Ahmetbek Nursıla. Ekeýine de Abaı atam kináli

Eki aıryqqa tirelgen, jolaýshydaı adasqan,

Eki oıly bolyp júremin, júrek pen mıym talasqan.

Eki adam ómir súrýde bir denede bolǵanmen

Eki talaı dúnıe, kimderge osy jaraskan...

Osy óleńdi osydan 10 jylǵa jýyq buryn jazyp edim.

О́zimmen ózim soǵysyp, ne jeńbeı, ne jeńilmeı “ıtjyǵys” bolyp júrgenime, mine sodan beri,  “jórgektegi balanyń  oıynyn tastap, boz bala bolatyndaı,

boz balanyń jalyndy jasqa aınalatyndaı,  qarasaqaldyń aqsaqal bolatyndaı,”  yrjyń- qyljyńmen,  ósek - aıańmen, dostar men aǵaıyndarmen tartysyp -julysýmen, kúıki tirlikpen, iship - jeýge máz bolýmen   on jyl da óte shyǵypty!

1980 jyldary qııaaldaýshy edim:

“Shirkin Semeıden bir úsh komnataly kvartıraǵa qolym jetse ǵoı,  sodan seh bastyǵy bolyp alsam, sodan pensııaǵa shyqsam, kárteıgende bir dacha salyp alyp sonda kórshilermen syra iship, domıno men qarta oınap, monshama túsip, baqshamdy shuqylap ómirimdi ótkizsem, sodan artyq qandaı baqyt kerek” dep!

«Adam balasyna  osydan artyq  qandaı baqyt kerek?» degen pálsápa qııalym  “Sos lager” degen túrmeden shyqpaǵan, kór soqyr beıbaqtyń, “Qojaıynnyń tastaǵan súıek -saıaǵy men jýyndysyn ishetin qara tóbettiń qııalyndaı  ǵana pálsápá ” ekenin qudaıǵa shúkir basynda qaly bar  taqyrbas   “Sos lagerdi” ádeıi me, álde  ózi ne istegenin baıqamaı qaldy ma,  áıteý  qulaǵan  soń túsindim!

Ákeıden berilgen pysyqtyq pen jumyskerliktiń jurnaǵynyń arqasynda 1997  jyldary kóp elden buryn, ata - babam barmaq túgil armandap ta kórmegen  Germanııa, Italııaǵa baryp, sondaǵy ómirdi kórip:

“Ne degen sorly halyqpyz, bizdi Alla taǵala nege osynsha jazalady eken? Mynalar peıishte, biz tozaqta ómir súrip jatyr ekenbiz ǵoı” dep jylap, ómirden túńilip, qulazyp qaıtqanym esimde.   Pavlodarda 10 qabattaǵy balkonnan  súreńsiz aýlaǵa, tozǵan temir garajdarǵa qarap turyp, kóz aldyma Rım men Frankfýrt elestep, “Shirkin bizdiń Qazaqstanda qashan sondaı ómir bolady eken” dep qııaaldap, kózim býlanǵany áli esimde.

Sol jyldary Alashtyń ardaqtysy Maǵjannyń  “Men jastarǵa senemin” degen óleńin oqyp,  “ Maǵjan aıtyp otyrǵan JAS  naǵyz men emespin be? Maǵan qaratyp aıtyp otyr ǵoı Maǵjan babam!! Sovettiń shynjyry ózinen ózi shirip túsip qaldy, qolym da bos, aıaǵym da bos, endi Alash atyn aspanǵa men shyǵarmaǵanda kim shyǵarady”  dep  silkinip, talaı túnder tátti qııaldardyń qushaǵynda, uıqyǵa ketkenshe jospar quryp jatatyn túnderim kóp edi!

Biraq ol qııaaldar sol qııal kúıi qala berdi, kúnder jyljyp, aılar syrǵyp óte berdi...

1990 jyldary Abaıǵa bas qoıyp oqyp, ózimshe izdene bastadym.  О́mirdiń máni nede degen suraqtar qaıta mazalaı bastady.

“Meni men menikiniń aırylǵanyn,

О́ldi dep at qoıypty óńkeı bilmes”  degen óleńiniń pálsapasyn túsine almaı, túsindiretin adam taba almaı, árkimnen bir surap sandalǵanym bar edi. “Nege jalǵyz Abaı bilgish bolady da, bar adamzat óńkeı bilmes bolady” dep.

