Qytaıda ólim jazasyna kesilgen mıllıarder kim?

Jýyrda qytaılyq mıllıarder ólim jazasyna kesildi degen aqparat barlyq BAQ-ta jáne áleýmettik jelilerde keń tarady. Uıymdasqan qylmystyq top qurady degen aıyppen ólim jazasyna kesilgen qytaılyq mýltı mıllıarder Lıý Han degen kim?

9 aqpanda belgili bolǵandaı 48 jastaǵy qytaılyq mýltı mıllıarder Lıý Han óziniń qyzmet jolynda álemdegi eń iri keń óndirý orny sanalatyn "Han Lýndi" basqarǵan bolatyn. Sondaı-aq, Qytaıdaǵy eń baı 100 adamnyń qatarynda kirgen Lıý memlekettiń Qylmystyq kodeksiniń 13 birdeı baby boıynsha, uıymdasqan qylmystyq top qurý, bandıtızm, kisi óltirý isi, zańsyz qarý-jaraq saýdasy t.b. aıyptalyp, keıinnen ólim jazasyna kesilgen.

Lıý Hannyń ómirin "Brıgada" serıalynyń qytaılyq nusqasyna uqsatýǵa bolatyn sekildi. Nebári 26 jastaǵy Sychýandyq Lıý 90 jyldary óziniń jeke kásibin bastaıdy.

Ol sychýan ólkesi dırektorlar keńesi tóraǵalyǵyna úsh márte saılanady. Lıý týraly áıgili "Forbs" basylymy 40 mlrd ıýan qazynasymen "Sý astyna jasyrynǵan mıllıoner Lıý Han" dep jazady.

Baılyq pen bıliktiń shyńyna shyqqysy keletinder kóp-aq. Biraq, bul úshin qajyr men qaırat, táýekel men júrek kerek ekenin naq túsingen Lıý 90-jyldary, aǵash jáne qurlys materıaldarynyń baǵasy sharyqtap turǵan qıyn kezeńderde  saýdanyń sátin taýyp paıdaǵa belshesinen batady.

Onyń aınalasyna óziniń jaqyn týystary men dostary tegis jınalady. áıgili "Brıgadanyń" oń qoly, ári Lıýdiń basty keńesshisi onyń inisi Lıý Veı edi.

Keıin mıllıarder atanǵan Lıýdiń agressıvti básekelesteri biriniń artynan biri quldyrap jatty. Lıý Hannyń aıqyn potensıalyna des bermegender oǵan jol berip jatty. Al Lıýge qarsylar ajal qushatyn. Alaıda qandaı da bir sebeptermen bul ólimderdiń beti ashylmaıtyn nemese iz-tússiz joǵalyp ketetin.

Sychýannyń negizgi baılyǵy-kómir jáne mıneraldy ken óndiristeri. 1997 jyly basqa básekelesterin jolda qaldyrǵan Lıý Han áıgili "Han Lýn" korporasııasyn qurady. Sychýandaǵy barlyq ken oryndary"Han Lýnniń" ıeligine tıesili boldy.

Qarqyndy damyp kele jatqan Qytaı ekonomıkasyna osyndaı ken oryndarynyń tıgizer paıdasy ushan teńiz edi. Osy tusta "Han Lýn" Qytaı bırjasyndaǵy, artynan álemdik bırjadaǵy  iri oıynshyǵa aınaldy.

XXI ǵasyr tabaldyryqtan attaǵan tusta Lıýdiń korparasııasy taý-ken ónirisinen bólek energetıka, qurylys, tipti týrıstik bazalarǵada ıelik ete bastady. 2011 jyly "Han Lýn" korparasııasy Amerıka, Afrıka jáne Aýstralııaǵa qarjylaı kómek beredi.

Lıý Hannyń negizgi arqasúıeri QHR qoǵamdyq qaýipsizdik mınıstri bolǵan Chjoý Iýnkan(2002-2007jj) edi.

2012 jyly túrli qylmystyq toptardy quryqtaý barysynda Chjoý Iýnkan qyzmetinen bosap, ústinen tergeý júrgizedi. 2014 jyly tergeý barysynda Chjoýdyń úıinen 14,5 mıllıard dollar tárkilenip, júzdegen sybaılastarynyń basyna qaýip tónedi. 2014 jyly Chjoý Iýnkanǵa asa iri kólemde para alǵan degen aıyp taǵylyp, úı qamaqqa alynady. Iýnkan jazadan jeńil qutylǵanymen, Lıý Han men onyń inisi tutqyndalady. Osylaısha áıgili "Brıgada" sanalyp kelgen "Han Lýn"korporasııasy toqyraýǵa ushyraıdy.

Lıý Hannyń  qylmystyq isine qatysy bar degen 36 adam qamalyp, sotisi 2 aıdan astam ýaqyt qaralady.

2014 jyldyń mamyrynda ótken sottyń alǵashqy ınstansııasynda-Lıýhan men onyń inisin jáne korporasııanyń úsh birdeı lıderin ólim jazasyna, taǵy bes qyzmetkerdi 2 jyl qamaýǵa, artynan ólim jazasyna kesedi, sonymen qatar,  ekeýin ómir baqı bas bostandyǵynan aıyrýǵa, jáne 22si túrli merzimdi qamaýǵa alynady.

Ol dáýreni tasyp turǵan tusta 2008 jyly Qytaıda bolǵan iri jer silkinisinen zardap shekkenderge 50 mıllıon kómek beredi. (Qazaqstan dál sol kezde zilzaladan zardap shekkenderge 681,1 myń ıýan kómek kórsetken bolatyn)

2008 jyly 43 jastaǵy Lıý Han halyqqa qaıyrymdylyq retinde 127 mıllıon ıýan berip, 2009 jyly 270 mıllıon ıýan berip  Qytaıdaǵy eń jas ári eń kópes meıirimdi jan atanady.

Lıý Han qytaı tarıhyndaǵy tasy órge domalaǵan, arty ólim jazasyna kesilgen mıllıarderlerdiń aldy emes, tipti onynshysy da.