Qazaqstandaǵy ómir súrýdiń qymbatshylyǵy Nıý-Iorktan eki esedeı joǵary

Qazaqstan otbasylardyń azyq-túlik shyǵyndary boıynsha Eýropanyń 40 eliniń reıtınginde sońǵy orynǵa syrǵydy. Damyǵan Eýropa elderinde adamdar tabysynyń 8-12 paıyzyn azyq-túlikke jumsasa, qazaqstandyqtar jalaqysynyń jartysyna jýyǵyn sol maqsatqa jumsaıdy.

Qazaqstandaǵy halyqtyń azyq-túlik shyǵyndary sońǵy bes jylda ósip keledi. Bıylǵy jyldyń ekinshi toqsanynda bul kórsetkish 51,4 paıyzǵa jetken.

2020 jyldyń sońynda "Reıtıng" agenttiginiń sarapshylary eýropalyq elderdiń azyq-túlik shyǵyndary boıynsha reıtıngin jasaǵan. Bul kórsetkish tabys deńgeıin jáne azyq-túlik taýarlarynyń baǵasyn esepke alǵan.

Reıtıng boıynsha azyq-túlikke  azyraq, al oıyn-saýyqqa, syrtta tamaqtanýǵa jáne t.b. kóp aqsha jumsaıtyn elder arasynda Lıýksembýrg, Nıderlandy, Ulybrıtanııa, Irlandııa jáne Germanııa bar.

Azamattary azyq-túlik dúkenderine aı saıynǵy tabysynyń 49%-ǵa jýyǵyn berýge daǵdylanǵan Qazaqstan reıtıngtiń tómengi satysyna ornalasqan. Olardyń oıyn-saýyqqa (1,7%), sonymen qatar syrtta tamaqtanýǵa (2,9%) jumsaıtyn shyǵyndary óte az.

"Numbeo" kompanııasynyń ómir súrý qunyn kórsetetin taǵy bir halyqaralyq reıtıngi de Qazaqstandy 139 eldiń ishinde 71-orynǵa qoıǵan.

"Numbeo" dúnıe júziniń túkpir-túkpirinen ómir súrý quny men ómir sapasy týraly derekterdi jınaıdy jáne ındeksterin daıyndaý kezinde ártúrli qalalardy bir-birimen salystyrý úshin Nıý-Iork qalasyn ólsheý quraly retinde paıdalanady.

Eger ishki satyp alý qabileti 40 bolsa (Qazaqstanda bul bar bolǵany 32), bul ortasha jalaqyly qala turǵyndary Nıý-Iork turǵyndaryna qaraǵanda ortasha eseppen 60%-ǵa az taýarlar men qyzmetterdi satyp ala alady degendi bildiredi.

Shveısarııa, Avstralııa jáne Lıýksembýrg sııaqty elderde adamdardyń satyp alý qabileti Nıý-Iorktegideı.

2016-2020 jyldar aralyǵynda Qazaqstanda azyq-túlik shyǵyndary jyl saıyn 2-2,5%-ǵa ósti. 2020 jyldyń sońynda ortasha qazaqstandyq otbasy tabysynyń jartysynan kóbin azyq-túlikke jumsasa, bes jyl buryn 43 paıyzyn jumsaǵan.

Azyq-túlik baǵasynyń eń joǵary deńgeıi (60%-dan astam) úsh oblysta: Túrkistan, Jambyl jáne Almaty oblysynda. Atyraý, Pavlodar, Shyǵys Qazaqstan oblystary men Almaty qalasynda halyq tabysynyń 54-59 paıyzyn azyq-túlikke jumsaıdy. Azyq-túlik taýarlary ındeksiniń eń tómengi deńgeıi Qazaqstan astanasy Nur-Sultan qalasynda (38,6%).

Azyq-túlikke aqshasynyń jartysyna jýyǵyn jumsaýǵa májbúr bolǵan qazaqstandyqtar basqa shyǵyn túrlerin qysqartýǵa beıim. Mysaly, kıim-keshek, aıaq kıim, jıhaz, turmystyq tehnıka jáne t.b. satyp alýǵa jumsalǵan qarajattyń úlesi 2016 jylǵy 24%-dan qazir 22%-ǵa deıin tómendedi. 2021 jyly qazaqstandyqtar aqyly qyzmetterge 2016 jylmen salystyrǵanda 15,7%-ǵa az aqsha jumsady. Sonymen qatar, sońǵy bes jylda qazaqstandyqtardyń nesıelik qaryzy 3,4%-dan 5%-ǵa deıin ósti.