Sol óleńniń jaýabyn Hakimniń basqa óleńderinen taýyp “ E, meni de Alla taǵala tóbemdi tesik qylyp jaratqan eken aý, mende de Abaıdy túsinetin sáýle bar eken aý” dep ózime ózim bir rıza bolǵanym esimde.

Sodan alǵashqylardyń biri bolyp, bızneske bel sheship kirisip kettik! Bıznes jaıly bilim bizde ol kezde qaıdan bolsyn??

1995 jyldan bastap buryn nansha jeıtin qazaqsha kitaptardy tastap, shetelden orys tiline aýdarylyp jatqan: Menedjment, Marketıng, Reklama, Motıvasııa, Logıstıka deısiz be, bárin shóldep júrgen túıe sýatqa jetkendeı kúı keship, bas almaı simirip oqı bastadym. О́mirin kúres pen izdenýmen ótkizgen, talaı sharýalar istep ketken álemdegi myqty degen adamdardyń memýarlaryn oqýǵa múmkindik týdy!

Asa baı da emes, asa kedeı de emes, ne ishem, ne jeımin deıtin jaǵdaı óz basyma jasadym osy jyldary, sheshem qolymda, aǵaıyn-týǵanyma qolymnan kelgenshe kómegimdi tıgizdim.  Nege ekenin asa baılyqqa qumarta almadym!

Lev Tolstoı degen shal bir kezdegi osy el qyzǵanatyndaı baı bolsam degen bir nıetimdi byt-shyt qylyp óltirip tastaǵan bolatyn. 

Biraq osy ómirimnen esh lázzat ala almadym, materııaldyq jaǵdaıym jaqsy bolǵanmen, ishimde ylǵı ıt ólip jatady! О́zime ózim kóńilim tolmaı, ózimdi satqyndyq jasap satyp ketkendeı adamnyń keıpinde júrdim.

 Osy kúnde deıin eki oı maza bermeı keledi: Ekeýine de Abaı atam kináli:

Birinshisi:

«О́ziń úshin eńbek etseń, ózi úshin ottaǵan haıýannyń

biri bolasyń».

 «Kóptiń qamyn áýelden táńiri oılaǵan»

«Áreket qyl, paıdasy kópke tısin» deıdi.

О́zimshe silkinip: “Men janbasam lapyldap, sen janbasań lapyldap” áreket etýdi  jón kórip iske kirisip ketkim keledi.

“Jıǵan-tergen bilimimdi jastarǵa úıreteıin, FB degen keremet qural shyǵypty, sol arqyly mańaıymdaǵylarǵa yqpal jasaıyn, qazaqtyń baı bolyp, bilimdi bolyp, mádenıetti bolyp aldyńǵy qatarly elderdiń sanatyna kirýine tıtteı de bolsa úlesimdi qosaıyn” dep sheshtim. Ahmet Baıtursyn babamnyń ósıeti qamshy boldy.

Biraz tyrtyńdap  ta kórdim.

Sosyn Ekinshi oı qylań berip qoımaıdy:

Ekinshi oı:

“Túzetpek edim zamandy, О́zimdi tym-aq zor tutyp.

“Mundaı elden boıyń tart,Men qajydym, sen qajy!”

“Jaı júrgendi ýerd qylyp, tynysh ólseńshi teginde”

“Abaı túzete almaǵan Qazaqty túzeıtindeı, jol silteıtindeı sen kim ediń?!!!”- degen oı.

Osy ekinshi oı bel alyp, jeńip bara jatyr keıingi kezde.

Oǵan sebep FB daǵy tómendegideı tirlikter:

 Ahmetbek Nursıla ABAI ATAM TIRILIP KELIP: BIZDIŃ ÁLI MAL DA BAǴA ALMAI, QOLО́NER DE ÚIRENE ALMAI JÚRGENIMIZDI KО́RSE NE AITAR EDI???

«…Qudaı saǵan eńbek qylyp mal tabarlyq qýat berdi. Erinbeı eńbek qylsa, túńilmeı izdese, ornyn taýyp istese, kim baı bolmaıdy» degen sózin 10-qara sózinde jetkizip aıtty.

