"Qara baýyr qasqaldaq". Aqyn Esenǵalı Raýshanov qaıtys boldy

Esenǵalı Raýshanov 1957 jyly 5 qazanda Qaraqalpaq AKSR-inde týǵan.

1973 jyly Qyzylorda oblysy, Jańaqorǵan aýdany, Kelintóbe sovhozyndaǵy №192 orta mektepti bitirgen soń, 1975-1977 jyldary Keńes áskerı kúshteri qatarynda Soltústik Kavkaz áskerı okrýginde qyzmet atqardy. QazMÝ-diń jýrnalıstıka fakýltetin bitirgen. О́leńderi 1973 jyldan beri jarııalanyp keledi. 1983 jyly «Berdáýlet pen Jolaman» atty poemasy Qazaq KSR Baspa, polıgrafııa jáne kitap saýdasy isteri jónindegi memlekettik komıtetiniń, Qazaqstan Jazýshylar odaǵy, Qazaqstan LKJO Ortalyq Komıteti men «Jalyn» baspasynyń ozyq shyǵarmalarǵa jarııalaǵan báıgesinde birinshi oryn alǵan.

1983-1987 jyldary «Jalyn» jáne «Araı» jýrnaldarynda poezııa bóliminiń meńgerýshisi, jaýapty hatshy, 1988-1995 jyldary «Bilim jáne eńbek» («Zerde») jýrnalynyń bas redaktory qyzmetin atqardy. Sońǵy jyldary «Jazýshy» baspasyna basshylyq etti.

О́zbek klassıgi Hamza Nıazıdiń óleńderin ózbek tilinen tikeleı aýdaryp, jeke kitap etip shyǵardy. Ortaǵasyrlyq tarıhı tanymdyq jádiger «Temir jarǵylary» da tuńǵysh ret qazaq tilinde E.Raýshanov tárjimasymen sóıledi.

О́leńderi orys, lıtva, bolgar, cheh, ýkraın, ózbek, qyrǵyz tilderine aýdarylǵan.

Qazaqstan Lenın komsomoly syılyǵynyń jáne Halyqaralyq «Alash» ádebı syılyǵynyń laýreaty. Máskeýde ótken jas aqyn-jazýshylar festıvaliniń, sondaı-aq Qazaq KSR-i shyǵarmashylyq jastarynyń «Jiger» festıvaliniń tuńǵysh laýreaty. Qazaq KSR-i syılyqtarymen jáne táýelsiz Qazaqstannyń on jyldyǵy medalimen marapattalǵan. Qazaqstan Respýblıkasy Memlekettik syılyǵynyń laýreaty (2006), «Qurmet» ordeniniń ıegeri, Qazaqstanǵa eńbegi sińgen baspa qaıratkeri, Sh.Esenov atyndaǵy Aqtaý tehnıkalyq ýnıversıtetiniń qurmetti professory bolǵan.

Shyǵarmalary: Bastaý. О́leńder. A., «Jalyn», 1980; Kelintóbe. О́leńder. A., «Jalyn», 1984; Sholpan juldyz týǵansha. О́leńder. A., 1986; Ǵaısha bıbi. О́leńder. A., «Jazýshy», 1992; Qara baýyr qasqaldaq. О́leńder. A., «Jalyn», 1995; Perishteler men qustar. A., «Jazýshy», 2005; Bozańǵa bitken bozjýsan. A., «Rarıtet», 2006; Qustar bizdiń dosymyz. A., «Jazýshy», 2007.

Aqynnyń óleńderi el ishinde keńinen taralǵan. Jeltoqsan kóterilisine arnalǵan "Qara baýyr qasqaldaq" óleńin, osy óleń negizinde jazylǵan ándi estimegen adam qazaq qoǵamynda kemde kem. Tómende aqynnyń "Qara baýyr qasqaldaq" óleńi qsynylyp otyr.

Qara baýyr qasqaldaq

Qara baýyr qasqaldaq, qaıda ushtyń pyr-pyrlap?

Sazyń qaldy sábıdiń eńbegindeı bylqyldap.

Qarabaýyr qasqaldaq, qasqaldaǵym, keri qaıt,

Sırep ketken toǵaıǵa qamyqpa dep kóńil aıt!

Uıa qalsa ıesiz, aıdyn úshin sol qaıǵy,

Qańǵyp kelgen shúregeı kólge pana bolmaıdy.

О́z bosaǵań bul jerdiń taýy, qyry, tóbesi,

Bosaǵasyn basqaǵa tastaı ma eken, o nesi?

Qasqaldaǵym, keri qaıt!..