• USD 468.56

  • EUR 497.56

  • RUB 7.3

  • CNY 67.18

08 Mamyr, 20:41:33
Almaty
+35°

10 Maýsym, 2020 Suhbat

Belsizdik aýrýyn emdeýge kómektesetin kórpeshe

Jýrnalıst, «Ýaqyt kórsetedi» jobasynyń júrgizýshisi Nurseıit Jylqyshybaı belsizdik aýrýyn emdep jazatyn kórpeshe oılap tapqany týraly málimdegen. Kórpeshe qalaı jasaldy jáne paıdasy qandaı ekenin jýrnalıstiń ózi Qamshy tilshisine aıtyp berdi.

– Nurseıit myrza, kórpeshe oılap tabý týraly oı qaıdan keldi?

– Kórpesheniń ıdeıasyn aıtyp júrgenime eki jyldan astam ýaqyt boldy. Negizgi ıdeıa avtory jýrnalıst, áriptesim, qazir ulttyq arnada qyzmet atqaratyn Maqsat Tolyqbaı esimdi azamat. Maqsattyń osyny jasaımyn dep talaptanyp júrgenine eki jyl boldy. Byltyr shyǵarǵysy kelgenimen, sáti túspedi. Sodan bul sharýany ózim jasap kórýge bel býdym. Osylaı, Maqsattyń ruqsatymen qolǵa alǵan jaıymyz bar. Kórpeshe attyń shoqtyǵy men paıdaly aǵashtan jasalǵan. Uzyndyǵy –  40 sm, eni –  30 sm. Almaty qalasynda tigiledi. Osynyń arqasynda bas-aıaǵy on adamdy jumyspen qamtamasyz etip otyrmyn.

– Kórpeni oılap tabarda mamandarmen aqyldastyńyz ba? Jalpy medısına salasynda bilimińiz bar ma?

– Men ózim jýrnalıstpin. Bala kezimnen bastap jýrnalıstıkamen qatar jeke kásipti alyp júrmin. Qazir mal sharýashylyǵymen aınalysamyn. Jıhaz jasaıtyn sehym bar. Sondyqtan kez kelgen bastamada sala mamandarymen aqyldasyp, kerekti aqyl-keńesterin alyp, sodan keıin naryqqa shyǵaramyz. Eń bastysy – bul dúnıeniń paıdasy bolmasa, eshkimge zııany joq. Baǵasy da qoljetimdi. Ekiniń biri ala alatyndaı etip qoıdyq. Sala mamandarynyń arasynda ózimniń jaqyn týystarym, aralastyn dostarym, onyń ishinde medısına salasynda qyzmet atqaryp, qazir zeınetke shyqqan kisiler bar. Biz deneni shynyqtyrý úshin jattyǵý zaldaryna baramyz, mıymyzdy shynyqtyrý úshin kitap oqımyz. Endi qarańyz, dúnıege urpaq ákelý úshin jigittiń ekinshi "júregi" myqty bolýy kerek. Ol úshin kútiný qajet. Bos ýaqytta atqa jaıdaq otyrǵan jón, ondaı múmkindik bolmasa, osy kórpesheni alyp paıdalansyn. Qalaı bolǵanda da kútinip júrý kerek.

– "Attyń shoqtyǵy men paıdaly aǵashtar" dep qaldyńyz. Ol qandaı paıdaly aǵash? Attyń shoqty dep naqty neni aıtyp tursyz?

– Aǵash retinde kádimgi qaraaǵash qoldanylady. Ony arnaıy stanoktardan ótkizemiz de attyń shoqtyǵy ispettes qylyp shyǵaramyz.

– Kórpeshe qalaı áser etedi?

– Er azamattardyń qýyq bezi shoqtyqqa tıgennen keıin, soǵan úıkelgennen keıin eki qýyqtyń arasyndaǵy bez qalpyna keledi. Búginde atqa jaıdaq otyryp jatqandar saýsaqpen sanarlyq qana. Atqa otyrǵanda quıryǵyń bir oıylatyn bolsa, ekinshi ret oǵan jaqyndaǵyń kelmeıtin. Sony eskerip, bir kórpeshelerdi jumsaq etip jasaýǵa tyrysamyz. Sondyqtan qaraaǵashtan bólek arnaıy gýbka, kıiz jáne taǵy da basqa materıaldy qoldanamyz. Onyń jaıly bolyp, satyp alýshyǵa unaǵany, ony bir alǵan adam artynan on adam alyp kelgeni – bizge de jaqsy ǵoı.

