14 Jeltoqsan, 2020 Saıasat
Qazbek Beısebaev
Áleýmettik jelide Reseı memlekettik dýmasynyń taǵy bir depýtaty Evgenıı Fedorovtyń Qazaqstan jerine baılanysty aıtqan daýly málimdemesiniń vıdeosy tarap jatyr. Ol "Belarýs ınfo" ýoutube arnasyna bergen suqbatta "Qazaqstan Reseıge óz aýmaǵyn qaıtarýǵa tıis" dep, Qazaqstan terrıtorııa Reseı tarapynan jasalǵan syılyq ekenine meńzep, ony syıǵa berilgen kóliktiń mysalynda túsindirýge tyrysty. Buǵan deıin 12 jeltoqsan kúni Reseı dýmasynyń depýtaty jáne "Bolshaıa ıgra" baǵdarlamasynyń júrgizýshisi Vıacheslav Nıkonov "Pervyı kanal" memlekettik telearnasynyń efırinde "Qazaqstan aýmaǵy – Reseı tarapynan jasalǵan syı" dep málimdegen bolatyn.
Alǵashqy málimdemege Qazaqstan Syrtqy ister mınıstrligi nazar aýdaryp, Vıacheslav Nıkonovqa narazylyq nota jarııalaǵan. Depýtattyń ózi málimdemege qatysty Telegram-kanalynda "Qazaq KSR shekarasy aıqyndalǵanda Qazaqstannyń barlyq múddesi eskerildi dep sanaımyn. Bul keıin Qazaqstan Respýblıkasy shekarasyna aınaldy" dep jazǵan.
Reseı dýmasyndaǵy TMD isteri, eýrazııalyq ıntegrasııa jónindegi komıtet tóraǵasynyń orynbasary Vıktor Vodolaskıı Vıacheslav Nıkonovtyń málimdemesinen keıin týǵan kelispeýshilik sheshiletinin aıtyp, Reseı Qazaqstannyń egemendigin tolyqtaı moıyndaıtynyn, eki el bir-birimen barlyq salada berik dostyq jáne seriktestik baılanystar ornatqanyn atap ótken.
Saıasattanýshy, burynǵy dıplomat Qazbek Beısebaev arada eki kún ótkende jaǵdaı qaıtanyp otyrǵany "óte túsiniksiz", máselege prezıdent Toqaev aralaspasa bolmaıdy degen pikirde.
– Basynda Vıacheslav Nıkonovtyń málimdemesin áýmeser adamnyń aıtqany dep qabylǵanan edim. Endi mine, qatarynan ekinshi depýtat osylaı dep otyrǵannan keıin oıym ózgerip tur. Bul – dıplomatııalyq turǵyda soraqy nárse. Jaǵdaı óte túsiniksiz. Menińshe, endigi kezekte máselege syrtqy ister mınıstrligi emes, tikeleı prezıdent aralasýy kerek. Pýtınmen sóılesip, naqty suraqtar qoıylyp, naqty jaýap alynýy kerek. Qazaqstan men Reseı TMD-ǵa, Eýrazııalyq odaqqa, Ujymdyq qaýipsizdik sharty uıymyna múshe. Bir-birine únemi "dos, seriktes elmiz" dep aıtady. Osy jaǵdaıda mundaı sózdiń aıtylýy óte túsiniksiz. Dos, seriktes memleketter "jerdi syılyqqa bergenbiz", "bizdiń jer" degen sózderdi aıtpaıdy. Bul – azamattarymyzdyń namysyna tıedi, – deıdi eks-dıplomat.
Qazbek Beısebaevtyń aıtýynsha, osy syndy sózderdiń aıtylýyna belgili bir dárejede bıliktiń ózi de kináli.
– Biz kóp jaǵynan Reseıge táýeldimiz. Ekonomıkalyq, aqparattyq turǵyda bolsyn, keıbir saıası máseleler boıynsha soltústik kórshige táýeldimiz. Sondyqtan olar bizge yqpaly júrip turǵanyn túsinedi, – dep atap ótti Qazbek Beısebaev.
Saıasattanýshy Dosym Satpaev ta "eger Qazaqstan ózin qurmettemese, ózgeler de qurmetteýdi qoıady" dep sanaıdy.
