Astana aglomerasııasy aldaǵy ýaqytta qalaı damıdy?

Úkimet Aqmola oblysynyń ákimdigimen birlesip turaqty negizde elordaǵa irgeles eldi mekender turǵyndarynyń ómir súrý sapasyn jaqsartýǵa jáne qolaıly jaǵdaılar jasaýǵa baǵyttalǵan sharalardy iske asyrýda. Osy maqsatta Astana qalasyna irgeles eldi mekenderdi áleýmettik-ekonomıkalyq damytýdyń keshendi josparynyń eki kezeńi iske asyryldy. Bul týraly premer-mınıstr Álıhan Smaılovtyń «Aq jol» jáne «AMANAT» partııalary fraksııalarynyń depýtattaryna bergen jaýabynda aıtylady.

Úkimet basshysynyń dereginshe, keshendi josparlardyń sheńberinde 2011 – 2020 jyldar aralyǵynda jalpy somasy 84 mlrd teńgege 132 is-shara iske asyrylgen.

Alǵashqy eki kezeńdi iske asyrý kezinde halyq sany birneshe esege ósip, 16 myńnan astam jeke turǵyn úı (Selınograd – 14440, Arshaly – 1320, Shortandy - 377) salynǵanyn eskere otyryp, ınjenerlik ınfraqurylymdy odan ári damytý jáne tıisti áleýmettik obektilermen qamtamasyz etý úshin keshendi jospardyń kelesi kezeńi bekitilgen.

"Atalǵan Keshendi jospar qazirgi ýaqytta Prezıdent Ákimshiliginiń tapsyrmasy boıynsha jańartylyp jatyr, oǵan Qosshy qalasyn damytý jónindegi qajetti is-sharalar qosylyp, iske asyrý merzimi 2025 jyldy qosa alǵanǵa deıin uzartyldy. Jalpy 2025 jylǵa deıin ózektendirilgen Keshendi josparda 216,9 mlrd teńgege 96 jobany iske asyrý kózdelgen  onyń ishinde Qosshy qalasyn damytýǵa 29 joba boıynsha 79,6 mlrd teńge. Bul qajetti ınfraqurylymmen qamtamasyz etýge jáne elorda men onyń mańyndaǵy aýyldar turǵyndarynyń jaıly turýyn arttyrýǵa oń áser etedi. 2022 jylǵy 4 qazanda Respýblıkalyq bıýdjet komıssııasynyń otyrysynda ózektendirilgen Keshendi jospar jobasynyń is-sharalaryn qarjylandyrý qoldaý tapty, ony aǵymdaǵy jyldyń sońyna deıin bekitý josparlanyp otyr" delingen Smaılovtyń jaýabynda.

Premer-mınıstr sózinshe, 2019 jyldan bastap elordalyq aýmaqta «Aýyl – el besigi» jobasy men iri qalalardyń shet aımaqtaryn damytý baǵdarlamasy iske asyrylyp keledi.

Atalǵan baǵdarlamalyq qujattar sheńberinde 2019 – 2022 jyldar aralyǵynda 33 is-sharany iske asyrýǵa 41,9 mlrd teńge bólingen. 2023 jyly atalǵan baǵdarlamalar boıynsha 13 is-sharany iske asyrýǵa 6,2 mlrd teńge kózdelgen.

