Jambyldyq baǵban ondaǵan gektar alma ósirip, mol ónim alyp júr

Jambyl oblysyndaǵy eń iri aýdandardyń biri sanalatyn Shý aýdany ornalasýy jaǵynan ózge aýdandarǵa qaraǵanda erekshe aımaqtyń qataryna jatady. О́ńirdiń tabıǵaty aýyl sharýashylyǵyna, onyń ishinde baý-baqsha daqyldaryn ósirýge óte yńǵaıly. Sol sebepti de, aýdanda dál osy baý-baqsha ónimderin egetin sharýashylyqtardyń qarasy qalyń. Olardyń ishinde Eski-Shý aýyldyq okrýginiń turǵyny, «Mustafa» sharýa qojalyǵynyń basshysy Abýbakır Mamedovty erekshe atap ótýge bolady.

Qurylǵanyna  on jylǵa jýyqtaǵan sharýashylyq byltyrǵy jylǵa deıin túrli baqsha ónimderin ósirip kelgen bolsa, byltyrdan bastap táýekelge bel býyp, alma sharýashylyǵyn myqtap qolǵa ala bastaǵan. Qojalyq jetekshisiniń aıtýynsha, bıyldan bastap aýdan turǵyndaryn ekologııalyq turǵyda taza, ári sapasy joǵary almamen qamtyp, sol arqyly ózderi de mol tabysqa kenelmek nıette eken. Negizinen sharýa qojalyqtyń ıeliginde 40 gektarǵa jýyq jer bolsa, sonyń jartysynan kóbine qarbyz ben pııaz sekildi baqsha ónimderin egýde. Endi, mine, byltyrdan bastap alma ósirýge bel býypty. Qojalyq jetekshisiniń bastamasymen bes gektar jerge 4500 túp alma tikse, ústimizdegi jyly da bes gektarǵa 4900 túp alma ekken. Baý-baqsha sharýashylyǵynda alma egýdiń erekshe mańyzy bar. Sol sebepti alma ekkende aldymen onyń sorttaryn tańdaýda qatelikke jol bermegen jón eken. Mine, dál osyndaı jumystardy búge-shigesine deıin durys atqarǵan qojalyq ıesi Abýbakır Mamedov qazirgi kezde almanyń tórt túrin ekkenin aıtady.

– Almanyń dámdi bolýy eń áýeli onyń tuqymyna baılanysty bolady. Sondyqtan, biz áýelgide osy salanyń maıyn ishken maıtalman mamandardyń keńesine júginip, ońtústik astanamyzdan toǵyz myńǵa jýyq alma túpterin alyp keldik. Olardyń 6500-y «Zolotoı golden» sortynan, al 1200-i «Amerıkanka» dep atalady. Qalǵandary «Damıra» men «Mantep» degen túrleri. Jalpy, atalǵan sorttardy baqshaǵa ekken soń eki jyldan soń ǵana ónim bergenimen, araǵa bes jyl salyp baryp tolyqtaı ónim beredi. Aıta ketý kerek, alma basqa daqyldarǵa qaraǵanda erekshe kútimdi qajet etedi. Onyń ústine, almanyń eń alǵashqy jaýy qurt bolǵandyqtan, ony dárileý jumystaryn der kezinde júrgizý kerek. Dese de, dári bergende arnaıy bekitilgen sheginen asyp ketseńiz, ony óltirip alýyńyz bek múmkin. Sol úshin túpterdi egetin, sondaı-aq qajetinshe kesetin sátte arnaıy Túrkııadan adamdar shaqyrttyq. Aldaǵy ýaqytta aýdan ákimshiliginen qosymsha jer suramaqpyn. Sol jerge qolym jetse, qazirgi alma baǵymdy jıyrma gektarǵa deıin úlkeıtýdi josparlap otyrmyn, - deıdi A.Mustafauly.

Taǵy bir aıta keterligi, sharýashylyq jetekshisi baqshasyna tamshylatyp sýǵarý ádisin qoldaný arqyly sý únemdeý júıesin de júıeli qoldanyp otyr. Onyń sózine sensek, bul júıeniń mashahaty az bolǵanymen, shyǵyny edáýir kóp eken. Deıturǵanmen, sharýa adamy tabıǵat-ana eńbektiń óteýin mindetti túrde baǵalaıtynyn aıtady.  

Shapaǵat Qonysbaı