasyndaǵy ózara qatynasty qalpyna keltirý isinde qosqan úlesi úshin alǵys bildirdi.

«Shyndyǵynda, Reseımen ara qatynasymyzdaǵy shıelenis kezeńinde Nursultan Nazarbaev birneshe ret Pýtınmen kezdesip, kelissózder júrgizdi, bizdiń qatynastardy qalpyna keltirý isinde úlken qoldaý kórsetti. О́zbekstandaǵy ShYU sońǵy sammıtinde ol arnaıy elshi jiberýimdi surady, men jiberdim. (...) Biz Nazarbaevtyń eńbegin esh ýaqytta umytpaımyz. Taǵy da óz atymnan, túrik halqynyń atynan Túrkııa men Reseı arasyndaǵy ózara qatynasty  qalpyna keltirý isinde zor yqpaly úshin alǵys bildiremin», - dedi Erdoǵan ekijaqty kelissózder qorytyndysy boıynsha baspasóz konferensııasynda.

Túrik gazeti: Nazarbaev – álemdegi eń belsendi 10 lıderdiń biri

Túriktiń «Áýeli Otan» gazeti 5 tamyz kúngi sanynda «Túrkııa-Reseı tatýlyǵyndaǵy Nazarbaevtyń róli» atty arnaýly maqala jarııalady.

«Taýdaı alǵys Qurmetti Nazarbaev, eki baýyrlas el árqashan, ár jaǵdaıda da bir-biriniń janynda!» dep bastalady maqala. Onda Qazaqstandy «Azııanyń jarqyraǵan juldyzy» dep sıpattaı kele, Túrki Álemi men jahandyq saıasattyń sheber saıasatkeri retinde Nazarbaevqa qurmet kórsetiledi. Elbasymyzdyń túrik-orys qatynasyn jaqsartýyndaǵy erekshe róline arnaýly toqtalǵan gazet, QR Prezıdentin «álemniń eń belsendi 10 lıderiniń arasynda» dep jazdy.

Atalmysh maqala sońynda Nazarbaevtyń Túrkııaǵa saparyna «Anadolydaǵy 78 mıllıon qazaqtyń atynan» rızashylyq bildirgen.

Áleýmettik jelilerde túrik azamattary Qazaqstan basshysynyń «Baýyrymnyń janynda bolý úshin keldim» degen sózderin erekshe qurmet kórip, eki baýyrlas eldiń kóregen basshylarynyń qaıratkerligin, Qazaqstandy jáne «Túrik áleminiń kóshbasshysy» Nazarbaevty maqtan tutyp, osy jolǵy saparyna alǵys jaýdyryp jatty.

Qazaqstan men Túrkııa – Jibek jolyn toǵystyrýshy elder

 «Bizdiń endigi maqsatymyz – eki eldiń arasyndaǵy saýda-sattyqty 10 mlrd. dollarǵa jetkizý. Bizdiń kelisken jańaǵy qujat aıasynda josparlanǵan, oryndalyp jatqan 20 ınvestısııalyq joba bar. Bul jobalardyń jalpy quny 813 mln. dollardan artyq»,– dedi Elbasy.

Budan keıingi kezekte Memleket basshysy Qazaqstan men Túrkııa ejelden Uly Jibek jolyn toǵystyrǵan elder ekenine toqtalyp ótti. «Búgingi tańda memleketimiz Shyǵys pen Batysty jalǵastyrý dástúrin joǵaltqan joq. Erdoǵan myrzanyń Shanhaı Yntymaqtastyq Uıymyna Túrkııanyń qabyldanýy jónindegi usynysyn tolyqtaı qoldaımyn, ShYU-daǵy bizdiń áriptesterimiz de qoldaıdy dep senemin»,– dedi Nursultan Nazarbaev.

Qazaq-túrik lıseılerine qatysty Qazaqstannyń óz aıtary bar

Elbasynyń Ankaraǵa saparynda eldiń erekshe nazar aýdaryp, taǵatsyzdana kútkeni de Elbasynyń qazaq-túrik lıseılerine qatysty ustanymy bolatyn. Túrkııadaǵy tóńkeris áreketinen soń ol eldiń basshylyǵy búlikke ǵalym F.Gúlenniń qatysy bar dep, birqatar elde jumys istep turǵan túrik lıseılerin Gúlen ustanymdarymen baılanystyryp, olardy jabý týraly usynys jasaǵan edi.

«Qazaqstanda jumys istep turǵan mektepter – bizdiń memlekettiń mektepteri. Bul mektep oqýshylary Qazaq, orys, aǵylshyn jáne túrik tilderinde bilim alady. Mektepterde jumys isteıtin oqytýshylardyń 90 paıyzy Qazaqstan azamattary jáne tek 8-9 paıyz oqytýshylar Túrkııadan balalaryn oqytý úshin keledi.

Ol mektepterde bilim berý sapasy óte joǵary. Bilim alatyn 9 myń balanyń birneshe myńy álemdik olımpıada, baıqaýlardyń jeńimpazdary, olardyń barlyqtary ýnıversıtetterge túsedi», - dedi N. Nazarbaev.

Sonymen qatar, Elbasy Túrkııa tarapynyń ótinishin de jerde qaldyrmaıtynyn, eki el bilim vedomstvolary ókilderinen qurylǵan komıssııanyń qazaq-túrik lıseıleriniń oqytý baǵdarlamasyn tekserýge múmkindik beretinin aıtty.

Darhan Muqantegi