 Kórpeshe

 

– Prostatıtti emdeýge arnalǵan kórpeshe oılap tabýyńyzǵa eldegi er adamdardyń osy syrqatpen kóptep aýrýy sebep bolǵanyn aıtyp júrsiz. "Qazir eldegi er adamdardyń 60 paıyzy prostatıtke shaldyqqan" degen de sizdiń sózińiz. Bul qanshalyqty dáıekti?

– Sala mamandarynyń ózderinen surap kórseńiz, bul statıstıkany joqqa shyǵarmaıdy degen oıdamyn. Bul indet qazirgi tańda 40 jastan asqan er azamattardyń kópshiliginde kezdesedi desek qatelespeımiz. О́ıtkeni erler ýaqytynyń kóbi kólikte júrýmen, jumys "kresloda" otyrýmen ótedi. Sondyqtan eki qýyq arasyndaǵy bez isinedi. Sonyń arty osyndaı dertke uryndyrady. Kezinde ata-babalarymyz jaıaý kóp júrgen, ýaqytynyń kóbi attyń ústinde ótken. Sol sebepti mundaı aýrý atymen bolǵan joq. Al qazir siz atqa minip jatqan qazaqtardyń statıstıkasyn alyp qarańyz. Jaıaý júretinder, velosıped tebetinder az. Sodan-aq bile berýge bolady. Mine, másele osyda. Bizdiń shyǵaryp jatqan ónimimiz tutynýshylarǵa óz paıdasyn tıgizip jatyr.

Stanokta óńdelgen qara aǵash

– "Kúnine jıyrma mınýttan kórpe ústine otyrsańyz, kádimgideı jaqsy ózgeris baıqalady. Al bir aptadan soń nátıje kóp kúttirmeıdi" depsiz. Kórpesheniń kómegimen aýrýynan aıyqqan er adamdar bar ma?

– Bile bilseńizder velosıpedtiń ózin jarty saǵattan artyq tebýge bolmaıdy. Jylqyǵa minseńiz de dál solaı. "Bir saǵattan artyq otyrýǵa bolmaıdy" dep ýrolog dárigerlerdiń ózi keńes beredi. Bul jerde jıyrma mınýt otyrsa jetip jatyr. Árıne, odan ary qansha ýaqyt otyrsa da bolady degen sóz durys emes. Sebebi ár nárseniń óz ýaqyty, ólshemi bar. Bul antıbıotık dári emes, siz dári qabyldap aǵzańyzdy qurtpaısyz. Bir apta degenim, tutynyp jatqan jigitterdiń jetpis paıyzǵa jýyǵynyń aıtyp jatqanynan shyqqan. О́nimdi satyp alǵan jigitter "nátıjesin úsh kúnnen soń berdi, tórt kúnnen soń berdi, bir aptadan soń keremet nátıje kórýge bolady eken" dep pikirlerimen bólisip otyrady.

 

– Kórpesheni qalaı satyp alýǵa bolady?

– Satýmen arnaıy eki qyz aınalysady. Olar únemi telefon baılanysynda. Bir qyzmetker Qazaqstan boıynsha ár óńirlerge pochta arqyly taratady. Shuǵyl kerek degenderge ushaq arqyly jibere alamyz. Kórpeshe kúnine elý danaǵa deıin satylyp jatyr. Mysaly, keshe 28 dana satylypty, onyń aldynda 32 dana ótken. Soǵan qaraǵanda halyqtyń kóńilinen shyqqan sekildi.

– Suhbatyńyzǵa rahmet!

Baılanys telefondary

 

Bek Baıtas

Avtormen onyń Facebook paraqshasy arqyly habarlasýǵa bolady.

Jazylyńyz

"Qamshy" silteıdi

Qate tapsańyz, qajetti bólikti tańdap ctrl+enter basyńyz.

Pikir qaldyrý

pikir