– Qazaqstan bıligi Jırınovskıı, Lımonov, Solovev, Nıkonov sekildi reseılik saıasatkerler, jýrnalıster ıa sarapshylardyń sózderin jáne respýblıkamyzdyń ishki, syrtqy saıasatyna, onyń aýmaqtyq tutastyǵyna qatysty arandatýshylyq málimdemelerin saıası ázilderdiń shýly áseri dep qate qabyldap keldi. Shyn máninde, ázilder kóbinese patshanyń oıyndaǵys bildiredi. Dıplomatııa áleminde belgili bir másele boıynsha óz ustanymyn naqty kórsetýdiń kóptegen quraldary bar. Bizdiń syrtqy ister mınıstrligine Reseı basshylyǵy joǵary Kreml munarasynan túkirip jatqan dıplomatııalyq notalardan basqa quraldarǵa kóshetin kez keldi. Máselen, Qazaqstanǵa, onyń aýmaqtyq tutastyǵyna, tarıhyna, tiline jáne t.b. arandatýshylyq jáne qorlaý shabýyldaryna jol bergen barlyq adamdardy respýblıkamyzǵa kelýine tyıym salýdy resmı engizý sııaqty quraldardyń birin qoldanatyn ýaqyt jetti. Bul arandatýshylardyń kóbi Qazaqstanǵa kelmeıtini túsinikti. Biraq bul jerde dıplomatııalyq presedenttiń ózi mańyzdy, onda tizimge Jırınovskıı nemese Nıkonov sııaqtylar kirer edi. Mundaı tizimdi jasaý reseılik sheneýnikterge syn bolar edi. Olarda tek eki jol ǵana qalady. Ne osy "kloýndardy" ashyq túrde qoldaıdy. Ne olardyń barlyǵyn Qazaqstan halqy aldynda keshirim suraýǵa májbúr etedi. Sondaı-aq mundaı tizimniń paıda bolýy nemese bolmaýy bizdiń bılikke de syn. Olar shynymen de memlekettiń múddelerin qorǵaı ma, álde syńaı tanytqan bolyp Pýtınniń qaharynan qorqa ma? Osy aıqyndalady, – dedi ol.
Reseı shendileri tarapynan osy saryndas áńgimeler aıtylǵanda el ishinde Reseı agressııasy, Reseıdiń Qazaqstandaǵy soltústik oblystarǵa kóz alartýy týraly túrli áńgime taraıdy. Jýrnalıst, áskerı sarapshy Amangeldi Qurmet mundaı qaterdi joqqa shyǵarýǵa bolmaıtynyn aıtady. Onyń aıtýynsha, mundaı áńgimeler rýsofobııany qozdyrý emes, shyndyqqa týra, baısaldy qaraý.
– 2008 jyldary Grýzııa men Reseı qaqtyǵysqanda, Reseı "Abhazııadaǵy azamattarymyzdy qorǵaımyz" degen syltaýmen áskerı qımyldarǵa barǵany belgili. Qyrym oqıǵasyn eske alyńyz. Osy oqıǵalar Reseıdiń áli de agressııaǵa qumar ekenin baıqatty. Agressııa jasaý úshin túrli-túrli sebepterdi paıdalanady. Reseı saıasatkerleri ara-tura Qazaqstannyń soltústik oblystary týraly túrli áńgimeni kóterip, halyqty sol arqyly eleńdetip qoıatynyn bilemiz. Reseıdiń aqparattyq yqpalynda otyrǵannan keıin mundaı áńgimelerdiń áseri bolmaı qoımaıdy. Sol sebepti Reseıdiń soltústik oblystarymyzdy basyp alý qaýpi, arandatýǵa barýy belgili bir mólsherde yqtımal dep baǵalaımyn. Árıne tikeleı áskerı kúshpen basyp ala almaıdy. Biraq áleýmettik kıkiljińder, jasyryn dıversııalar uıymdastyrý arqyly bizdiń mazamyzdy qashyrýy múmkin, – dedi sarapshy.
Al Qazbek Beısebaev Qazaqstan Reseımen shekara máselesin tolyq sheshkendikten, mundaı qaýip joq degen pikirde.
– Qazaqstannyń Reseımen shekarasy zańdy túrde bekitilgen. Eger Reseı qandaıda bir áreketke barsa, onda ol basqynshylyq retinde baǵalanady. Iá, Reseı Grýzııa, Ýkraına elderine jasaǵan áreketi arqyly agressııaǵa jaqyn ekenin kórsetti. Biraq bizdiń jaǵdaıymyz bólek jaǵdaı. Eki el arasyndaǵy shekara moıyndalǵan, BUU-ǵa usynylǵan zańdy sheshimin tapqan másele, – dep atap ótti eks-dıplomat.
Qate tapsańyz, qajetti bólikti tańdap ctrl+enter basyńyz.
Pikir qaldyrý
pikir