"Memleket basshysynyń 2022 jylǵy 26 qarashadaǵy №1 Jarlyǵyn oryndaý úshin Úkimet Qazaqstan Respýblıkasynyń aýyldyq aýmaqtaryn damytýdyń 2023 – 2027 jyldarǵa arnalǵan tujyrymdamasyn ázirlep jatyr, ony 2023 jylǵy naýryz aıynyń sońyna deıin bekitý josparlanyp otyr. Ázirlenip jatqan Tujyrymdama sheńberinde ómir súrý sapasyn jaqsartý jáne onyń ishinde elordaǵa irgeles aýyldyq jerlerde jaıly ómir súrý ortasyn qurý josparlanýda. Atalǵan baǵdarlamalyq qujattar sheńberinde jumys isteýden basqa, jedel den qoıý jáne elordalyq aımaqtyń ózekti máselelerin sheshý maqsatynda Aqmola oblysy men Astana qalasynyń ákimdikteri turaqty negizde keńester men jumys kezdesýlerin uıymdastyrady. Mysaly, qala mańyndaǵy halyqqa kóliktik qyzmet kórsetý máseleleri boıynsha toqsan saıynǵy negizde ótkiziletin keńesterdiń qorytyndysy boıynsha 2019 jyldan 2022 jylǵa deıin qala mańyndaǵy marshrýttyq jeli 18-den 25 marshrýtqa deıin ulǵaıdy, 6 eldi mekenge jańa marshrýttar uıymdastyryldy. 2021 jyly medısınalyq qyzmet kórsetýdi jáne olarǵa jedel medısınalyq kómek kórsetýdi jaqsartý maqsatynda Astana qalasynyń densaýlyq saqtaý obektisine (Astana qalasynyń «№ 12 qalalyq emhana» ShJQ MKK) Selınograd aýdanynyń Qaraótkel jáne Qarajar aýyldarynyń 3444 turǵynyn bekitý júzege asyryldy. Budan basqa, ákimdikterdiń tyǵyz ózara is-qımyly negizinde elordalyq halyqty ortalyq sýmen jáne gazben jabdyqtaýmen qamtamasyz etý máseleleri sheshilýde" deıdi Álıhan smaılov.

Mınıstrler kabınetiniń basshysy sonymen qatar qazirgi ýaqytta memleket basshysynyń 2021 jylǵy 1 qyrkúıektegi «Halyq birligi jáne júıeli reformalar – el órkendeýiniń berik negizi» atty Qazaqstan halqyna Joldaýyna sáıkes Dúnıejúzilik bankpen birlesip «Aglomerasııalardy damytý týraly» Qazaqstan Respýblıkasy Zańynyń jobasy (budan ári - zań jobasy) ázirlenip jatqanyn jetkizdi. Zań jobasy sheńberinde keshendi qalalyq josparlaý máselelerin sheshý, bir deńgeıdegi bıýdjetterdiń ózara is-qımyly, respýblıkalyq mańyzy bar qalalar ákimdikterine syrtqy naryqtarda qaryz alýǵa ruqsat berý, biryńǵaı qala qurylysyn josparlaýdy qamtamasyz etý, biryńǵaı kólik modeliniń jumys isteýi jáne t. b. jónindegi sharalar kózdeledi.

Sonymen qatar zań jobasynda aglomerasııalardy damytý salasyndaǵy jergilikti bılik organdarynyń ókilettikterin keńeıtý kózdelgen, bul olarǵa aglomerasııany damytýdyń paıymy men strategııalyq baǵyttaryn aıqyndaýǵa belsendi qatysýǵa jáne aglomerasııa aýmaǵyndaǵy jergilikti mańyzy bar máseleler men mindetterdi birlesip sheshýge múmkindik beredi.

"Osylaısha «Aglomerasııalardy damytý týraly» Qazaqstan Respýblıkasy Zańyn qabyldaý ákimdikterdiń elorda men qala irgesindegi aýmaqtardy odan ári damytýǵa kúsh-jigerin shoǵyrlandyrý úshin normatıvtik baza jasaıdy. 2022 jylǵy 30 qyrkúıekte zań jobasy Qazaqstan Respýblıkasy Parlamentiniń Májilisine engizildi.  Júrgizilgen jumystyń nátıjeleri jáne elordalyq aımaqty damytý josparlary týraly tolyǵyraq aqparat qosymshada berilgen. Jalpy elordaǵa irgeles eldi mekenderdiń damýy Qazaqstan Respýblıkasy Úkimetiniń turaqty baqylaýynda" deıdi úkimet basshysy.