"Tulǵaǵa taǵzym": Qapez Baıǵabyluly esimi ardaqtaldy (foto, vıdeo)

Almaty oblysy, Kegen aýdany, Toǵyzbulaq aýylynda tamyz aıynyń basynda dúrkiregen toı ótti dep jazady Qamshy.kz aqparat agenttigi.

Toǵyzbulaq aýylynda "Bizdiń aýyl shuraıly Toǵyzbulaq, Semirgen tura almaıdy ógiz qulap..." dep jyrlaǵan ustaz, ánshi, kompozıtor, aqyn ári aǵartýshy, stalındik saıası qýǵyn-súrgin qurbany, Jetisý óńirinde birneshe mekteptiń negizin qalaǵan dara tulǵa – Qapez Baıǵabylulynyń 123 jyldyǵyna arnalǵan "Tulǵaǵa taǵzym" atty  aýqymdy eske alý sharasy ótti. Aýylda buryn-sońdy mundaı as berilmegen. Jınalǵan jurtshylyqqa aýdan ákimi Talǵat Baıedilov, tarıh ǵylymynyń doktory, akademık Mámbet Qoıgeldıev, Qazaqstan Respýblıkasynyń eńbek sińirgen qaıratkeri, akter, ustaz Asqar Naımantaı, Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıtetiniń jýrnalıstıka fakýltetiniń dekany, dosent, FǴK, óner zertteýshisi Saǵatbek Medeýbekuly arnaıy kelip, aýyl turǵyndary men qonaqtaryna júrekjardy lebizderin aıtty.

 

 

 

Posmotret etý pýblıkasııý v Instagram

 

 

???___________????QAPEZ ATAMYZDYŃ ASYNDA USTAZYMYZ ÁNShI KOMPOZITOR #BAQYTJAN #QUSAIYNOVTYŃ #ÚSh #MERKI ÁNIN JAŃA О́ŃDEÝDE TARTÝ ETTIM ??? TYŃDAI OTYRYŃYZDAR ??? #NURLAN #SAǴYNAI #QAIYRBEKULY #TOǴYZBULAQ #TOǴYZBULAQ

Pýblıkasııa ot Saǵynaı Nýrlan (@sagynainurlan) 6 Avg 2019 v 1:48 PDT

Keń aýqymda ótken toıdyń qadirmendi qonaqtary retinde kelgen T.Júrgenov atyndaǵy Ulttyq óner akademııasynyń professory, QR eńbek sińirgen qaıratkeri Ramazan Stamǵazıev bastaǵan Jiger Aýypbaev, Nurlan Saǵynaı, Shaba Ádenqul sekildi elimizdiń óner juldyzdary óner kórsetti, halyq teatry sahnalyq qoıylym qoıdy. Toıda jýrnalıst, National Geographic Qazaqstan jýrnalynyń joba jetekshisi Maqsat Iаsylbaıuly, jazýshy Qanaǵat Ábilhaıyr, Qazaqstan Jazýshylar odaǵynyń jáne Qazaqstan Jýrnalıster odaǵynyń múshesi, aqyn Jaras Sársek, Qazaqstan Jýrnalıster odaǵynyń múshesi, aqyn, aýdarmashy, jýrnalıst Almat, Isádil, aqyn, jýrnalıst,  pýblısıst Janarbek Áshimjan jáne ózge de elge tanymal tulǵalar da boıyn kórsetti. Kıeli sahnada Qapezdiń ánderi oryndalyp, ádemi konsert berildi. Astyń sońynda sporttyq oıyndar uıymdastyrylyp, at báıgesi boldy. 

Qymyz ishilip, án shyrqalyp, taý bókterinde ótken toı týraly jastyń da, qarttyń da esinde qalatyndaı ótkeni anyq. Jergilikti turǵyndar da, alystan at terletip kelegn qonaqtar da rıza bolǵan astan ádemi sýretter estelik bolyp qaldy.

"Aspantaýlar aıasyndaǵy týǵan jer tósinde el azamattary dúbirli toıdy abyroımen ótkerdi. Toǵyzbulaq aýylynyń tórinde Alashtyń aıaýly perzenti, sonaý ker zamanda jazyqsyz jalaǵa ushyrap, aıdaýda atylyp ketken qaıratker, aǵartýshy, ánshi-kompozıtor Qapez Baıǵabylulyn eske alýǵa arnalǵan keremet shara ótti. Babalar rýhyna Quran baǵyshtalyp, As berilip, Sal Qapezdiń ánderi shyrqalyp, báıge uıymdastyryldy" dep jazdy jýrnalıst Almat Isádil óziniń jeke paraqshasynda.

Dál sol sharanyń qarsańynda aýyldan saq dáýirine tıesili taıqazan da tabylǵan. Ol týraly myna siltemeden oqı alasyzdar.

♦Almaty oblysyndaǵy Toǵyzbulaq aýylynan taıqazan tabyldy (foto)

Qapez Baıǵabyluly (1896, Raıymbek aýdany, Aqtoǵaı aýyly — 1939, Ýhta qalasy, Komı AKSR) - ánshi-kompozıtor, stalındik saıası qýǵyn-súrgin qurbany. Jasynan óleńge, ánshilikke qumar bolyp ósedi. Aýyl moldasynan saýat ashyp, 15-17 jasynda ózi quralyptas Saýytaqyn (uıǵyr) jáne Shárshikenmen birge Stambýl medresesinde oqyp qaıtady. Aǵartýshylyq joldy tandap, Jetisý óńirinde birneshe mektep ashyp, eldi saýattandyrý isimen aınalysady. Ánshilik ónerin de tastamaıdy. 1931-33 j. asharshylyq kezinde 60 úıli "Oblatkom" aýylynyń basyn qosyp, adamdardy ashtyqtan aman alyp qalý sharalaryn uıymdastyrǵan. 1937 j. "halyq jaýy" degen jalǵan jalamen tutqyndalyp, 1939 j. Komı AKSR-iniń Ýhta qalasynda atyldy. 1958 j. aqtaldy. Qapez shyǵys halyqtarynyń qıssa, dastandaryn kóp bilgen. Onyń bizge jetken ánderi pishindik-mazmúndyq sony sıpatymen erekshelenedi. "Qapezdiń qoshtasýy" "Aı-haı", "Dúnıe-aı", "Merki" degen úsh áni 1990 j. shyqqan, "Halyq ánderi men halyq komp-larynyń ánderi" jınaǵynyń (qurast. J.Kármenov, "О́ner" baspasy) 1-tomyna engizilgen. Raıymbek aýdanyndaǵy Toǵyzbulaq orta mektebine Qapezdiń esimi berilgen.

 

"Úsh Merki"
Sózi, áni Qapez Baıǵabylulyniki

Bizdiń aýyl shuraıly Toǵyzbulaq,
Semirgen tura almaıdy ógiz qulap.
Keıbir jaman tamshyǵa jete almaıdy,
Dámetip Jaratqannan teńiz surap.

Qaıyrmasy:
Orta Merki, Shet Merki, Merki, Merki,
Qarqara, Kegenmenen jerdiń kórki.

Bilim aldym Ystambul qalasynan,
Alashtyń tálim berdim balasyna.
О́lgennen soń qur jylar – tirisinde
Kim jeter azamattyń baǵasyna?

Qaıyrmasy:
Orta Merki, Shet Merki, Merki, Merki,
Qarqara, Kegenmenen jerdiń kórki.

On jasymda qaıteıin bala boldym,
On besimde jol izdep dala qondym.
Otyzymda aǵaıyn ashyqqan soń,
Bir ózim alpys úıge pana boldym.