Qyrmanǵa qyzyl tary toltyrylýda

Halyq danalyǵynda “Bıdaıdan bir tamǵanda, tarydan eki tamady”, “Kespe kóje kún batqansha, bıdaı kóje el jatqansha, tary kóje tań atqansha» dep tary daqylynyń mańyzdylyǵyn erekshe atap kórsetken. Sonymen qatar taryny «jaýynger daqyl» dep te ataǵan. Jeseń toıymdy, densaýlyqqa erekshe paıdasy kóp daqyldy Jambyl oblysynyń Moıynqum aýdanyndaǵy sharýalar kóptep egýdi ádetke aınaldyrǵan.

Atalǵan aýdanda daqyldyń bul túrin Kúshaman, Kókjelek, A.Nazarbekov aýyldarynyń dıqandary ósirýmen aınalysady. Bul aýyldarda negizinen «qyzyl tary» dep atalatyn túri ósiriledi.

Taryny daıyndaýdyń ózi bir basqa bolsa, onyń jınaý jumystary da ońaı emes. Muny Kúshaman aýylyndaǵy «Kórkem» sharýa qojalyǵynyń tarysyna oraq salyp jatqanda kórdik.

— Osydan 2-3 jyl buryn sharýaǵa qolaısyz jyl bolyp, tarydan oıdaǵydaı ónim ala almadyq. Sebebi aǵyn sý tapshy boldy. Qazir jaǵdaı túzeldi, aýdanǵa jańa basshy bolyp Máden Musaev kelgeli, qazylmaǵan kanaldar qazylyp, súdiger kóterlip, sharýashylyqqa barlyq jaǵdaı jasaldy. Bıyl sýarmaly ádispen 4 gektar jerdiń 2,5 gektaryna jońyshqa, 1,5 gektaryna tary ektik. О́simi jaman emes, mine oraq salyp otyrmyz. О́nim jaqsy shyǵady degen oıdamyz, – deıdi Nurlan Buzaýbaev.

Sonymen qatar tarynyń dánin qyrmanǵa túsirip jatqan Maral Tomanov aǵamen de tildestik.

– «Dala jaýyngeri» atalǵan tary daqylyn qyrmanǵa ákelip, dánin túsirip jatyrmyz. Bıyl sharýashylyqqa qolaıly jyl boldy, sý bar, aryqtar, kanaldar tazalanǵan, bári jaqsy. Mende 4 gektar jerge tary egip, mol ónim alamyn dep otyrmyn. Keler jyly egistik alqabymdy keńeıtsem degen oıym bar, — deıdi Maral aǵa.

Sondaı-aq «Yntymaq» sharýa qojalyǵynyń jetekshisi Meıirbek Shynjarbekov 11 gektar sýramaly jerin tıimdi paıdalanyp, oǵan júgeri, jońyshqa, tary, kartop, kókónis jáne baqsha daqyldaryn egipti. Munymen qoımaı 4 gektar jerge aýyldaǵy 3-4 jigitpen birigip, tary daqylyn ósirip, mol ónimge kenelgeli otyr.

Aýdan boıynsha byltyr 3125 gektar jerge aýyl sharýashylyǵy daqyldarynyń ónimi egilse, bıyl 5074 gektar jerge jazdyq arpa, dándik júgeri, tary, kúnbaǵys, kartop, kókónis jáne baqsha daqyldary, kóp jyldyq jońyshqa egilgen. Al Kúshaman aýylynyń ózinde 129 gektar jerge júgeri, 72 gektar jerge tary egilgeni kóńilge qýanysh uıalatady.

Bul degenińiz aýyldaǵy bos júrgen birneshe adamǵa jumys bolǵanyn da aıta ketken jón.