"Baraholka" taǵy órtendi. Bul "orysquldardyń" isi me?

Keshe Almatyda taǵy bir bazar órtendi. «Baraholkadaǵy» ol bazardyń aty «Iýpıter», órt amtyǵan aýmaǵy 400-500 sharshy metr. О́rt sóndirýge 900 adam qatysqan! Burynǵy órtterde órt sóndirýge munshama adam qatysqan emes. Sonda munyń ne sıqyry bar eken? Ne de bolsa, «kryshasy» myqty bireýdiń bazary nemese sol «kryshanyń» óz bazary! Sebebi, munyń aldyndaǵy bazar órteý naýqandarynda, bılik tarapynan dál mundaı «erekshe qamqorlyq» baıqalmaǵany belgili. Bul joly órt te tez aýyzdyqtalypty. Soǵan da táýbá deıik!.. Meniń aıtaıyn dep otyrǵanym, órti sóndirilgen bul bazar emes, jalpy «órtengish» bazarlar týraly. Bul kúnderi qaladaǵy, qala mańyndaǵy qazaqtardyń deni bazar jaǵalap ketkeni jóninde. Qazaqtyń deni osy bazarmen ǵana nápaqasyn aıyryp júr. Álgi 2050 jyly «30» eldiń qataryna qosylǵysh Qazaqstannyń búgingi keıpi osyndaı! Halqynyń deni bazarǵa tentirep ketken memleketti kim qataryna qosa qoıar eken? Biraq, bizdiń orysqul bılikte uıat shamaly. Olar eń aldymen arttaryna qaramaı-aq, ana 30 eldiń qataryna ózderi baryp qosylyp alady. Olar keýdesinie ıtergenge de qaramaıdy. Bul orysqul bılikte uıat pen namys o bastan shamaly bolatyn. Qaıtadan negizgi taqyrybyma oralaıyn. Bazarlaryn birinen keıin birin órtep, halyqty qan qaqsatqandardyń kim ekenin, el ashyq aıtyp júr. Ol «osy» ermegi» arqyly qansha qazaqty zar qaqsatyp, qaıyrshy ǵylyp jibergenin bile me eken, áýeli? Bilmeıdi, bilgisi de kelmeıdi! Búginde myna orysqul bılik, qaı jerde Qazaq bar, sol jerdiń tas-talqanyn shyǵarady. Sebebi, olarǵa Qazaq kerek emes. Olar myna «qoı qazaqtan» qutylmaı, jerleri eshqashan da keńimeıdi. Analarǵa qaıtadan basybaıly qul bolǵanda, eń aldymen ishten «búlik shyǵaratyn da» osy «qoı qazaqtar» bolatynyn, olardyń qurǵyr ishi sezbeıdi emes, sezedi. Buny «bir» dep qoıyńyz. Ekinshiden, áıteýir «birdeńe búldirse» boldy, óndirdeı qazaq jastaryn jypyrlatyp sottatyp jiberip jatyr. Osy jazdaǵy ana Qaırat degenniń konsertinde «búlik shyǵardy» degen jeleýmen búginde onshaqty qazaq jasyn temir tordyń ar jaǵyna toǵytyp jibergender de osy orysqul bılik! Biletinderdiń aıtýyna qaraǵanda bizdegi abaqtylardy otyrǵandardyń 90 paıyzy 18-25 jas aralyǵyndaǵy qazaq jastary eken. Bular naǵyz qazaqty kóbeıtetin jasta abyqtyda otyr. Bul da myna orysqul bıliktiń ádeıi istep otyrǵan qýlyq saıasattary. Taıaýda ǵana semizdikten jarylyp keteıin dep ázer turǵan taǵy bir naǵyz kókbet ekeni sýretinen kórinip turǵan orysqul erke balanyń kóp adamdy tal túste mashınasymen taptap ketip, sonyń birin óltirip tynsa da, onyń ákesiniń EKSPO degeniń bir «dókeıi» ekenin nazarda ustaǵan Almatynyń quqyq qorǵaýshylary ustap turyp, bosatyp jiberip, baspasóz shýlaǵan soń ǵana ony qamaǵan nıet tanytyp otyr. Eger kisi óltirgish qarapaıym qazaqtyń balasy bolǵanda, ony ómir boıǵa sottap jiberer edi. Bul «erketotaıdy» - naǵyz orysquldardyń búgingi jıyntyq obrazy dese de bolady. Já, áńgime «bazardan» shyqty ǵoı. Búgingi orysqul bıliktiń bazar ataýlyǵa sonshalyqty óshigip alǵandarynyń artynda ne turǵanyn, endi túsingen bolarsyzdar. Osy jyly, ıaǵnı, Orysquldar bıliginiń 23 jyl boıy «ańsaǵan armandaryna» jetetin kúnge az qaldy! Jumash KО́KBО́RI