KazGÝ qalashyǵy – janymnyń janashyry

Fılfaktyń sáni – Búbish apaı

 Shashy buıra, suńǵaq boıly apaıdyń daýysy fılfaktaǵy talaı «balmuzdaqtyń» júregine júk túsirgen shyǵar. Bizge de sóıtti. Ne kórsek te, sol apaıdan kóretinimizdi bildik. Sabaq beretin ustazdarmen bizdiń aramyzǵa túsip, shyr-pyr bolatynyn ishimiz sezedi. Sol ashýdy tıisti stýdentten óz deńgeıinde ala da biledi. Áı, qaıdam, biraq Smaıylov Jandos sııaqty «batyrlar» Búbish apaıdyń «buıryǵymen»  oqýdan san ret «aýyzsha» shyǵarylyp, san ret qaıtaryldy.

Alǵashqy qalamaqy

 «Jaraly sezim» jáne zaman kelbeti». «Aıt» jýrnalyna jaryq kórgen eń alǵashqy maqalam osylaı ataldy. Men sııaqty «fakýltet aqynynan» jýrnalıst jasap júrgen Samal Dáribaev aǵam bolatyn. Basqasyn qaıdam? Áıteýir maqalam shyqty dep bir qýansam, az kúnnen keıin qalamaqy aldym dep eki qýandym…

 Bul qalamaqynyń quny ol kezde bir aılyq stıpendııammen teń edi. Rasynda, kádimgideı shabyttanyp qaldym. Taǵy bir maqala jazdym. Taǵy qalamaqy. Úshinshi maqalany bastap júrgenimde jýrnaldan kóz jazyp qaldyq.

«Famılııań áńgime aıta ma?»

 Fakýltettegi eń «shýstryı» aǵaılardyń biri fılologııa ǵylymdarynyń doktory, professor О́mirhan Ábdimanov edi… О́zgeni bilmeımin? О́zim úshin ol kisiniń «HH ǵasyrdyń bas kezindegi qazaq ádebıeti» deıtin eńbegi qymbat bolatyn.  Tiliniń bizin qadap, dárisin dámdilep beretin.  Qyzyǵyp tyńdaıtynbyz. 50 mınýttyń ishinde jaqsylap otyryp 5 ret kúlesiz. Ár kúldirýiniń astarynda mán bar. Búkil «potoktyń» basyn qosyp, "bar-joǵyńdy" bir belgileıdi. Sondaı kezde qalpaǵynyń ar jaǵynan kún syǵalaıtyn «kóleńkebekterdi» qaǵytatyny bolý kerek, kópshilikke tanystaý famılııalar kezikse, «eı, bálenshe, famılııań áńgime aıta ma?» deıtin. Oǵan bizdiń qasqalar taıynsyn ba? Bireýi «aıtady», bireýi «aıtpaıdy» dep  máz bolyp jatýshy edi…

«Sen de keldiń alpystyń jarymyna»

 Marqum ustazymyz, belgili ádebıettanýshy-ǵalym Baqytjan Maıtanovtyń beınesi júreginde jylýy bar árbir stýdenttiń kóz aldynda qalarsy sózsiz. О́ıtkeni baladaı súıkimdi bet-álpeti bar aǵaıymyzdyń júzinen meıirim lebi esip turatyn. Bilgishtigin buldap syzdanyp, júzinen yzǵar shashatyn oqymystylardyń janynda ol kisiniń orny aıryqsha edi… Qashan kórseń jymıyp amandasyp, hal-qaderinshe ádebıet týraly pikirimen bólisetin. Aǵaıdyń kezekti bir leksııasy júrip jatqan.

«Kóp boldy dostarmen bas qospaǵaly,

 Qospaǵan soń kóterer tost ta qaldy…

Tańǵalmańdar Almastyń alymyna,

Qyzǵanbańdar Bikeńniń salymyna.

Men de júrmin mastanyp bul kúnderi,

Mahabbattyń oranyp jalynyna.

Al, Beke, qarap júrmeı qyz taýyp al,

Sen de keldiń alpystyń jarymyna», – degen óleń joldary Nurjuma aqynnyń qolynan meniń aldyma top ete tústi. Qarymta óleń jazyldy da, Baqytjan aǵamyz ben stýdentterdiń aldynda oqýǵa kiristik. Ustazymyz asa bir rızalyqpen kúlip aldy. Renjigen jalǵyz adam. Otyzǵa kelgen Berikbol dosymyz edi…

Sheshen tildiń sheberi

 Keregi joq, ondaıda qalyń sabaq,

 Tursańyz boldy tyńdap jarym saǵat.

 Búkil qazaq ádebıetin mıǵa quıyp,

 Tulǵalardyń beredi bárin sanap .

Mundaı dekan elde joq. Bizde ǵana bar. Meıli fakýltettiń dástúrli kezdesý keshteri bolsyn, meıli salıqaly basqosýlar bolsyn ol kisi sóz alǵan árbir mınýt tekke ketpeıdi. Naǵyz sheshen tildiń sheberi. Tıisti sabaqtaryna qatysa almaı qalyp júrgen erkeler men serkeler sol jınalystyń birinde bolyp kalsa, «e, qazaq ádebıetiniń tarıhy mynadaı eken ǵoı» deıtini sózsiz.

 Bul bizdiń dekan – Qanseıit Ábdezuly.

5-toptyń apaıy

 Kózi dop-domalaq, ózi top-tompaq, súp-súıkimdi top jetekshimiz boldy. Bilimi bizden qanshalyq úlken bolǵanymen, grýppalasymyz Berikboldan bir-aq jas úlken edi. Sol Jaına apaıymyz sabaqqa kirgende bárimiz jaınap ketemiz. Tobymyzdyń yntymaǵy jaman bolǵan joq. Tórt jyl boıy «5- grýppa» degen atymyzǵa saı boldyq.

 5-toptyń qyzdary,

 Arýlar aqqý shetinen…

 Aıta almaı turmyz biz bárin

 Súıgimiz keled betinen, – dep dúrildeıtinbiz jigitter. Biz jaryqtyq sol besinshi toptyń qyzdary deıtin qatarǵa apaıymyzdy da qosýshy edik. Onymyzdy eshkim bilgen joq-aý shamasy…

Fazaǵamnyń «kókesi» edik

Fazaǵamnyń ustazdyq joly óz aldyna. Biraq «Kókelerim» degen sózi kókeıimizge qonatyn. «Bizdiń de jalymyzdan sıpap, kekilimizdi taraıtyn baptaýshymyz, jaqtaýshymyz bar eken ǵoı» deıtinbiz.

 «Kókelerim» degennen kishireıgen joq Fazaǵam. Qaıta bizdiń kókemiz boldy. Endi biz kimge «kókelerim» dep mańdaıynan sıpaı alamyz?