Naǵashybaı Esmyrzaev Árbir qazaqqa "mal" taýyp beretin bılik kerek aldymen..

AhmetbekNursılaNagashybaıBılikmaltaýypberetinkim? Halyq sonda múgedek pe ózderi malyn taba almaıtyn?

Naǵashybaı Esmyrzaev Halyqqa mal tabý kerek dep tyrashtanýdyń qajeti joq. Ultqa jumys isteıtin bılik bárin de ózi ństep beredi...

     Ahmetbek NursılaEńbek joq, hareket joq, qazaq kedeı,

Tamaq ańdyp qaıtedi tentiremeı?

Abaı atamyz osylaı synap ketken qazekemniń kóbi áli kedeı!!

     Men bir nársege tańmyn; Talaı jastar; Qaryzǵa dep, bylaısha kómektesińizshi dep aqsha surap keledi, arlanbaıdy! Endi men aqsha tabýdyń jolyn kórseteıin, kómekteseın desem teris aınalyp tyńdaǵysy kelmeıdi.

     Beıbit Sarybaı Áı, aǵa-aı, ár zamanda bir adam osylaı sharshaıdy. Aınalańyzda sizden on ese jaǵdaılylar jatyr ǵoı basyn aýyrtpaı demaleeeeep... Al, siz... ne deýge bolady.

        TENDER men TOZAQ

     Barsha Qazaqstandyqtar “Parany alǵan adam da, bergen adam da tozaqqa barady” degen hadıske senetinder Tenderlerge qatynaspaı qoısa, eger qatynassa para bermeımiz dep bári bir kisideı bas tartsa! Sonda tenderler ótpeı qalar edi!

Baýyrjan Halıolla Armandaýǵa bolady...


         Ahmetbek Nursıla Bárimiz osylaı otyra bersek árıne arman bolady, al eger bir kisideı Paraǵa toıtarys bersek ol IS bolady Baýyrjan Halıolla!!!!!!

Baýyrjan Halıolla Aha,bizde "bir-aq" adam toıtarys bere alady, ókinishke oraı ol "bir-aq' adamnyń ózi paraǵa belshesinen batyp otyr....Sondyqtan silkinip aqyl aıtýdyń qajeti joq....

Ahmetbek NursılaKóptegen: Joǵary Oqý Oryndaryn: JOO ny KQB – «Kereksiz Qaǵaz Beremiz» degen sózge , VÝZ dy VBB – «Vydaem Bespoleznye Býmagı» dep ózgertse degen usynysym bar. Bir dáptermen 5 jyl oqyǵan stýdentterdi kózimizben kórdi, Dıplomy bar talaı jastyń, bólmeniń kólemin shyǵara almaı qara terge túskenine myna “shyqqyr kózimiz” taǵy talaı ret kýá boldy!

Baıqus Ata –Ana! Qaıran tekke ketken ómir! ( Satyp ala almaıtyn, qaıtyp kelmeıtin ýaqyttar!). Qaıran dalaǵa shashylǵan qarajat!

Men Abaı atam aıtqandaı “Bılik kúshi qolymda” bar adam bolsam JOO nyń 80% jaýyp tastar edim!!

Elimizge qansha paıda keler edi!!!

Ahmet Omırzakov Anaý-mynaý dep daýlasýdyn baoı beker,barıbır bızdın bılgırlıgımız kok tıynga týrmaıdy,alemdık saıasatty jýrgızıp otyrgandar bızdın bolashagymyzdy baıagyda-ak sheshıp koıgan,erten kazaktyn barı aksha tapkysh bop,gylym-bılımnen ajyrap kalganda týsınesınder barın...

Al Aqberen baýyrym: «Aha túńilmeńiz, FB-daǵy Qazaq barlyq Qazaq emes! Bundaǵylar sózdiń Qazaǵy, istiń Qazaǵy FB-dan syrtta júr» deıdi! Seneıin be? Senbeıin be?

Jylaýyq emes, jalyny  áli sóne  qoımaǵan, jigeri áli jası qoımaǵan: Baı bolsam, elime septigimdi tıgizsem, mekeme ashsam degen jastardy qalaı izdep taýyp, bastaryn qosa alamyn?

Ahmetbek Nursıla