Abaıdyń mereıtoıyna ónerli orda – Almaty da atsalysady

Doshan JOLJAQSYNOV, Qazaqstan Respýblıkasynyń Halyq artısi 

Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaevtyń «Syndarly qoǵamdyq dıalog – Qazaqstannyń turaqtylyǵy men órkendeýiniń negizi» atty Qazaqstan halqyna Joldaýy álemdik qaýymdastyqtyń bir bólshegine aınalǵan egemen elimizdi jańa jetistikterge jeteleıdi. Jańa tarıhı kezeńge jol ashatyn bul tarıhı qujattyń táýelsizdigimizdiń tól tarıhyndaǵy mańyzy bólek.

Elimizdiń jaǵdaıyn jaqsartýǵa baǵyttalǵan Joldaýynda Prezıdent kelesi jyly Abaı Qunanbaıulynyń 175 jyldyq mereıtoıyn atap ótetinimizdi aıtty. Budan buryn Prezıdent alyp Abaıdyń mereıli merekesi IýNESKO dárejesinde atap ótiletindigin aıtyp, qazaq halqyn qýantqan bolatyn. Bul súıinishti jańalyqqa ónerli orda – Almaty da atsalysady. Respýblıka boıynsha mereıtoıǵa oraı 100-ge jýyq shara ótkizilse, sonyń biraqy Almatyda uıymdastyrylady. Mereıoıdy toılaý aıasynda Almatyda kitaptar shyǵarylyp, spektakl qoıylady jáne jastardyń qatysýymen de túrli sharalar óteti dep josparlanyp otyr.

Jaratylystyń qupııasyna, tabıǵat pen qoǵamnyń, adam men zamannyń syryna tereń boılaǵan kemeńger Abaı – júregimizdi nasıhatymen nurlandyratyn, boıymyzǵa rýhanı qýat quıatyn, rýhanı nár beretin danalyǵy darııadaı danyshpanymyz. Abaıdyń Jıdebaıdaǵy murajaı-úıi – Abaıdyń ómiri men shyǵarmashylyq jolynan tolyq maǵlumat beretin mádenı mekeme. Alaıda, alyp Abaıdyń ǵıbratty ǵumyrynan syr shertetin kıeli de qasıetti jer qazir kútim jasaýdy qajet etedi. Hakim Abaıdyń izgi izi qalǵan qasterli mekenniń aınalasy ásem gúlge tolyp, aqynnyń jaýhar jyry, nur tunǵan nasıhaty adamnyń júregi men jan-dúnıesin jylytyp turýy tıis.

«Qunanbaı» fılmin túsirip júrgen kezde Abaıdyń Jıdelisinde boldyq. Abaı men Shákárimniń ónegeli ómiriniń bir bólshegi bolyp tabylatyn bul qasıetti de qasterli meken jańǵyryp turýy tıis. 2018 jyly mamyr aıynda Elbasy Nursultan Nazarbaevtyń qabyldaýynda bolǵanda hakim Abaıǵa qatysty osy máseleler týraly oı-pikirlerimdi aıtqan edim. Abaı men Shákárimniń qazaqtyń tarıhymen tamyrlas taǵylymdy shyǵarmalary oryndalyp, qasıetti mekenniń shyraıyn kirgizip, shýaǵyn shashyp turǵany abzal. Shaıyrlardyń shyǵarmalary álem tilderinde shyrqalyp tursa qandaı ádemi! Sonda Jıdebaıǵa barǵan árbir adam aqyn jyrlary arqyly Abaı álemine tereń boılap, kóńili teńizdeı tasyp, erekshe áser alyp qaıtatyn edi. Árbir sáýleli sózinen alyp Abaıdyń júreginiń lúpili men tamyrynyń búlkilin sezetin edi. Negizi, jaı ǵana baryp, kórip, qaıtqannan adamnyń kóńilinde eshqandaı sezim, ádemi áser qalmaıdy. Al kıeli topyraqqa tabany tıgen adam qaı jerge kelgenin jan-dúnıesimen sezinip, oı-sanasymen tereń túsiný kerek. Elbasymen kezdesýde mine osyndaı usynystardy aıtqan edim. Abaıdyń rýhyn jańasha jańǵyrtýda bul usynystarym eskeriler degen úmittemin.

Qazaq halqy árqashan boı túzeıtin, oı túzeıtin Abaı atty asqarymyzdyń murajaı-úıiniń shýaǵy shashyrap, shartarapty shyraılandyryp turǵany abzal. Abaı sóziniń sáýlesi urpaq sanasyn nurlandyryp, jastardy taǵylymdy tárbıeleýge ıgi yqpal etetini aqıqat.